Polshada prezidentlik saylovlari (2010)
Polshada prezident Lex Kachinski vafoti munosabati bilan muddatidan oldin prezidentlik saylovlari 2010-yil 20-iyunga belgilangan edi. Birinchi tur natijalariga koʻra, oʻnta nomzodning hech biri koʻpchilik ovozlarni qoʻlga kirita olmaganligi sababli, 2010-yil 4-iyulda ikkinchi tur boʻlib oʻtdi, unda " Fuqarolik platformasi " partiyasidan nomzod Bronislav Komorovski 53,01% ovozni qoʻlga kiritdi. Ovozlarni toʻpladi va " Huquq va Adliya " partiyasidan nomzodni magʻlub etdi ".
Erta saylovlarni chaqirish
[tahrir | manbasini tahrirlash]2010-yilda Polshada navbatdagi xalq prezidentlik saylovlari Polsha konstitutsiyasiga muvofiq (128-modda 2-bandi) 19-sentabrdan 3-oktabrgacha boʻlib oʻtishi kerak edi, chunki amaldagi prezident Lex Kachinskiyning besh yillik vakolati muddati tugagan edi.
2010-yil 10-aprelda prezident Kachinskiy samolyot halokatida vafot etdi. Konstitutsiyaning qoidalariga koʻra, prezidentlik lavozimida boʻsh oʻrin ochilgan kundan boshlab 2 haftadan kechiktirmay amalga oshiraladi. Polsha Prezidentining Konstitutsiyaviy majburiyatlarining 131-moddasi 60 kundan kechiktirmay istalgan yakshanbaga yangi saylovlarni tayinlashi kerak edi.
10-aprel kuni Polsha prezidenti vazifasini bajaruvchi Bronislav Komorovski xalqqa murojaatida Seymning barcha fraksiyalari bilan maslahatlashganidan soʻng saylov sanasi haqida qaror qabul qilishini maʼlum qildi. Sana 21-aprelda eʼlon qilingan va eng oxirgi mumkin boʻlgan sana — 20-iyunga toʻgʻri keldi.
Shartlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Agar saylovning birinchi bosqichida nomzodlarning hech biri 50% dan koʻp ovoz ololmasa, ikki haftadan soʻng ikkinchi tur oʻtkazildi, unda birinchi turda eng koʻp ovoz olgan 2 nafar nomzod ishtirok etadi.
Ovoz berish kuni 18 yoshga toʻlgan Polshaning barcha fuqarolari ovoz berish huquqiga ega edilar (saylash huquqidan quyidagilar mosufo edi: qonunan layoqatsiz va cheklangan huquqlar ega fuqorolar).
Nomzodlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1990-yil 27-sentabrdagi „Polsha Prezidenti saylovi toʻgʻrisida“ gi Qonunning 40-moddasiga binoan, prezidentlikka nomzod 6-mayga qadar uni qoʻllab-quvvatlash uchun kamida 100 000 saylovchilar imzosini toʻplashi kerak edi. Buning uchun u birinchi navbatda tashabbusni qoʻllab-quvvatlash guruhini (kamida 15 kishi) tashkil qilishi, soʻngra 26-aprelgacha birinchi ming imzoni Polsha saylov komissiyasida roʻyxatdan oʻtkazishi kerak edi[1].
Navbatdagi saylovlarda prezidentlikka nomzodlarni koʻrsatish 10-aprel fojiasidan oldin boshlangan edi. Shu kuni prezidentlikka ikki ehtimoliy nomzod vafot etdi.
2005-yilgi saylovlarda ikkinchi oʻrinni egallagan „Fuqarolik platformasi“ partiyasidan Polshaning amaldagi bosh vaziri Donald Tusk, shuningdek, juda mashhur sobiq prezident Aleksandr Kvasnevskiy saylovlarda qatnashmadi (amaldagi rahbar qonunga muvofiq ikki muddatdan keyin qayta saylanish imkoniyatiga ega emas edi).
