Quba xonlıgı
 | Ushbu sahifani Kuba xonligiga qayta nomlash taklif etiladi.
Biror maqolani qayta nomlashga taklif qilishda, iltimos, Havolalar: koʻchirish qaydlari • taklif etilgan nomga koʻchirish |
Quba xonlıgı (ozarbayjoncha: Quba xanlığı) — XVIII asrning oʻrtalarida tashkil etilgan Ozarbayjon xonliklaridan biri.
Quba xonlıgı Ozarbayjonning shimoliy-gʻarbida joylashgan. 18-asrning birinchi yarmida hozirgi Quba, Davachi, Qusar, Xachmaz, Xızı va Siyazan rayonlarınıng hududi Quba xonlıgı tarkibida boʻlgan. Dastlab bu xonlikning markazi Xudat shahri boʻlib, keyinchalik Quba xonı Huseynali Qubanı oʻz xonligi markaziga aylantirdi va qarorgohini Qubaga koʻchirdi. Quba xonlıgınıng eng mashhur hurmdorlaridan boʻlgan Fatali xon Ozarbayjonning parokanda xonliklarini birlashtirib markazlashgan davlat barpo etdi. U Darbanddan Lankaranaga qadar boʻlgan Ozarbayjonning butun shimoliy-sharqiy qismini oʻziga boʻysunturdi. Oʻsha davrda yahudiylar Qubaya, Qudyaldaryosining soʻl sahilini oʻziga maskan etganlar. Ilgari Yahudiy Slobodası deb nomlangan bu manzilgoh 1926- yildan Qırmızı Qasaba deb atalgan.
Dogʻıston xonları Quba xonlıgı uchun hamisha shimol tarafdan xavf solib turgan. Rossiya uchun ham Kavkaz va Kavkazortini geosiyosiy jihatdan idora etish jarayonida Quba xonlıgınıng chegaralarini nazorat qilish ancha mushkullashdi. 19 asrning boshlarida (1813-yil) Quba xonlıgı Rossiya imperiyası tarkibiga kiritildi.
Xorijiy oʻtishlar
[tahrir | manbasini tahrirlash] |
Vikiomborda Quba xonlıgı haqida turkum mavjud |
- Симонович Ф. Ф. Описание Южного Дагестана 1796 г.
- Гербер И. Г. Записки о находящихся на западном берегу Каспийского моря, между Астраханью и рекою Кура народах и землях и об их состоянии в 1728 году.
- „Гюлистанский мирный договор“. ХРОНОС. 2013-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 8-yanvar.