Kontent qismiga oʻtish

Safe Return

Vikipediya, erkin ensiklopediya

Safe Return – AQShning Vashington shtati Bellingem shahrida joylashgan Zuanich Point parkida halok boʻlgan baliqchilar xotirasiga bagʻishlangan yodgorlik. Haykaltarosh Avard Feyrbenksning oʻgʻli Yevgeniy Feyrbenks tomonidan yaratilgan bu yodgorlik baliq ovidan soʻng uyga qaytishni, langar arqonini tashlayotgan baliqchining bronzadan yasalgan haykali orqali ramziy ifodalaydi. Haykalning kichik modeli 1996-yilda, bir necha yil davomida yodgorlik qoʻmitasi va Whatcom dengiz tarixi jamiyati tomonidan mablagʻ toʻplangandan soʻng yaratilgan. 1998-yildagi ommaviy koʻrgazmadan soʻng, haykal 1999-yilning Xotira kunida tantanali ravishda oʻrnatilgan.

1975-yilda Zuanich Pointda haykal dengizda halok boʻlgan mahalliy baliqchilarning nomlari oʻyib yozilgan katta granit tamal toshi ustiga oʻrnatilgan. Yodgorlik barpo etilganidan buyon unga yangi nomlar qoʻshib kelinmoqda.

Tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

19-asrda Puget Soundning Blaine shahrida birinchi baliq konserva zavodi ochilishi bilan, Whatcom okrugi mintaqaviy baliq ovlash sanoatining markaziga aylantirilgan[1]. Vashingtonda 1970-yilga kelib baliqchilik sanoati pasayib ketadi[2]. 1996-yilga kelib, Bellinghamdagi Squalicum bandargohida 800 ta kemadan iborat Vashington shimoli-gʻarbidagi eng yirik baliqchilik floti tashkil topgan. Mahalliy baliqchilar AQShning butun Tinch okeani qirgʻoqlari boʻylab faoliyat yuritib, Alyaska qirgʻoqlarida treska va pollak baliqlarini, Kaliforniyada seld va mahalliy suvlarda qisqichbaqa ovlash bilan shugʻullagan[1]. 1975-yilda Squalicum bandargohiga tutash Zuanich Point Parkida halok boʻlgan baliqchilar xotirasiga yodgorlik oʻrnatilgan. Bu yodgorlik 1945-yildan beri dengizda halok boʻlgan mahalliy baliqchilar roʻyxati yozilgan oddiy yogʻoch lavha shaklida boʻlgan[2][3][1].

Koʻp oʻtmay lavhaga zanglagan langar qoʻshildi. Mahalliy tarixchilar aytishicha langar Jey Gould ismli baliqchiga tegishli boʻlgan va Bellingham porti menejeri Tom Glenn uni 2500 dollarga sotib olib Squalicum Harborga oʻrnatgan[3][2].

Tarix

[tahrir | manbasini tahrirlash]

1993-yil mart oyida Bering boʻgʻozida Good Voyage kemasining choʻkishida toʻrt baliqchi halok boʻlganidan soʻng, Zuanich Pointda kattaroq yodgorlik qurish rejalashtirilgan va Harbor Fisher’s Memorial qoʻmitasi tuzilgan[3][4]. Whatcom dengiz tarixi jamiyati bilan birgalikda qoʻmita ham yodgorlik uchun mablagʻ yigʻishni boshlagan va umumiy 200 000 dollar miqdorida pul yigʻilishi rejalashtirilgan[5]. Bellingemlik nafaqadagi shifokor Eugene Fairbanks haykalni qurish uchun mas’ul qilingan. Fairbanks bolaligida Amerika jamoat yodgorliklarining mohir haykaltaroshi otasi Avard Fairbanksning yordamchisi boʻlib ishlagan[1].

Fairbanks dastlab zamonaviy baliq ovini ifodalovchi loyiha yaratishda qiynalganini maʼlum qilgan, bunga sabab qilib esa baliqchilik sohasining keng miqyosda mexanizatsiyalashtirilganligini keltirgan. Keyinchalik mahalliy baliqchilardan boʻlgan oʻgʻli Jon Fairbanksning taklifiga koʻra, haykal uyga qaytishni ramziy ifodalovchi, langar arqonini tashlayotgan baliqchi qiyofasida yasalgan[6].1996-yil yanvar oyiga kelib, haykalning kichraytirilgan modeli yaratilgan[1].Keyingi yili loydan toʻliq oʻlchamdagi nusxasi yasalgan[7][8].

