Prokna

Prokna (qadimgi yunoncha: Πρόκνη), shuningdek, Progna — qadimgi yunon mifologiyasidagi qahramon^[1]. Pandion va Zevksippaning qizi. Tereyning xotini, undan oʻgʻli Itisni dunyoga keltirgan. Filomela, Erehteya va Butning singlisi^[2]^[3]^[4].

Mifologiya

Proknaning goʻzal singlisi Filomela, opasi va erining uyida mehmon boʻlgan va Terey tomonidan zoʻrlangan va u qilgan jinoyatini fosh qilmasligi uchun Filomelaning tilini uzib olgan. Filomela suratli gilam toʻqib, rasmda nima sodir boʻlganini oshkor qildi, shundan soʻng opa-singillar shafqatsizlarcha qasos olishga qaror qilishdi.

Prokna oʻz oʻgʻli Itisni Vakh sirlari kechasida oʻldiradi, uni qaynatib pishirib, kechki ovqatga eriga tortadi^[5]. U ovqatlangandan soʻng, opa-singillar Tereyga oʻgʻlining kesilgan boshini koʻrsatishadi va Terey nima boʻlganini tushunadi. U boltani olib, oʻldirish niyatida ayollarni taʼqib qiladi. Ular qochishadi, lekin Terey ularni deyarli tutib oladi. Umidsizlikda ular xudolarga qushlarga aylanib, Tereyning gʻazabi va qasosidan xalos boʻlishni soʻrashadi. Talqinlardan biriga koʻra, Prokna Zevs tomonidan Davliya shahrida^[6] bulbulga, boshqa talqinga koʻra (Ovidiy, Gigin va Apollodorga koʻra) qaldirgʻochga aylantirilgan. Prokna Afina shahridan olib kelgan maʼbuda Afinaning ksoanini Davlidda koʻrsatishgan^[7]. Bulbul haqida Gesiod aytib oʻtgan^[8]. Prokna hikoyasi Sofoklning „Terey“ tragediyasining asosini tashkil etadi. Qaldirgʻochlar avlodlari Progne, Ptyonoprogne va Psalidoprocne, shuningdek, daraxtda yashovchi uzunqanotlar oilasi Hemiprocnidae oʻz nomlarini afsona qahramonlari sharafiga olgan.

Shuningdek, Prokna nomi bilan atalgan asteroid (194) Prokna 1879-yilda kashf etilgan.

Manbalar

↑ Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.2. S.337
↑ Любкер Ф. Philomele // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1032.
↑ Н. О. Терей // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIа. — С. 950.
↑ Gantz T. Mythes de la Grèce archaïque (фр.) — Paris: Éditions Belin, 2004. — P. 1387. — ISBN 978-2-7011-3067-5
↑ Овидий. Metamorfozi VI 636—643
↑ Псевдо-Аполлодор. Mifologicheskaya biblioteka III 14, 8.
↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi X 4, 9.
↑ Гесиод, fr.312 M.-U.

[1] Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.2. S.337

[2] Любкер Ф. Philomele // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1032.

[3] Н. О. Терей // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1901. — Т. XXXIIа. — С. 950.

[4] Gantz T. Mythes de la Grèce archaïque (фр.) — Paris: Éditions Belin, 2004. — P. 1387. — ISBN 978-2-7011-3067-5

[5] Овидий. Metamorfozi VI 636—643

[6] Псевдо-Аполлодор. Mifologicheskaya biblioteka III 14, 8.

[7] Pavsaniy. Opisanie Elladi X 4, 9.

[8] Гесиод, fr.312 M.-U.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]