Puding

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Puding - pishirish texnikasining nomi. Yozuvlar asosida 20 xil mucver idishlari haqida gapirishimiz mumkin[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Puding bugungi kunda qovoq bilan tayyorlangan taom sifatida tanilgan bo'lsa-da, bu Usmonli oshxonasida pishirish usullaridan birining nomidir. Oʻsha davrda “mujmer” nomi bilan qayd etilgan boʻlsa-da, hozir “puding” nomi bilan mashhur. Qovoq bilan tayyorlangan retsept bugungi kunda hammaga ma'lum bo'lsa-da, Usmonlilar davrida qovoq yordamida tayyorlangan retseptga duch kelmaymiz. Usmonli oshxonasida eng keng tarqalgan taomlar - baqlajon, tuxum, qiyma, jigar va yashil loviya.

Qadimgi davrlarda yozilgan pazandachilik kitoblarida, odatda, kotlet haqidagi bo'lim ichiga puding kiritilgan. Ko'pgina retseptlarda u sabzavotli go'shtning bir turi hisoblangan, chunki maydalangan go'shtga qo'shimcha ravishda tuxum va un ishlatilgan.

Tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pudingning asosiy tarkibiy qismi qovoqdir. Achchiqni kamaytirish uchun mayda to'g'ralgan qovoq tuz bilan bir muddat aralashtiriladi. Tayyorlangan qovoq odatda un va tuxum aralashmasi bilan aralashtiriladi. Pudingni xuddi shunday pishirish mumkin. Biroq, bugungi kunda go'zal ta'm qo'shish uchun oq pishloq, kashar pishlog'i, maydanoz, arpabodiyon, yoki xom piyoz kabi aromatik moddalarni qo'shish odatiy holdir[2].

Un va tuxum aralashmasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Un va tuxum qo'shilgan qovoq aralashmasida tuxum va unning vazifasi aralashmaning qizdirilgan yog' bilan aloqaga kirishganda qotib qolish va qovoq bo'lagini ushlab turishdir. Aralashmada juda ko'p qovoq yog'da pudingning tarqalishiga olib keladi, juda ko'p tuxum puding qavatining juda qalin bo'lishiga olib keladi va egiluvchan plastmassani eslatadi.

Agar tuxum ta'm uchun qo'shilmasa, ozgina sarig'i qo'shilishi kerak. Tuxumning butun holda qo'shilishi, pudingni yaxshiroq ushlab turishining sababi shundaki, butun tuxumdagi qotib qolish moddasi (oq va sarig'i) faqat sarig'ida ko'proq bo'ladi. Bunday holda, qattiqlashuv tuxum sarig'i va un bilan ta'minlangan qattiqlashuvdan farqli reaksiya natijasida yuzaga keladi, shuning uchun u xamirning tuzilishini o'zgartiradi.

Ba'zi retseptlarda achitqi ham mavjud. Ushbu mahsulotni qo'shishning asosiy maqsadi pishirilgan mujverning ko'proq shimgichli, ichi bo'sh tuzilishga ega bo'lishidir.

Bezatish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mujverning ta'mi kuchli bo'lmagani uchun uni turli yo'llar bilan bezatish mumkin. Iliq iste'mol qilinadigan mujverning ustiga arpabodiyon va qizil qalampir bo'laklari sepiladi, har ikki turga sarimsoqli qatiq afzal bo'ladi. Uni sovuq holda berish odatiy holdir.

Variantlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Merevjen mujveri - Qoradengiz mintaqasida Marevjen o'ti, Melojan o'ti deb nomlangan o'simlik yordamida ishlab chiqariladi[3].

Manba[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Unutulan Osmanlı Yemekleri“ (Türkçe). Skylife. 1 ocak 2021da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26 haziran 2021.
  2. „Yaz aylarının gözde yemeği kabak mücveri tarifi“. Milliyet. 24 ekim 2019da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22 ekim 2019.
  3. „Merevcen Mücveri Tarifi“. www.turkascihaberleri.com. 10 mayıs 2021da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10 mayıs 2021.