23 nafar nomzoddan (barchasi erkaklar) imzo toʻplashni boshladik. Ulardan olti nafari belgilangan muddatda dastlabki 1000 imzoni toʻplay olmadi. Qolgan 17 nomzoddan atigi 10 nafari oʻz qoʻllab-quvvatlashi uchun zarur boʻlgan 100 000 imzo toʻpladi va prezidentlikka nomzod boʻlish huquqini qoʻlga kiritdi[2].
Polsha Milliy saylov komissiyasi imzo toʻplash jarayonlaridan soʻng quyidagi prezidentlikka nomzodlarni saylovda ishtirok etish uchun roʻyxatga oldi.
- Bronislav Komorovski, Seym marshali va 2010-yil 10-apreldan beri Polsha prezidenti vazifasini bajaruvchi. „Fuqarolik platformasi“ partiyasi tomonidan Kachinskiy oʻlimidan oldin koʻrsatilgan.
- Yanush Korvin-Mikke, konservativ „Ozodlik va qonun va tartib“.
- Anjey Olexovski mustaqil nomzod.
- Valdemar Pavlak, Polsha dehqonlar partiyasi.
- Yaroslav Kachinski, Qonun va adolat.
- Anjey Lepper, " Polsha Respublikasining oʻzini oʻzi himoya qilish ".
- Marek Jurek, Oʻng respublikalar.
- Kornel Morawiecki, Birdamlik bilan kurash.
- Grzegorz Napieralski, Demokratik chap kuchlar ittifoqi (sobiq PUWP)
- Bohuslav Zentek, „Polsha mehnat partiyasi“.
-
Polshaning sobiq bosh vaziri Yaroslav Kachinski (Huquq va adolat), 60 yosh. -
Seym marshali va prezident vazifasini bajaruvchi Bronislav Komorovski (Fuqarolik platformasi), 58 yosh. -
Seymning sobiq a'zosi Yanush Korvin-Mikke (Ozodlik va qonun va tartib), 67 yosh. -
Partiya rahbari va Seym aʼzosi Grzegorz Napieralski (Demokratik chaplar ittifoqi), 36 yosh. -
Sobiq tashqi ishlar vaziri Anjey Olexovski (mustaqil), 62 yosh -
Sobiq bosh vazir va bosh vazir oʻrinbosari Valdemar Pavlak (Polsha dehqonlar partiyasi), 50 yosh -
"Avgust '80" erkin kasaba uyushmasi va Polsha mehnat partiyasi Boguslav Zętek (Polsha mehnat partiyasi) rahbari, 45 yosh.
.jpg)
100 000 imzo toʻplay olmagan nomzodlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Gabriel Yanovskiy — Polsha uchun alyans raisi, milliy konservator, sobiq qishloq xoʻjaligi vaziri
- Radoslav Krzysztof Mazurskiy — olim, geograf, partiyasiz, Slavyan ittifoqi nomzodi
- Roman Mariush Sklepovich — partiyasiz
- Bogdan Shpringel — partiyasiz, ilgari Libertas.eu saytidan Yevropa parlamentiga nomzod boʻlgan
- Ludvik Vasiak — Roman Dmovskiy milliy partiyasi prezidenti
- Jozsef Frantisek Voycik — partiyasiz
Chiqib ketdi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Zdzislav Zbignev Podkanski — Polsha dehqonlar partiyasidan Yevropa parlamentining sobiq deputati, milliy konservativ Piast partiyasi rahbari[3].
