Robert Demachi
Robert Demachi (1859-1936) 19-asr oxiri va 20-asr boshlarida fransuz illyustratsiyali fotosuratlar muallifi hisoblanadi. U oʻzining kuchli taʼsir kuchiga ega boʻlgan fotosuratlari bilan mashhur boʻlgan.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Dastlabki yillar (1859-1875)
[tahrir | manbasini tahrirlash]Léon-Robert Demachy 1859-yil 7-iyulda Parij chekkasidagi Sen-Jermen-en-Laye shahrida tugʻilgan. Uning ota-onasi Charlz Adolf Demachi (1818-1888) va Zoe Girod de l’Ain (1827-1916)larning yana ikkita oʻgʻil, Charlz Amedee (1852-1911) va Adrien Eduard (1854-1927) va Germeyn (1856-1940) ismli bitta qizi ham boʻlgan. Demachi tugʻilganda oilasi juda badavlat boʻlganligi sababli hech qayerda ishlamagan va ishlagani haqida hech qanday maʼlumot yoʻq. [1] U ismining birinchi qismini tashlagan va „Robert“ nomi bilan tanilgan.
U tugʻilgandan soʻng, uning oilasi Parijdagi 13 Rue Fransua Premierdagi uyiga qaytib kelishgan va Demachi keyingi ellik yil davomida u yerda yashagan. Uning dastlabki yillari juda oddiy va deyarli bir xil tarda oʻtgan. U Parijdagi iyezuit maktablarida taʼlim olish bilan birga ingliz tili, musiqa darslarini yaxshi oʻrgangan. Shuningdek u mohir skripkachi ham boʻlgan.
U oʻn sakkiz yoshga toʻlganda, Demachi koʻngillilar safida harbiy xizmatda boʻldi, lekin tez orada u yana oʻzining odatiy hayotiga qaytdi. 1870-yillarning oʻrtalarida u rassomlarning kafelariga tez-tez bora boshlad. U shu vaqtlar davomida kafe mehmonlari va koʻchadagi odamlarning rasmlarini olishni va ularning eskizlarini yasashni boshlagan, bu amaliyotni esa butun umri davomida davom ettirib kelgan.
Fotografiya sohasidagi dastlabki yillar (1876-1899)
[tahrir | manbasini tahrirlash]1870-yillarning oxirida u fotografiya sohasida oʻzini sinab koʻra boshlaydi. Uning bu sohaga kirib kelishiga kim yoki nima sababchi eknligi nomaʼlum ammo Demachi bu sohaga istagancha vaqt va pul sarflay olgan. U tezda kamerani juda yaxshi oʻrganib oladi. Keyingi oʻttiz yil davomida u butun vaqtini suratga olishga va fotografiya haqida kitob yozishga bagʻishlagan.
1882-yilda Demachi société française de photographie aʼzosi etib saylanadi va u yerda Evropaning etakchi fotograflari bilan muloqot qilish imkoniyatiga ega boʻladi. 1888-yilga kelib esa u Moris Bukket bilan birgalikda Parij foto-klubini tashkil qiladi va tez orada Fotoklub Fransiyada AQShning Foto-Secession rolini oʻynaydi.
1889-yilda Parijdagi Universelle koʻrgazmasida u Julia Adeliya Delano ismli yosh ayol bilan uchrashib qoladi. Adeliya Amerikadagi muhim Delano oilasining aʼzosi va boʻlajak Amerika prezidenti Franklin Delano Ruzveltning uzoq qarindoshi boʻlgan. 1893-yil 2-mayda Robert va Adeliya Parijda turmush qurishadi. Ularning birinchi oʻgʻli Robert-Charlz 1894-yilda, oʻgʻli Jak Fransua 1898-yilda tugʻilgan. Keyinchalik Jak juda mashhur moda illyustratoriga aylangan.
Taxminan 1890-yilda Demachi Panhard avtomobiliga ega boʻl birinchi fransuz boʻladi. U butun umri davomida ushbu transport vositalaridan toʻrttasiga ega boʻlib, klassik avtomobil boʻlish uchun etarlicha eskurguncha bir xil modelni saqlab qola olgan.
1895-yilda u Parijdagi foto-klubda saqich bosmalarining birinchi koʻrgazmasini oʻtkazadi. Bu uning xalqaro maqomini oshirishga yordam berdi va oʻsha yili u Londondagi The Linked Ringga saylangan.
U 1897-yilda Alfred Maskell bilan birgalikda Photo-aquatint yoki Gum Bichromate Process (London: Hazell, Watson & Vinery) nomli birinchi kitobini nashr etadi.
1898-yilda u Stieglitz bilan yozishmalarni boshlagan, u koʻpincha Fransiyada haqiqiy badiiy fotografiya yoʻqligidan shikoyat qilgan. Ikkalasi oʻn besh yildan koʻproq vaqt davomida bir-birlariga xat yozishni davom ettirishgan.
Usta fotograf (1900-1913)
[tahrir | manbasini tahrirlash]20-asrning birinchi oʻn yilligida Demachi fotografiya haqida keng koʻlamli kitoblar yozishni davom ettirgan va tez orada u hatto hozirgi kungacha fotografiya boʻyicha sermahsul ijod qilgan yozuvchilardan biri hisoblanadi. U umri davomida estetika va bosma texnikaga oid mingdan ortiq maqolalar yozgan.[2] Xuddi shu davrda Demachi Londondagi Qirollik Fotosurat Jamiyatida beshta koʻrgazma oʻtkazgan.[1]
- 1901-yil aprel: 67 ta yelim bixromat nashri
- 1904-yil iyun: 80 ta yelim bikromat bosmalari (uning birinchi bir kishilik namoyishi)
- 1907-yil iyul: Rawlins neft jarayoni bilan tajribalarining „kichik toʻplami“
- 1910-yil iyul: „Soʻnggi olti oydagi bir qator fotosuratlar“
- 1911-yil iyul: „Neft oʻtkazmalari toʻplami“
Oʻsha paytda bir kishilik shou har qanday fotograf uchun katta sharaf boʻlgan va oʻn yil ichida besh marta namoyish etish misli koʻrilmagan natija hisoblangan. Tanqidchi AJ Anderson „Robert Demachi inson emas, u moʻjizadir“ deb yozgan.[1]
Galereya
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Sahna ortida, 1904-yil -
Jiddiylik, 1904-yil -
Brittani, 1904-yil -
Model, 1906-yil -
Tezlik, 1904-yil -
Jang, 1904-yil -
Portret - Mlle D., 1906-yil -
Tuk vodiysi, 1906-yil
