Kontent qismiga oʻtish

Sakrayogan Jon

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Sakrayotgan Jon (inglizcha: hoppin' John) — anʼanaviy Janubiy Amerika taomidir[1] vigna, guruch, maydalangan piyoz va achchiq qalampir, tuz va sarimsoq bilan ziravorlangan bekon boʻlaklaridan tayyorlanadi[2].

„Sakrayotgan Jon“ hikoyasi Qoʻshma Shtatlardagi qullik davriga borib taqaladi. Uning asosiy tarkibiy qismi boʻlgan vigna oʻsha paytda Gʻarbiy Afrikada keng tarqalgan edi[3][2]. Shuning uchun, unga asoslangan taomni tayyorlash Amerika Qoʻshma Shtatlariga import qilingan Kongo qullari uchun oson edi[4]. Taomni surlangan mol goʻshti yordamida tayyorlagan Senegal va Nigeriya musulmonlari yoki Seminole hindulari tufayli paydo boʻlgan versiyalari[5] mavjud.

Taom nomining kelib chiqishi haqida aniq maʼlumotlar yoʻq. Bir versiyaga koʻra, u fransuzcha pois pigeons [pwapiˈʒɔ̃] (kabutar noʻxati) iborasidan, boshqasiga koʻra, hindcha bahatta kachang iborasining Madagaskar talaffuzidan kelib chiqqan, yaʼni noʻxat[5] degan maʼnoda.

„Sakrayotgan Jon“ odatda 1-yanvarda isteʼmol qilinadi. Bu taom yangi yilda boylik va omad keltiradi, deb ishoniladi[2][6][1]. Noʻxat tangalarni, koʻkatlar — bu dollar pullarini[2] va taom bilan birga beriladigan makkajoʻxori noni — oltinni anglatadi[7]. „Sakrayotgan Jon“ ning qoldiqlari „Sakrayotgan Jenny“ deb nomlanadi (inglizcha: skippin' Jenny), ular egalarining tejamkorligini ifodalaydi; qoldiqlarini isteʼmol qilish kelgusi yilda boyib ketish imkoniyatini oshiradi, deb ishoniladi[8].

  1. 1,0 1,1 The New Encyclopedia of Southern Culture 2009.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Herbert C. Covey, Dwight Eisnach 2009.
  3. „Vigna unguiculata“ (inglizcha). tropicalforages.info. 2010-yil 14-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-avgust 2016-yil.
  4. Dosier S.. Civil War Cooking: The Confederacy, Blue Earth Books: Exploring History Through Simple Recipes Series, Capstone, 2000 — 26-bet. ISBN 0736803505. 
  5. 5,0 5,1 James E. McWilliams 2007.
  6. 366 Delicious Ways to Cook Rice, Beans, and Grains, 1998. |mesto=New York|isbn=978-0-452-27654-3|ssilka=https://books.google.com/books?id=k5psVbxGQkIC%7Cstranitsi=51%7Cref=Chesman%7Cavtor=Chesman[sayt ishlamaydi], A.}}
  7. Albala K.. Beans: A History. Berg, 2007. ISBN 0857850784. 
  8. Vann M. „Beyond Black-Eyed Peas: New Year's good-luck foods“ (inglizcha). The Austin Chronicle. 4-iyun 2011-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 22-avgust 2016-yil.