Shamol atirguli

LaGuardia aeroportining shamol guli (LGA), Nyu-York (2008-yil)

Shamol atirguli (guli) — Meteorologiya va iqlimshunoslikda ko‘p yillik kuzatishlar asosida maʼlum joydagi shamol rejimini tavsiflovchi vektor diagramma. U ko‘pburchak shaklida bo‘lib, diagramma markazidan turli yo‘nalishlarga (ufq rumblariga) tarqaluvchi nurlarning uzunligi shu yo‘nalishlardagi shamollarning takrorlanish darajasiga (shamol "qayerdan" esishiga) mutanosib bo‘ladi. Shamollar diagrammasi aerodromlarning uchish-qo‘nish yo‘laklarini, avtomobil yo‘llarini qurishda, aholi punktlarini rejalashtirish (binolar va ko‘chalarni maqsadga muvofiq joylashtirish)da, turar-joy massivi va sanoat zonasining o‘zaro joylashuvini baholash (sanoat zonasidan chiqindi moddalarning tarqalish yo‘nalishi nuqtai nazaridan)da hamda boshqa ko‘plab xo‘jalik masalalarini (agronomiya, o‘rmon va bog‘ xo‘jaligi, ekologiya va hokazo) hal qilishda hisobga olinadi.

Haqiqiy kuzatuv maʼlumotlari asosida tuzilgan shamol guli, qurilgan ko‘pburchak nurlarining uzunligiga qarab, ushbu hududga havo oqimi eng ko‘p keladigan ustuvor yoki hukmron shamol yo‘nalishini aniqlash imkonini beradi. Shu sababli, bir qator kuzatishlar asosida yaratilgan asl shamol guli turli nurlarning uzunligida sezilarli farqga ega bo‘lishi mumkin.

Meteorologiyadan tashqari, "shamollar guli" atamasi anʼanaviy tarzda geraldikada va baʼzan geografik xaritalarning izohlarini tayyorlashda qoʻllanadi, ammo u boshqacha maʼnoga ega. Geraldikadagi shamollar guli - bu dunyo tomonlarining azimutlari bo‘ylab nurlarning bir tekis taqsimlangan tasviri bo‘lib, ularning belgilarini ifodalaydi.

Turli koʻrinishlarning misollari

Shamollar diagrammasi nafaqat shamol yoʻnalishini, balki shamol chastotasini (maʼlum bir belgiga koʻra – kunlik, oylik, yillik), shuningdek shamol kuchini, shamolning davomiyligini (kuniga daqiqa, soatiga daqiqa) ham koʻrsatishi mumkin. Bunda, oʻrtacha qiymatlarni ham, maksimal qiymatlarni ham ifodalash uchun shamollar diagrammalari mavjud boʻlishi mumkin.

Shamolning sakkiz nurli atirgullari	Shamolning 16 nurli shamol atirgullari	Shamolning 360 nurli shamol atirgullari	Raqamli qiymatlar va qoʻshimcha eslatmalar bilan shamol atirgullari
Bu yerda xuddi kompasdagi kabi dunyo tomonlarining joylashuvi nazarda tutiladi. Har bir nurda markaz bilan orasidagi masofa (kelishilgan muayyan masshtabda) oʻtgan oyda shu yoʻnalishda shamol ustunlik qilgan kunlar sonini ifodalovchi nuqta belgilangan. Nurlardagi nuqtalar oʻzaro tutashtirilgan va hosil boʻlgan koʻpburchak shtrixlangan.	Dunyo tomonlari harfiy belgilar bilan koʻrsatilgan. Oʻn oltita nurning har biri maʼlum bir yoʻnalishni ifodalaydi va kesmalar shaklida tasvirlangan. Bu kesmalarda oʻtgan sutka davomida har bir shamol yoʻnalishi uchun oʻrtacha tezlik masshtabga muvofiq belgilangan.	Meteorologik dastur tomonidan asbob-uskunalarning koʻrsatkichlari asosida avtomatik ravishda yaratilgan tasvir. Diagrammada hisobot davri uchun shamolning eng yuqori tezligi grafik tarzda aks ettirilgan.	Har bir nur boʻylab kesma uzunligi maʼlum bir davrda ayni yoʻnalishda shamol ustunlik qilgan kunlar sonini ifodalovchi raqamli qiymat sifatida takrorlanadi. Kesmalar uchidagi belgilar shamolning eng yuqori tezligini koʻrsatadi. Diagramma markazidagi son shamolsiz kunlar miqdorini bildiradi. Diagrammaga asoslanib, davr 90 kunni tashkil etgan, shundan 8 kuni shamolsiz boʻlgan, 70 kuni yoʻnalishlar boʻyicha raqamlar bilan qayd etilgan, qolgan 12 kun va ikkita yoʻnalish esa, chamasi, ahamiyatsiz deb hisoblanib, eʼtiborga olinmagan.

Belgining boshqa joylarda qoʻllanishi

Geraldikada "shamollar guli" deb ataluvchi ramz stilizatsiyalangan yulduz ko‘rinishida bo‘ladi. Bu ramz turli tashkilotlarning emblematikasida qoʻllanadi: NATO (to‘rt nurli), AQSH Markaziy razvedka boshqarmasi (16 nurli), Rossiya Federatsiyasining Favqulodda vaziyatlar vazirligi va Transport vazirligi (8 nurli), shuningdek, shaharlar gerblarida va boshqa joylarda ham ishlatiladi.