Qora taroqli prioniks
| Qora taroqli prioniks | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Sphecidae |
| Urugʻ: | Prionyx |
| Turlari: | Qora taroqli prioniks |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Prionyx nigropectinatus (Taschenberg, 1869) | |
Qora taroqli prioniks (lat. Prionyx nigropectinatus ) — yerkovlovlar (Sphecidae) oilasiga mansub kam uchraydigan sahro arisi turi. Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Tavsif
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shimoliy Afrika, Gʻarbiy Osiyo, Markaziy Osiyo (Oʻzbekiston) va Qozogʻiston. Choʻlning qumloq yerlarida (Qizilqum va boshqalar) yashaydi. Yiliga bir marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi iyun-avgust oylarida, turli oʻsimliklarning gullarida, asosan, murakkabguldoshlarda (Asteraceae) oziqlanadi. Ular chigirtkalarni (Acridoidea) ovlaydilar, ular falaj boʻlgach, ular tuxum qoʻyadigan uyaga sudrab ketadilar, soʻng ulardan biriga tuxumini qoʻyadi.
Bu tur birinchi marta 1869-yilda nemis entomologi Ernst Lyudvig Taschenberg (1818-1898) tomonidan qayd etilgan. Hamma joyda kam. Yakka tartibda uchraydi. Xoʻjalik maqsadlarida choʻl-qoʻriqlarning oʻzlashtirilishi, xususan, haydash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari koʻp foydalanish tufayli kamayib bormoqda.
Yashash joyi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Choʻllarning qumli hududlari.
Muhofaza choralari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yashash joylari va sonini mukammal oʻrganish, yashash joylarida muhofazasini tashkillashtirish lozim.
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Красная книга Республики Узбекистан. — Т. II — Животные. Ташкент: Chinor ENK, 2009.
- Пулавский В. В. Prionyx. С.183-184. В кн.:Определитель насекомых европейской части СССР, Sphecidae // Л., Наука, 1978. — Т. 3, стр. 120—192.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Prionyx nigropectinatus eol.org saytida(ingl.) )
- Prionyx biolib.cz saytida(ingl.) )
- Kaliforniya Fanlar Akademiyasida Prionyx turlarining izohli katalogi.