Podsho qo‘rg‘oni
| Podsho qo‘rg‘oni | |
|---|---|
| Царский курган | |
 Podsho qo‘rg‘oniga kirish yoʻlagi | |
| Joylashuvi | Kerch, Aji-Mushkay |
| Asos solinishi | Miloddan avvalgi IV asr. |
| Asosiy sanalar | Miloddan avvalgi 438—109-yillar |
| Mashhur kishilari | Levkon I |
| Holati | Rossiya Federatsiyasi xalqlarining madaniy merosi |
| Qurilish materiali | ohaktosh, tuproq |
| Podsho qo‘rg‘oni | |
Miloddan avvalgi IV asrga oid Podsho qoʻrgʻoni yoki Tsarskyi qoʻrgʻoni (ukraincha: Tsarskiy kurgan) Sharqiy Qrimning eng hayratlanarli qoʻrgʻonlaridan biridir. Bu dafn inshootlari hozirgi Kerch shahrida joylashgan boʻlib, inshoot Milet tomonidan asos solingan qadimgi Yunonistonning Pantikapaion shahridan rivojlangan.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kerch va uning yaqin atrofida 200 ga yaqin dafn qoʻrgʻonlari mavjud. Tsarskyi qoʻrgʻoni shahar markazidan 5 km shimoli-sharqda, Adjimushkay koni himoyachilari xotirasiga oʻrnatilgan yodgorlik yaqinida joylashgan. Qoʻrgʻonning balandligi deyarli 20 metr boʻlib, asosining aylanasi taxminan 250 metrni tashkil etadi. Unda toʻrtburchak shaklidagi (4,39 m X 4,35 m) dafn qilish xonasi mavjud boʻlib, u asta-sekin yoysimon shaklidagi gumbazga oʻtib boradi. Dafn qilish xonasining umumiy balandligi 8,84 metrga yetadi. Bundan tashqari, 2,80 metr kenglikdagi va 37 metr uzunlikdagi oʻtkir burchakli kirish yoʻlagi – „dromos“ ham yoysimon gumbaz shaklida qurilgan. Inshootning har ikkala qismi sargʻish ohaktosh bloklaridan yasalgan boʻlib, tuproq, ohakdan iborat.
Qadimgi me’morchilik durdonasi hisoblangan Tsarskyi qoʻrgʻoni Bospor podsholigining hukmdori uchun maqbara vazifasini oʻtagan, deb taxmin qilinadi. Bu podshohlik miloddan avvalgi V asrda Qora dengizning shimoliy qirgʻoqlari va Azov dengizi atrofidagi yunon mustamlakalarini oʻz ichiga olgan edi. Qoʻrgʻonda, Bospor Leukonining (miloddan avvalgi 389-349 yillar) qabri boʻlishi mumkin[1]. 1833-1837 yillarda olib borilgan qazishmalar davomida qoʻrgʻon ochildi. Unda faqat yogʻoch tobutning qoldiqlari topilgani sababli, inshoot anchadan beri talon-taroj qilingan boʻlishi mumkin. Devorlarga oʻyib ishlangan nasroniylik ramzlari qabr xonalari dastlabki nasroniylar uchun boshpana va ibodatxona vazifasini oʻtaganidan dalolat beradi.[2]
Qoʻrgʻon hududida lapidariy (muzey) ham joylashgan. Bu kichik muzeyda qadimgi davrlarga oid arxeologik topilmalar, jumladan, tayanch ustunlar, qabr toshlari va sarkofaglar namoyish etilmoqda.
Bibliografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Зинько В. Н.. Археологические прогулки по античной Керчи, 1998.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Excerpt from Archaeological Walks in Ancient Kerch (Russian)
- ↑ Gaidukevich, V.F.. Боспорское царство. Изд-во АН СССР, 1949 — 246–250-bet.