Semboku (Akita)
Semboku 仙北市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 39°42′0.3″N 140°43′50.1″E / 39.700083°N 140.730583°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| {{{mintaqa_turi}}} | Tohoku viloyati |
| Asos solingan | 2005-yil 22-mart |
| Maydon | 109,364 km2 (42,226 kv mi) |
| Iqlim turi | nam kontinental iqlim |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2019-yil dekabr) |
25 857 |
| Zichligi | 24 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
Semboku (yaponcha: 仙北市 Semboku-shi) Yaponiyaning Akita prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 31-dekabr holatiga koʻra, shaharda 10584 ta xonadonda 25857 nafar aholi istiqomat qilgan, aholi zichligi esa har kvadrat kilometrga 24 kishini tashkil qiladi[1]. Shaharning umumiy maydoni 1,093,64 kvadrat kilometr (422 mi²) ni tashkil etadi.
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Semboku markaziy Akita prefekturasi togʻlarida joylashgan boʻlib, sharqda Ivate prefekturasi chegaradosh va Ou togʻlari bilan oʻralgan. Tazava koʻli, Yaponiyadagi eng chuqur koʻl hisoblanib, u shaharning markazida joylashgan. Shaharning bir qismi Tovada-Hachimantai milliy bogʻi chegaralarida joylashgan.
Qoʻshni munitsipalitetlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Akita prefekturasi
- Ivate prefekturasi
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[2], Semboku aholisi soni 1960-yillarning boshlarida eng yuqori choʻqqiga chiqqan va shundan buyon 1920-yillaridaa boʻlgan darajasiga qadar kamaygan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1920 | 29,123 | — |
| 1930 | 32,017 | +9.9% |
| 1940 | 37,453 | +17.0% |
| 1950 | 43,358 | +15.8% |
| 1960 | 43,765 | +0.9% |
| 1970 | 39,216 | −10.4% |
| 1980 | 39,098 | −0.3% |
| 1990 | 36,297 | −7.2% |
| 2000 | 33,565 | −7.5% |
| 2010 | 29,572 | −11.9% |
| 2020 | 24,61 | −16.8% |
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Semboku nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa) boʻlib, katta mavsumiy harorat farqlari kuzatiladi, issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish fasli bu hudud iqlimiga xosdir. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlsa-da, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajasi qayd etiladi. Sembokuda oʻrtacha yillik harorat 9.7 °C (49.5 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2,180.4 mm (85.84 in) boʻlib, eng seryogʻin oy iyul hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 23.1 °C (73.6 °F) atrofida va eng past harorat yanvarda, taxminan −2.6 °C (27.3 °F) atrofida boʻladi.
| Tazavako, Semboku (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 10,9 | 16,8 | 18,1 | 29,4 | 32,3 | 32,6 | 35,8 | 36,5 | 33,3 | 27,9 | 23,2 | 15,4 | 36,5 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 0,4 | 1,5 | 5,3 | 12,8 | 19,2 | 23,2 | 26,2 | 27,8 | 23,7 | 17,1 | 9,9 | 3,1 | 14,2 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −6 | −5,9 | −3,1 | 1,8 | 8,1 | 13,5 | 18,3 | 19,3 | 14,5 | 7,2 | 1,2 | −3,2 | 5,5 |
| Mutlaq minimal, °C | −17,6 | −17,1 | −16,1 | −8 | −2 | 3,8 | 9,6 | 9,0 | 2,2 | −2,2 | −8,2 | −14,2 | −17,6 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 132,4 | 118,0 | 149,1 | 153,0 | 165,9 | 161,7 | 290,5 | 280,8 | 193,2 | 179,5 | 190,1 | 166,0 | 2 180,4 |
| Manba: Yapon Meteorologiya Agentligi[3][4] | |||||||||||||
| Kakunodate, Semboku (1991−2020) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 10,0 | 13,7 | 19,7 | 30,4 | 33,3 | 34,5 | 37,8 | 37,7 | 35,8 | 29,5 | 24,3 | 17,8 | 37,8 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 1,5 | 2,7 | 6,9 | 14,7 | 21,1 | 25,2 | 28,1 | 29,7 | 25,5 | 18,7 | 11,1 | 4,1 | 15,8 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −4,9 | −4,7 | −2,1 | 2,9 | 9,2 | 14,6 | 19,0 | 19,8 | 15,2 | 8,1 | 2,2 | −2,1 | 6,4 |
| Mutlaq minimal, °C | −16,3 | −16,7 | −12,9 | −8,8 | −0,5 | 5,3 | 10,8 | 11,3 | 3,4 | −0,9 | −8,2 | −13 | −16,7 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 171,6 | 140,5 | 135,7 | 129,1 | 148,7 | 152,3 | 273,6 | 254,9 | 180,5 | 171,5 | 202,5 | 197,8 | 2 158,4 |
| Manba: Yapon Meteorologiya Agentligi[5][6] | |||||||||||||
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hozirgi Semboku hududi qadimgi Deva viloyatining bir qismi boʻlgan. Edo davrida, hudud Hitachi provintsiyasidagi sobiq mulklaridan Kubota domeniga koʻchirilgan Satake sulolasining nazorati ostida boʻlgan. Meidzi davri boshlangandan soʻng, hudud 1878-yilda Akita prefekturasining Semboku tumani tarkibiga kiritildi. Kakunodate shahri 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan tashkil etilgan.
