QATTIQ TARTIBLI KOLONIYALAR

Qattiq tartibli koloniyalar – bu jazoni ijro etish muassasalarining eng qat’iy nazorat va qoidalar bilan ishlaydigan turi bo‘lib, xavfli jinoyatchilar va qayta-qayta jinoyat sodir etgan shaxslar uchun mo‘ljallangan. O‘zbekiston qonunchiligiga ko‘ra, qattiq tartibli koloniyalar quyidagi toifalarga ajratiladi:

1. Qasddan jinoyat sodir , jazoni o‘tagan va yana sudlangan erkaklar saqlanadigan koloniyalar

Bu toifadagi koloniyalarda qasddan sodir etilgan jinoyat uchun ilgari ozodlikdan mahrum etish jazosini o‘tagan,  yana qasddan jinoyat sodir qilgan erkaklar saqlanadi.

Ushbu koloniyalarda mahkumlarga nisbatan qat’iy nazorat o‘rnatiladi, ular uchun intizomiy talablar yuqori bo‘ladi. Bunday mahkumlarning tuzalishi uchun  qat’iy sharoitlarda amalga oshiriladi.

Mahkumlar qat’iy rejim asosida yashaydi va mehnat faoliyatida qatnashadi.

Ozodlikka qaytish imkoniyatlari qattiq nazorat qilinadi.

Jinoyatning qayta sodir etilishining oldini olish uchun doimiy psixologik va pedagogik nazorat o‘tkazil

2. O‘ta og‘ir jinoyat sodir etib, qayta sudlangan ayollar yoki o‘ta xavfli retsidivist ayollar saqlanadigan koloniyalar

Ushbu koloniyalar qayta-qayta jinoyat sodir etgan yoki o‘ta og‘ir jinoyatlari bilan jamiyatga katta xavf tug‘dirgan ayollar uchun mo‘ljallangan. Shuningdek, o‘ta xavfli retsidivist (jinoyatchilikni kasb qilgan) deb topilgan ayollar ham shu yerda saqlanadi.

Bu koloniyalarda sharoitlar erkaklar uchun qattiq tartibli koloniyalarga o‘xshash, ammo ayollarning psixologik va ijtimoiy ehtiyojlarini inobatga olgan holda tashkil etiladi.

Ayollarga kasb-hunar o‘rgatish, qat’iy rejimda saqlash asosiy vazifa hisoblanadi.

Mahkumlar uchun qat’iy intizom, kam imkoniyatli muloqot va nazorat ostidagi faoliyat mavjud.

Psixologik reabilitatsiya va ijtimoiy moslashuv dasturlari mahkumlarning qayta jinoyat sodir etishining oldini olishga qaratiladi.

Qattiq tartibli koloniyalarning asosiy vazifasi jinoyatchilarni qat’iy sharoitlarda tarbiyalash va jamiyatni xavfdan himoya qilishdir. Ushbu koloniyalarda saqlanayotgan mahkumlar odatda ijtimoiy xavfi yuqori bo‘lgan shaxslar bo‘lib, ularning tuzalishi uchun maxsus dasturlar amalga oshiriladi. Shu bilan birga, ular jamiyatga qayta qo‘shilish imkoniyatini olish uchun qat’iy nazorat va tartib asosida mehnat qilish va o‘zini o‘zgartirishga majbur bo‘ladilar.[1]