Qasri Orifon minorasi
| Qasri Orifon minorasi | |
|---|---|
 | |
| Muqobil nomlari |
Qasri Orifon minorasi |
| Umumiy maʼlumot | |
| Maqomi | Tarixiy obida |
| Turi | minora |
| Shahar | Buxoro |
| Mamlakat | Oʻzbekiston |
| Qurilishi boshlangan | 1718–1720-yillar |
| Texnik holati | |
| Material | pishgan gʻisht, yogʻoch, ganch |
Qasri Orifon minorasi – Buxoro viloyati, Kogon tumani, Qasri Orifon qishlogʻi, Bahouddin Naqshband meʼmoriy majmuasidagi minora. Minora Buxoro xonligida hukmronlik qilgan ashtarxoniylar sulolasi humdori Abulfayzxon davrida 1718–1720-yillarda qurilgan. Minora Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan[1]. Minora orqa tomonida Abdulazizxon xonaqohi, oʻng tomonida Abdulhakim Qoʻshbegi masjidi, chap tomonida esa Naqshbandiya tariqati muzeyi joylashgan. Minora balandligi 12, 2 m, diametri 3 m, yuqori qismi sakkiz qirrali boʻlib, sharafasi qismida 1718–1720-yillar oraligʻida bunyod etilganligi qayd qilingan. Minora pastki qismida tut daraxtidan sinch ishlatilgan va obi gʻishtlar bilan koʻtarilgan. Sinchning ustki qismi bezakli gulmexlar bilan bezalgan[1]. Minoraning qibla tomonida 1885-yili „Oqibat hayrobod“ yaʼni „Oqibat xayrli boʻlsin 1885“ nastaʼliq xatida yozilgan[2]. Aynan ushu yozuvlar Bahouddin Naqshband meʼmoriy majmuasidagi Bibi Orifa majmuasi ayvonida ham toʻrt marta suls xatida yozilgan. „Oqibat xayrli boʻlsin“ soʻzining uch maʼnosi bor: boshlangan ishni yaxshilik bilan yakunlash, inson bilan bu dunyo bilan xayrlashish, qiyomat kunida qilgan amallarini inobatga olish. 2005-yil minora taʼmirlashga kirishilgan. Chunki minora sharq tomoni 41 smga ogʻgan edi. Temir bandlar bilan gʻarb tomoni mustahkamlandi[3]. Minoraning yuza qismidagi bezaklari qayta taʼmirlangan. Minora taʼmirlanishida Muzaffar Mirzayev boshchilik qilgan[3]. Minora Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi uslubida bunyod etilgan. Qasri Orifon minorasi qurilishida pishgan gʻisht, yogʻoch, tosh va ganchdan foydalanilgan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Йўлдошев 2019, s. 80.
- ↑ Ўзбекистон обидаларидаги битиклар 2011, s. 281.
- ↑ 3,0 3,1 Йўлдошев 2019, s. 81.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Каримова Г., лойиҳа муаллифи, таржима ва изоҳлар муҳаррирлари Б. Бобожонов, К. Рахимов. Ўзбекистон обидаларидаги битиклар. Тошкент: Ўзбекистон нашриёти, 2011 — 564-bet. ISBN 978-9943-01-716-0.
- Йўлдошев Н., Бобожонов Ш. Баҳоуддин Нақшбанд тарихий меъморий мажмуаси. Тошкент: Наврўз нашриёти, 2019 — 113-bet.