Oqyor (Qrim)

Oqyor yoki Sevastopol (1784-yilgacha Axtiar) — Qrim Muxtor Respublikasidagi shahar. Qora dengizning Sevastopol qoʻltigʻi sohilida. Dengiz porti, temir yoʻl stansiyasi. Avtomobil yoʻllari tuguni. Aholisi 360 ming kishi (1997-yil) Qadimda Sevastopol oʻrnida antik Xersones shahri boʻlgan. Krimni Rossiya bosib olgandan keyin (1783) shahar va portda qurilish ishlaryai avj oldirildi va 1784-yildan Sevastopol deb ataldi. 1802-yildan Tavriya gubernyasi tarkibida. 1804-yilda Qora dengizning asosiy harbiy porti deb eʼlon qilindi. 1875-yilda Sevastopol — Lozovaya temir yoʻl quriddi va shahar Simferopol bilan bogʻlandi. 1941—42 yillarda Sevastopol va uning atrofida qattiq janglar boʻlgan. 1945-yilda S.ga qahramon shahar unvoni berildi. Shahar urush harakatlari davrida deyarli butunlay vayron qilingan edi. "Sevastopol mudofaasi" panoramasi (1902—04 yillar, rassom F.A.Rubbo) tiklandi, 1944-yil 7-mayda "Sapun Gorani shturm qilish" dioramasi barpo etildi (1959).

Sevastopol — Qora dengiz harbiy flotining asosiy bazasi. Kemasozlik va kema taʼmirlash, priborsozlik, "Ximggrom" va boshqa korxonalar, oziq-ovqat, yengil, yogʻochsozlik sanoatlari bor. Priborsozlik instituti, 2 teatr, bir qancha muzey, jumladan, Qora dengiz floti, badiiy muzeylar, Janubiy dengizlar biologiyasi instituti akvariumi mavjud. S.da tarixiy va meʼmoriy yodgorliklardan Petropavlovsk cherkovi (1843—48), Graf pristani (1846) saqlangan.