Qira, Salfit
Qira | |
|---|---|
 | |
| 32°7′19″N 35°10′18″E / 32.12194°N 35.17167°E | |
| Mamlakat | Falastin |
| Falastin milliy ma'muriyatining gubernatorliklari | Salfit gubernatorligi |
| Markazi balandligi | 470 m |
| Aholisi (2017) |
1 278 |
|
| |
Qira (arabcha: يرة) – Salfit guberniyasidagi Falastin shaharchalaridan biri boʻlib, Shimoliy Gʻarbiy Osiyoda, Nablusdan 19 kilometr janubi-gʻarbda joylashgan . Falastin Markaziy statistika byurosi maʼlumotlariga koʻra, 2017-yilda bu shaharda taxminan 1 278 kishi yashardi.
Joylashuvi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qira Salfitning shimoliy qismida 4,2-kilometr (2.6 mil) joylashgan. Qira sharqda Jammain va Marda, janubda Kifl Xoris va Marda, gʻarbda Kifl Xoris, shimolda Zayta Jammain bilan chegaradosh.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qiradan I – II temir davriga oid, Fors, yunon/rim zamonlari, Bizans[1] va xochchilar/ayubliklar davridagi kulollar topilgan.[2] Temir davri kulollarining aksariyati janubiy va sharqiy tomirlarning quyi qismida topilgan boʻlsa-da, Gʻarbga yaqin sheikh qabri yaqinida Oʻrta bronza davri buyumlaridan parchalar topilgan.[2]
Salibchilar davri davomida Diyaʼ al-Din (1173-1245)ning yozishicha qishloq aholisi Musulmonlar boʻlgan. [3] [4] Shuningdek, u Ibn Qudamah izdoshlari bu yerda yashayotganligini taʼkidlagan. [5]
Mamluk davridagi sherdlar ham Qiradan topilgan.[2]
Usmanlilar davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]1517-yilda qishloqqa Flestinning qolgan qismi bilan birga Usmonlilar imperiyasi ham kirdi. 1596-yilgi manbalarda u Nablus Livasining Nahiya shahrida joylashgan va Qira deb nomlangan. Aholisi bugʻdoy, arpa, yozgi ekinlar, zaytun daraxtlari, asalari uyalari va zaytun moyi yoki uzum siropi uchun press kabi qishloq xoʻjaligi mahsulotlari uchun 33,3% qatʼiy belgilangan soliq stavkasini, shuningdek, vaqti-vaqti bilan daromadlar va aholi uchun qatʼiy soliq toʻlagan[6].
XVIII va XIX asrlarda qishloq Jurat 'Amra deb nomlangan togʻlik hududning bir qismini tashkil etgan. Janubiy qismida Dayr Ghassāna va shimolida hozirgi 5-yoʻl oʻrtasida, gʻarbda Majdal Yaba va Sharqda Jammaʼin, Mardā va Kifl Ḥāris oʻrtasida joylashgan ushbu hudud tarixchi Roy Marom aytishicha, „Yerushalem va Nablus mintaqalarining siyosiy-iqtisodiy-ijtimoiy birliklari oʻrtasida bufer zonasidir. Siyosiy jihatdan u beduin qabilalarining koʻchishi va mahalliy klanlar oʻrtasida Usmon hokimiyati nomidan soliq yigʻish huquqi uchun doimiy raqobat tufayli beqarorlikdan azob chekkan“[7].
Britaniya mandat davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]1922-yilda Britaniya mandati maʼmurlari tomonidan oʻtkazilgan Falastin aholisini roʻyxatga olishda Qireh aholisi 87 musulmondan iborat boʻlib[8], 1931-yilgi aholi roʻyxatiga koʻra, bosib olingan 28 uyda musulmonlar soni 102 nafarga koʻpaygan[9].
1945-yilgi statistikaga koʻra, aholi soni 140 nafar musulmondan iborat boʻlgan[10] va jami yer maydoni 2249 dunam boʻlgan.[11] Ulardan 475 tasi ekinzorlar va sugʻorilmaydigan yerlar uchun, 1145 tasi donlar uchun ajratilgan, 14 dunam esa turar-joy maydoni sifatida tasniflangan [12][13].
Iordaniya davri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qiraning Iordaniya hukumatiga oʻtishi 1948-yilda Arab-Isroil urushi va 1949-yilda armistizi bitimi tuzilgandan soʻng yuz berdi.
Koʻchmanchilarning hujumlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qira yaqin atrofidagiYahudiy aholi punktlaridan kelgan isroillik koʻchma aholi tomonidan zoʻravonlik nisgoniga aylandi. 2022-yil yanvar oyida Falastinlik avtomobillar hududda vayron qilingan va jinoyatchilar mashinalarga „Davidning yulduzlari“ni spray bilan boʻyab, ularning gʻildiraklarini teshib ketgan[14].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Dauphin, 1998, p. 808
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Finkelstein et al, 1997, p. 472
- ↑ Ellenblum, 2003, p. 244
- ↑ Talmon-Heller, 2002, p. 132
- ↑ Drory, 1988, p. 97
- ↑ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, p. 133
- ↑ Marom, Roy (2022-11-01). "Jindās: A History of Lydda's Rural Hinterland in the 15th to the 20th Centuries CE". Lod, Lydda, Diospolis 1: 17. https://www.academia.edu/90931976/Jind%C4%81s_A_History_of_Lyddas_Rural_Hinterland_in_the_15th_to_the_20th_Centuries_CE.
- ↑ Barron, 1923, Table IX, Sub-district of Nablus, p. 25
- ↑ Mills, 1932, p. 64
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics, 1945, p. 19
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics.
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics.
- ↑ Government of Palestine, Department of Statistics.
- ↑ „Israel's Public Security Minister: Settler Attack on Activists Is 'Terrorism'“ (en). Haaretz. Qaraldi: 2022-yil 26-yanvar.
