Qozogʻiston yunonlari
Qozogʻiston yunonlari - Qozogʻiston milliy ozchiliklaridan biri. Ularning aksariyati Pont yunonlari avlodlari. Ular asosan Qrim, Kavkaz va Rossiyaning janubidan koʻchib kelishgan. SSSR davrida ular 1944-1950 yillarda SSSR rahbariyati tomonidan chiqarib yuborilgan [1]
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]40 -yillarga qadar Qozogʻistonda kichik yunon diasporasi boʻlgan. 1926 yilda Qozogʻistonda atigi 157 yunon yashagan. [2]
Yunonlarning mamlakatga ommaviy koʻchirilishi 1944 yil 2 iyunda boshlangan. Oʻsha paytda faqat Qrimdan Qozogʻistonga 5984 yunon deportatsiya qilingan. 1949 yil iyun oyida va 1950 yil fevral va iyul oylarida yunonlar Gruziya SSR, Armaniston SSR va Shimoliy Kavkazdan deportatsiya qilindi. Qrim tatarlari va Shimoliy Kavkaz xalqlarining taqdiri ham yunon jamiyatining boshiga tushdi. Bu davrda koʻchirilganlarning umumiy soni 60 ming kishini tashkil etdi. Koʻchirish shartlari juda yomon edi. Odamlarni vagonlarga ortib, Qozogʻiston dashtlariga joʻnatishdi.
Zamonaviy davr
[tahrir | manbasini tahrirlash]1989 yilgi SSSR aholini roʻyxatga olish maʻlumotlariga koʻra, Qozogʻistonda 46 746 yunon yashagan. Sovet Ittifoqi qulaganidan keyin Qozogʻistondan yunon immigratsiyasi kuchaygan. Yunonlar oʻz vatanlariga qaytishni afzal koʻrishadi. 1999 Qozogʻistonda aholini roʻyxatga olish maʻlumotlariga koʻra, mamlakatda etnik yunonlar soni 12703 kishini tashkil qiladi. Hozirgi vaqtda Qozogʻistonda 17 ta grek jamoalari mavjud. Bu jamoalarda 8819 kishi bor. Qozogʻiston va Qirgʻiziston yunonlari birgalikda federatsiya tuzdilar. Bu birlik "FILIA" (yunon tilidan tarjima qilingan "Doʻstlik" degan maʻnoni anglatadi) [3]
Aholi
[tahrir | manbasini tahrirlash]| İl | umumiy aholining % | Raqamlar |
|---|---|---|
| 1926 | 0.00 | 157 |
| 1939 | 0.02 | 1 374 |
| 1959 | 0.60 | 55 543 |
| 1970 | 0.31 | 39 241 |
| 1979 | 0.34 | 49 930 |
| 1989 | 0.28 | 46 746 |
| 1999 | 0.08 | 12 703 |
| 2009[4] | 0.06 | 8 846 |
| 2014[5] | 0.05 | 8 819 |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ http://erkindik.kz/g-iordanidi-greki-chtut-kazahskoe-gostepriimstvo/ (Wayback Machine saytida 2016-08-26 sanasida arxivlangan) Г. Иорданиди: «Греки чтут казахское гостеприимство»
- ↑ http://ntd.kz/index.php?module=Publications&do=Brow&id=14 Публикации » Центральный Государственный Архив Научно-Технической Документации
- ↑ http://www.greek.ru/diaspora/society/detail.php?ID=16261 Ассоциация греческих обществ Казахстана и Киргизии «ФИЛИЯ»
- ↑ „Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2009.“. 2012-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-mart.(Wayback Machine saytida 2012-05-01 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2014 года“. 2015-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.