Qatarda xristianlik dini

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qatardagi nasroniy jamiyati Yevropa, Shimoliy va Janubiy Amerika, Osiyo, Yaqin Sharq va Afrikalik muhojirlarning xilma-xil aralashmasidir. Ular umumiy aholining 13,8 % ni tashkil qiladi (2010).[1] Ularning aksariyati Janubiy Hindistondandir. Qatardagi nasroniylarning aksariyati arab nasroniylari emas. Konstitutsiya diniy erkinlikni taʼminlaydi. Musulmon boʻlmaganlar tomonidan prozelitizm qonun bilan taqiqlangan. Mamlakatda xorijlik missionerlik guruhlari ochiq faoliyat yuritmaydi. Diniy guruhlar qonuniy tan olinishi uchun hukumatda roʻyxatdan oʻtishlari kerak.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qatar aholisining koʻpchiligi eramizning 224-yilidan boshlab Mesopotamiya nasroniylari tomonidan sharqqa tarqalib ketganidan keyin nasroniylik bilan tanishdilar.[2] Bu davrda Qatarda monastirlar qurilgan.[3] Xristianlik davrining soʻnggi davrida Qatar suriyalik „Beth Qatraye“ nomi bilan tanilgan.[4] Buning bir varianti „Bet Katara“ edi.[5] Bu ism „qatarliklar hududi“ deb tarjima qilingan.[4] Mintaqa Qatar bilan chegaralanib qolmadi; Bahrayn, Tarut oroli, Al-Xatt va Al-Hasa ham oʻz ichiga olgan.[6] Milodiy V asrda Bet Qatraye Fors koʻrfazining janubiy qirgʻoqlarida hukmronlik qilgan Sharqning Nestorian xristian cherkovining asosiy markazi edi. Nestoriyaliklar Vizantiya imperiyasi tomonidan bid’atchi sifatida koʻrilgani uchun tez-tez taʼqib qilingan, ammo Sharqiy Arabiston Vizantiya imperiyasining nazorati ostida emas edi va mintaqa xavfsizlikni taʼminlagan. 628-yilda arab qabilalarining aksariyati islomni qabul qilgan.[7]

Qatarda baʼzi oʻtroq aholi islomni darhol qabul qilmagan boʻlishi mumkin.[7] Baʼzi cherkovlarda avliyo deb hisoblangan 7-asr suriyalik nasroniy yepiskopi Naynavalik Ishoq Qatarda tugʻilgan.[7][8] Qatar yarim orolidan kelgan ushbu davrga oid boshqa taniqli xristian olimlari orasida Dadisho Qatraya, Qatarlik Gabriel va Qatarlik Ahob bor. 674-yilda Bet Qatraye yepiskoplari sinodlarga borishni toʻxtatdilar; Xristianlik amaliyoti mintaqada 9-asr oxirigacha saqlanib qolgan boʻlsa-da.[9]

Dohadagi diniy majmua[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yil may oyida Qatardagi xristian cherkovlari vakillari Qatar hukumati bilan Doha chekkasidagi Mesaimeer shahridagi katta mulkni ellik yillik ijaraga berish toʻgʻrisida shartnoma imzoladilar, ularda oʻz mablagʻlari hisobidan oltita cherkov qurish niyatida edi. Cherkovlar yiliga bir necha yuz dollar nominal ijara toʻlovlarini toʻlashlari kerak edi, bu oʻn yildan keyin yangilanishi mumkin edi. Mulk tarkibiga boshqa protestant konfessiyalari tomonidan ham foydalanishi mumkin boʻlgan anglikan cherkovi, oʻttiz toʻrtta hind-xristian jamoatiga xizmat qiladigan cherkov, mamlakatning kichik, ammo nufuzli kopt jamoasi uchun cherkov va ikkita pravoslav cherkovi uchun sayt, bittasi boʻlishi kutilgan edi.

2005-yil dekabr oyida katolik cherkovining poydevori qoʻyildi va 2006-yil aprel oyining oxirida poydevor qoʻyildi. Barcha xristian cherkovlari aʼzolaridan tashkil topgan kengash cherkov masalalari boʻyicha Tashqi ishlar vazirligi bilan bevosita aloqada boʻladi. Har bir cherkovga cherkov xizmatlariga raislik qilish va ularga yordam berish uchun tashrif buyuradigan ruhoniylar uchun vizaga ariza topshirishga ruxsat berilgan.[10] Ilgari, katoliklar va boshqa nasroniylar uylarda norasmiy guruh yigʻilishlari bilan cheklangan.[11]

