Press-reliz

Press-reliz, matbuot uchun tayyorlangan xabar; press-relizni eʼlon qilgan tashkilot (ehtimol xususiy shaxs) haqidagi xabarni oʻz ichiga olgan axborot xabari, har qanday masala boʻyicha oʻz pozitsiyasini bayon etish va ommaviy axborot vositalarida chop etish uchun tayyorlagan xabar.^[1]

Press-reliz inglizcha soʻz boʻlib, uning lugʻaviy maʼnosi matbuotga uzatish demakdir. Yana ham aniqroq aytganda press-reliz biron tashkilot matbuot xizmatining ommaviy axborot vositalari uchun tayyorlagan xabarnomasidir. Manbalarda tarixdagi eng birinchi press-reliz 1906-yil 28-oktyabrda AQShda yuz bergan temir yoʻl hodisasi haqidagi axborot matni boʻlganligi taʼkidlanadi.^[2]

Press-relizlar jurnalistlar oʻrtasida brifing va matbuot anjumanlarida tarqatiladi yoki elektron manzillari orqali yuboriladi.

Agar haqiqatan ham qiziqarli yangilik boʻlsa, press-reliz yozishga arziydi, aks holda jurnalistlar tomonidan axborotga asoslangan va keraksiz press-relizlar eʼtiborga olinmaydi va bunday press-relizda ishlash maʼnosiz boʻladi.

Matbuot nashrining materiallari maqsadli ommaviy axborot vositalarida chop etilishi uchun quyidagi qoidalarga javob berish tavsiya etiladi:

press-relizning maʼlumotlari qiziqarli, professional yoʻnaltirilgan boʻlishi va press-reliz yuborilgan nashrning auditoriyasiga muhtoj boʻlishi kerak;
maʼlumotlar dolzarb, yangi faktlar, natijalar, maʼlumotnoma statistikasini oʻz ichiga olishi kerak;
maʼlumotlar oʻquvchilar tomonidan ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan oson boʻlishi kerak.
maʼlumotlar " yangi " boʻlishi kerak — bugungi kunda sodir boʻlgan voqea, soʻnggi chora sifatida-kecha yoki yaqin kelajakda kutilgan natijalarni oʻz ichiga olishi kerak;

Shuningdek, press-relizda kompaniya rahbari, mavzu boʻyicha eng nufuzli ekspertlar, ushbu mavzu boʻyicha bir yoki bir nechta fikr rahbarlari (newsmeykerlar) soʻzlari boʻlsa yaxshi boʻladi.

Matbuot bayonoti yuqoridagi qoidalarga qanchalik yaxshi va aniqroq javob bersa, matbuotda eʼlon qilinishi yoki chop etish uchun materialni tayyorlashda ishlatilishi ehtimoli koʻproq.

Agar tashkilot bir vaqtning oʻzida maʼlumotlarga boy boʻlmagan matbuot xabarlarini yuborsa, oʻsha tashkilotdan chiqqan boshqa materiallar haqida jurnalistlar salbiy fikrga ega boʻladi.

Press-relizni yozishning eng keng tarqalgan usuli-maʼlum bir muhim voqea, muayyan davr uchun natijalar yoki haqiqatan ham mavjud boʻlmagan sana bilan bogʻliq yangiliklar.

Matbuot nashrining tarqatilishi ommaviy axborot vositalarida ushbu press-reliz foydalanish uchun mas’ul boʻlgan jurnalistlar bilan bevosita yoki telefon aloqalari bilan birga boʻlganida juda samarali.^[3].

Press-reliz turlari

Press-reliz-eʼlon — bunday press-relizda axborot faqat sodir boʻlishi kerak boʻlgan voqea haqida xabar beradi. Vaqti-vaqti bilan bunday matbuot bayonoti tadbirda matbuot vakillarining mavjudligini taʼminlaydi.
Press-reliz-yangiliklar — allaqachon sodir boʻlgan voqea haqida maʼlumot beradi. Bu yerda tadbir tashkilotchi shaxslarining qisqacha sharhlarini qoʻshishingiz mumkin.
Axborot-press-reliz-hozirgi, hali yakunlanmagan voqea haqida maʼlumot beradi. Ushbu press-relizda faqat joriy oʻzgarishlar yoki voqealarning yangi talqini haqida hisobot berilgan, bunday tadbirning mohiyati allaqachon maʼlum boʻlgan hisoblanadi^[4]

Manbalar

↑ [1]^{[sayt ishlamaydi]} https://ru.wikipedia.org/wiki/Press-reliz^{[sayt ishlamaydi]}
↑ Press-reliz qanday boʻlishi kerak aslida?, 2019-10-29da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2019-10-29
↑ „Коммюнике“, Большой юридический словарь. М.: Инфра-М, 2003.
↑ „The evolving distribution and role of press releases“. PR Daily (2014-yil 10-aprel).

[1] [1]^{[sayt ishlamaydi]} https://ru.wikipedia.org/wiki/Press-reliz^{[sayt ishlamaydi]}

[2] Press-reliz qanday boʻlishi kerak aslida?, 2019-10-29da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2019-10-29

[БЮС-2003-3] „Коммюнике“, Большой юридический словарь. М.: Инфра-М, 2003.

[4] „The evolving distribution and role of press releases“. PR Daily (2014-yil 10-aprel).

[1]

[2]

[3]

[4]