Haykal 1998-yil 6-sentyabrda Zuanich Point parkida poydevorsiz namoyish etilgan, keyin esa portdagi dengiz mahsulotlari restoraniga vaqtinchalik saqlanish uchun topshirilgan[9][10]. 1999-yil 26-may kuni poydevor keltirilgan va haykal kran yordamida poydevor ustiga joylashtirilgan[5]. 1999-yil 31-may, Xotira kunida, 2000 dan ortiq tomoshabin ishtirokida bagʻishlov va gulchambar ilish marosimi oʻtkazilib, tugallangan yodgorlik tantanali ravishda namoyish qilingan[11][12][4].Yodgorlikda 1900-yillarning boshidan to hozirgi kungacha vafot etgan mahalliy baliqchilarning nomlari yozilgan[4]. Oʻsha paytdan beri dengizda vafot etgan boshqa mahalliy baliqchilar sharafiga ham yodgorlikka koʻplab ismlar qoʻshib kelinmoqda[11].

Tarkibi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yodgorlikda granit poydevor ustida baliqchining bronza haykali oʻrnatilgan boʻlib, uning asosida vafot etgan baliqchilarning nomlari yozilgan. Shuningdek, poydevorga mahalliy baliqchilik faoliyatini tasvirlovchi tasvirlar ham chizilgan[13]. Baliqchi soqolli, shlyapa va kurtka kiygan holda, qirgʻoqqa mahkamlash arqonini tashlayotgan holatda tasvirlangan. Poydevorni qoʻshib hisoblaganda, yodgorlikning umumiy balandligi 16 fut va ogʻirligi 38 000 funtdan (17 000 kg) ortiq[11][3][6].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

[[Turkum:Koordinatalar Vikimaʼlumotlarda]]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Fairbanks' Son Creates Sculpture Honoring Fishermen“. Deseret News (1999-yil 12-iyun). 2024-yil 17-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 17-fevral.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Remaining a Boat Haven“. Port of Bellingham. 2024-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 7-fevral.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Logg, Cathy A.. „Memorial“. The Bellingham Herald (1999-yil 1-iyun), s. 2. 2024-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-fevral.Logg, Cathy A. (June 1, 1999). „Memorial“. The Bellingham Herald. p. 2. Archived from the original on February 14, 2024. Retrieved February 14, 2024 – via Newspapers.com.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 „Fishers“. The Bellingham Herald (1999-yil 26-may), s. 2. 2024-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 17-fevral.
  5. ↑ 5,0 5,1 Logg, Cathy. „Fisher's Memorial to be dedicated“. The Bellingham Herald (1999-yil 26-may), s. 1. 2024-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 17-fevral.
  6. ↑ 6,0 6,1 Dillon, Naomi. „Safe Return Will Honor Those Fishers Denied One“. The Bellingham Herald (1997-yil 8-oktyabr), s. 3. 2024-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 14-fevral.
  7. ↑ Logg, Cathy. „Statue“. The Bellingham Herald (1998-yil 6-sentyabr), s. 2. 2024-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-fevral.
  8. ↑ Fairbanks, Eugene F.. Adventures of a Young Sculptor: The Development and Early Life of Avard T. Fairbanks, a 20th Century American Sculptor. Fairbanks Art and Books, November 28, 2017 — 308–309-bet. ISBN 9781979143981. 
  9. ↑ Logg, Cathy. „Statue for Fishermen's Memorial Makes Public Debut“. The Bellingham Herald (1998-yil 6-sentyabr), s. 1. 2024-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-fevral.
  10. ↑ „Restaurant“. The Bellingham Herald (1998-yil 5-iyun), s. 26. 2024-yil 18-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 17-fevral.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Kepferle, Amy. „What's the Deal With: The 'Safe Return' statue at Zuanich Point Park?“. Cascadia Daily News (2023-yil 4-dekabr). 2024-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 7-fevral.
  12. ↑ Logg, Cathy A.. „Fisher's Memorial Brings Closure“. The Bellingham Herald (1999-yil 1-iyun), s. 1. 2024-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-fevral.
  13. ↑ Logg, Cathy. „Fishers to Gather for Memorial“. The Bellingham Herald (1998-yil 29-sentyabr), s. 3. 2024-yil 16-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2024-yil 16-fevral. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Safe_Return&oldid=5328308" dan olindi