Anglikan cherkovi 2013-yil 21-sentabrda rasman ochilgan va 2013-yil 28-sentabrda muqaddas qilingan[12] Cherkov maʼbadida 650 tagacha ibodat qiluvchini sigʻdira oladi. Qatardagi Anglikan cherkovi tomonidan boshqariladigan Anglikan markazi 59 ta qoʻshimcha Yevangelist, Pentikostal va Protestant jamoatlarini oʻz ichiga oladi.[13]

Avliyo Issak va Georgiy yunon pravoslav cherkovi Yaqin Sharq, Osiyo, Suriya va Afrikadan 10 000 ga yaqin odamni tashkil etuvchi pravoslav jamoalariga xizmat qiladi.[14]

Denominatsiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jahon xristian ensiklopediyasida qayd etilgan mazhablar orasida, ikkinchi nashr, 1-jild, p. 617-618 — katolik cherkovi, qiptiy cherkovi, asli Hindistondan boʻlgan Mar-Toma Suriya cherkovi, arab evangelist cherkovi, nasroniy birodarlar, ellik cherkovi va anglikan cherkovi. Qatardagi protestantizm Qatardagi nasroniylar orasida ozchilikni tashkil qiladi.

Qatardagi qibtiy ozchilik sezilarli darajada; Ular Qatardagi diniy majmuada yangilangan cherkov, Avliyo Pol va Sankt-Peter Kopt pravoslav cherkoviga ega. Qatarning anglikan aholisi 7000 dan 10 000 kishigacha baholanadi.

Qatarda 200 000 ga yaqin katoliklar[14] bor, ular Shimoliy Arabiston Apostol Vikariati yurisdiktsiyasi ostidadirlar. 2008-yilda Dohada Qatarda 14-asrdagi birinchi katolik cherkovi — „Rosary“ ayolining katolik cherkovi ochildi.

  • Tasbeh bizning xonim cherkovi
    Tasbeh bizning xonim cherkovi
  • Xoch tafsiloti
    Xoch tafsiloti
  • Tasbeh bizning xonim cherkovidagi tug'ilish sahnasi
    Tasbeh bizning xonim cherkovidagi tug'ilish sahnasi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Global Religious Landscape. Pew Forum.
  2. ↑ Gillman, Ian. Christians in Asia Before 1500. University of Michigan Press, 1999 — 87, 121 bet. ISBN 978-0472110407. 
  3. ↑ Commins, David. The Gulf States: A Modern History. I. B. Tauris, 2012 — 16 bet. ISBN 978-1848852785. 
  4. ↑ 4,0 4,1 „AUB academics awarded $850,000 grant for project on the Syriac writers of Qatar in the 7th century AD“. American University of Beirut (31-may 2011-yil). Qaraldi: 12-may 2015-yil.
  5. ↑ PROCEEDINGS OF THE DOMESTIC AND FOREIGN MISSIONARY SOCIETY OF THE PROTESTANT EPISCOPA; CHURCH IN THE UNITED STATES OF AMERICA, AT MEETING HELD IN PHILADELPHIA IN AUGUST AND SEPT. 1835, p. 65
  6. ↑ Kozah, Mario. The Syriac Writers of Qatar in the Seventh Century. Gorgias Press LLC, 2014 — 24 bet. ISBN 978-1463203559. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Fromherz, Allen. Qatar: A Modern History. Georgetown University Press, 13-aprel 2012-yil. ISBN 978-1-58901-910-2. 7-dekabr 2014-yilda qaraldi. 
  8. ↑ O'Mahony, Anthony. Eastern Christianity in the Modern Middle East (Culture and Civilization in the Middle East). Routledge, 2010 — 23 bet. ISBN 978-0415548038. 
  9. ↑ „Christianity in the Gulf during the first centuries of Islam“. Oxford Brookes University. 2015-yil 28-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-may 2015-yil.
  10. ↑ „International Religious Freedom Report 2006“. U.S. Department of State. Qaraldi: 6-aprel 2014-yil.
  11. ↑ „Religious Freedom Gains New Foothold in Qatar“. Christianity Today (6-mart 2000-yil). Qaraldi: 18-iyun 2006-yil.
  12. ↑ Ramesh Mathew. „Christians in Qatar celebrate formal opening of Anglican center“ (2-oktabr 2013-yil). 2016-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-aprel 2014-yil.
  13. ↑ „Anglican Centre Website“. Qaraldi: 6-aprel 2014-yil.
  14. ↑ 14,0 14,1 Ramesh Mathew. „Prince Charles visits churches in Abu Hamour“. Gulf Times (22-fevral 2014-yil). Qaraldi: 22-fevral 2014-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Qatarda_xristianlik_dini&oldid=3432826" dan olindi