Fikr soʻrovlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Birinchi tur
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Sana | Institut | Nomzodlar | Noaniq
ovozlar |
Manbalar | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bronislav Komorovskiy | Yaroslav
Kachinskiy |
Gjekoj
Naperalskiy |
Valdemar
Pavlyak |
Anjey
Olxovskiy |
Anjey
Leepper |
Yanush-Korvin Mike | Marek
Yurek |
Korbel
Morovestkiy |
Baguslav
Jentuk | ||||
| TNS OBOP | 50 % | 36 % | 4 % | 3 % | 2 % | 2 % | 1 % | 1 % | 0 % | 0 % | - | [4] | |
| 1-may 2010-yil | SMG/KRC Millward Brown | 45 % | 34 % | 5 % | 4 % | 3 % | 1 % | 2 % | 1 % | 0 % | 0 % | - | [5] |
| 12-may
2010-yil |
GfK Polonia | 41 % | 28 % | 4 % | 0 % | 3 % | 0 % | 0 % | 0 % | 0 % | 0 % | 16 % | [6] |
| 14-may
2010-yil |
TNS OBOP | 51 % | 38 % | 4 % | 2 % | 2 % | 1 % | 1 % | 1 % | 0 % | 0 % | - | [7] |
| 15-may
2010-yil |
GfK Polonia | 48 % | 30 % | 5 % | 2 % | 4 % | 2 % | 2 % | 1 % | 0 % | 0 % | 6 % | [8] |
| 15-may
2010-yil |
Homo Homini | 42,2 % | 35,9 % | 4,7 % | 5,7 % | 2,3 % | 0,6 % | 0,7 % | 1,9 % | 0 % | 0 % | 6 % | [9] |
| 17-may
2010-yil |
SMG/KRC Millward Brown | 49 % | 29 % | 3 % | 2 % | 3 % | 3 % | 1 % | 1 % | 0 % | 0 % | 7 % | [10] |
| 22-may
2010-yil |
GfK Polonia | 53 % | 28 % | 4 % | 3 % | 4 % | 4 % | 3 % | 1 % | 0 % | 0 % | - | [11] |
| 29-may
2010-yil |
Homo Homini | 47,6 % | 32,5 % | 6,1 % | 4,2 % | 1,6 % | 0,7 % | 0,6 % | 0,7 % | 0,1 % | 0,1 % | 5,6 % | [12] |
| 31-may
2010-yil |
SMG/KRC Millward Brown | 46 % | 30 % | 9 % | 1 % | 1 % | 1 % | 3 % | 0 % | 0 % | 0 % | 5 % | [13] |
| 2-iyun
2010-yil |
PBS DGA | 48 % | 33 % | 8 % | 3 % | 2 % | 2 % | 2 % | 0 % | 0 % | 0 % | - | [14] |
| 4-iyun
2010-yil |
SMG/KRC Millward Brown | 42 % | 31 % | 6 % | 1 % | 1 % | 1 % | 3 % | 0 % | 0 % | 0 % | 15 % | [15] |
| 5-iyun
2010-yil |
Homo Homini | 46,5 % | 32,4 % | 6,1 % | 4,4 % | 2,2 % | 0,6 % | 0,4 % | 0,4 % | 0,1 % | 0 % | 6,4 % | [16] |
| 7-iyun
2010-yil |
SMG/KRC Millward Brown | 43 % | 32 % | 8 % | 3 % | 2 % | 1 % | 2 % | 1 % | 0 % | 1 % | 5 % | [17] |
| 9-iyun
2010-yil |
SMG/KRC Millward Brown | 45 % | 31 % | 7 % | 2 % | 2 % | 1 % | 2 % | 0 % | 0 % | 0 % | 5 % | [18] |
| 12-iyun
2010-yil |
GFK Polonia | 42 % | 29 % | 11 % | 4 % | 1 % | 1 % | 2 % | 1 % | 0 % | 0 % | 9 % | [19] |
Ikkinchi tur
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Sana | Instituti | Nomzodlar | Noaniq ovozlar | manba | |
|---|---|---|---|---|---|
| Bronislav Komorovskiy | Yaroslav Kachinskiy | ||||
| 2010- yil 7-may | TNS OBOP | 61 % | 39 % | - | [4] |
| 2010 -yil 10-may | SMG/KRC | 54 % | 41 % | 5 % | [5] |
| 2010 -yil 12-may | GfK Polonia | 53 % | 34 % | 13 % | [6] |
| 2010-yil 14-may | TNS OBOP | 55 % | 39 % | 6 % | [20] |
| 2010-yil 17-may | SMG/KRC Millward Brown | 58 % | 33 % | 9 % | [21] |
| 2010-yil 2-iyun | PBS DGA | 64 % | 36 % | - | [22] |
| 2010-yil 4-iyun | SMG/KRC Millward Brown | 56 % | 35 % | 9 % | [23] |
| 2010-yil 9-iyun | SMG/KRC Millward Brown | 54 % | 36 % | 7 % | [18] |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Polish Election Set for June 20 — WSJ.com“. 2012-yil 10-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 21-aprel.