Semboku shahri 2005-yil 22-martda Kakunodate va Tazavako shaharlari va Nishiki qishlogʻining (barchasi Semboku tumanidan) qoʻshilishi natijasida tashkil etilgan.
Hukumat
[tahrir | manbasini tahrirlash]Semboku toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shahar Akita prefekturasi assambleyasiga bir aʼzodan qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 3-Akita okrugi tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Semboku iqtisodiyoti asosan qishloq xoʻjaligi, oʻrmon xoʻjaligi va mavsumiy turizmga asoslangan. Koʻplab sayyohlarni oʻziga jalb qiladigan tadbirlardan biri har yili 11-15-fevral kunlari oʻtkaziladigan Rokugo Kamakura festivali hisoblanadi[7].
Taʼlim tizimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sembokuda yettita davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan beshta davlat oʻrta maktabi shuningdek Akita prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan bitta davlat oʻrta maktabi faoliyat yuritadi.
Transporti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Temir yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash].svg){kind=logo}
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi – Akita Shinkansen
- Tazavako – Kakunodate
Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi – Tazavako liniyasi
- Tazavako – Sashimaki – Jindai – Shōden – Kakunodate
Akita Nairiku Jukan temir yoʻli – Akita Nairiku liniyasi
- Tozava – Kami-Hinokinai – Sadōri – Ugo-Nakazato – Matsuba – Ugo-Nagatoro – Akita – Saimyoji – Ugo-Ōta – Kakunodate
Magistral yoʻl
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Milliy yoʻnalish 46
- Milliy yoʻnalish 105
- Milliy yoʻnalish 341
Mahalliy diqqatga sazovor joylar
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Buke-yashiki (samuraylar qarorgohi) koʻchasi, Kakunodate -
- Tamagava issiq bulogʻi Yaponiyadagi har qanday issiq buloqning eng yuqori oqimiga ega boʻlib, sekundiga 150 litr suv otilib chiqadi, uning harorati 98 daraja S boʻlgan 3 metr kenglikdagi oqimni oziqlantiradi. Tamagava issiq bulogʻining suvi juda ham kislotali.
- Tovada-Hachimantai milliy bogʻi
- Tazava koʻli – Yaponiyadagi eng chuqur koʻl
- Ofuka Onsen
- Kakunodate samuray qarorgohlari
Xalqaro munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qardosh shaharlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Semboku quyidagilar bilan birodarlashgan :
Ōmura, Nagasaki, Yaponiya, 1979-yil 18-iyuldan buyon- Sanuki, Kagava, Yaponiya, 1996-yil 28-sentyabrdan buyon
- Shinjō, Yamagata, Yaponiya, 1996-yil 27-iyuldan buyon
- Takahagi, Ibaraki, Yaponiya, 1996-yil 27-iyuldan buyon
- Hitachiōta, Ibaraki, Yaponiya, 1998-yil 21-noyabrdan buyon
Sembokudan taniqli odamlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Ayako Fuji, musiqachi
- Norihisa Satake, siyosatchi
- Shigehiro Taguchi, basketbolchi
- Yasuhiko Takahashi, gʻildirak gimnastikasi akrobati
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Semboku City official statistics (yaponcha)
- ↑ Semboku population statistics
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 29-may 2022-yil.
- ↑ „The Rokugō Kamakura Festival“ (Japanese). Misato Township. 2022-yil 20-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rasmiy veb -sayt (yaponcha)
- Semboku diqqatga sazovor joylari haqida maʼlumot veb-sayti
| Asosiy shahar |  | |
|---|---|---|
| Shaharlar | ||
| Tumanlar | ||