- ↑ „Wybory 2010. Dziesięciu kandydatom na prezydenta udało się zebrać 100 tys. podpisów“. 2010-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Rezygnacja kandydata. Poprze J. Kaczyńskiego?“ (Polish). gazeta.pl (2010-yil 4-may). 2010-yil 7-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 4-may.
- ↑ 4,0 4,1 „Wybory 2010: Komorowski - 50 proc., Kaczyński - 36 proc. (TNS OBOP)“ (Polish). gazeta.pl (2010-yil 7-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ 5,0 5,1 „Wybory 2010. Nowy sondaż. Komorowski bez zmian, Kaczyńskiemu rośnie poparcie“ (Polish). gazeta.pl (2010-yil 10-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ 6,0 6,1 „Najnowszy sondaż: Komorowski słabnie, Kaczyński 28 proc.“ (Polish). Rzeczpospolita (2010-yil 12-may).
- ↑ „Sondaż: ponad połowa wyborców chce zagłosować na Komorowskiego“ (Polish). PAP (2010-yil 14-may). 2010-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: Komorowski dystansuje Kaczyńskiego“ (Polish). Rzeczpospolita (2010-yil 15-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: Kaczyński coraz bliżej Komorowskiego“ (Polish). PR (2010-yil 15-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: duża przewaga marszałka“ (Polish). TVN24 (2010-yil 17-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Wybory 2010. Sondaż: Kaczyński traci 8 proc. Komorowski wygrywa w I turze“ (Polish). TVP (2010-yil 21-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Wybory 2010. Sondaż: Komorowski zyskuje, Kaczyński traci. Będzie druga tura?“ (Polish). PR (2010-yil 29-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Kandydat PO prowadzi. Napieralski znów w górę“ (Polish). TVN24 (2010-yil 31-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: Komorowski traci, ale nadal ma prawie 50 proc. poparcia“ (Polish). Gazeta Wyborcza (2010-yil 2-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Wybory 2010. Sondaż: Komorowski i PO tracą poparcie“ (Polish). TVN24 (2010-yil 4-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Wybory 2010. Sondaż: Kaczyński łagodzi wizerunek i nie traci, Komorowskiemu spada“ (Polish). PR (2010-yil 5-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: liderzy nieznacznie zyskują“ (Polish). TVN24 (2010-yil 7-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ 18,0 18,1 „Wybory 2010. Sondaż: Komorowski rośnie w siłę, ale wygrywa dopiero w drugiej turze“ (Polish). TVN24 (2010-yil 9-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Liderzy traca, szef SLD zyskuje“ (Polish). Rp (2010-yil 12-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: ponad połowa wyborców chce zagłosować na Komorowskiego“. PAP (2010-yil 14-may). 2010-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: duża przewaga marszałka“. TVN24 (2010-yil 17-may). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Sondaż: Komorowski traci, ale nadal ma prawie 50 proc. poparcia“. Gazeta Wyborcza (2010-yil 2-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.
- ↑ „Wybory 2010. Sondaż: Komorowski i PO tracą poparcie“. TVN24 (2010-yil 4-iyun). 2012-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 17-iyun.