Shri-Lanka prezidenti
Shri-Lanka Prezidenti (inglizcha: President of Sri Lanka) Shri-Lanka Janadhipathi, — Shri-Lankaning davlat va hukumat boshligʻi hisoblanadi.
Prezident vazirlar mahkamasi aʼzosi va rahbari boʻlib, parlament ishonchiga sazovor boʻlgan parlament aʼzosini bosh vazir etib tayinlaydi. Boshqa vazirlar bosh vazir bilan kelishilgan holda prezident tomonidan tayinlanadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1970-yilda maxsus chaqirilgan Taʼsis assambleyasi 1972-yil 22-mayda kuchga kirgan Shri-Lanka uchun yangi konstitutsiya matnini ishlab chiqishga kirishdi. Unga koʻra, mamlakat parlamental respublikaga aylandi, unda parlament oldida masʼul boʻlgan va unda koʻpchilik ovozga ega boʻlgan partiyalar deputatlaridan tuzilgan hukumat vakolatlari mamlakat prezidenti vakolatlaridan ustun keldi va davlat rahbari deb eʼlon qilindi. Shri-Lankaning oxirgi general-gubernatori Uilyam Gopallava birinchi prezident etib saylandi.
Birlashgan Milliy partiya rahbari J. R. Jayavardene boshchiligidagi 1977-yil 4-sentabrda Konstitutsiyaga oʻzgartirish kiritib, toʻliq ijro etuvchi hokimiyatni bir vaqtning oʻzida hukumat boshligʻi boʻlgan prezidentga topshirdi. Prezidentning hukumatdagi yordamchisi boʻlgan bosh vazir saylovda koʻpchilikni qoʻlga kiritgan partiya rahbari hisoblanadi. Yangi vakolatlar miqdorini olgan birinchi prezident J. R. Jayavardene boʻlib, u prezidentlik lavozimini egallash uchun bosh vazir lavozimini tark etdi (1978-yil 4-fevral).
Egalik qilish jadvali
[tahrir | manbasini tahrirlash]
1 — mustaqil partiya; 2 — Birlashgan milliy partiya; 3 — Ozodlik partiyasi; 4 — Shri-Lanka xalq fronti partiyasi
Prezidentlar roʻyxati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Shri-Lanka Respublikasi prezidentlari (1972-1978)
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Yoʻq. | Ism familya (tugʻilgan va vafot etgan yillari) | Kuchlar | Partiya | Vakolatlarning kombinatsiyasi | |
|---|---|---|---|---|---|
| Boshlash | Oxiri | ||||
| 1 | Uilyam Gopallava (1897-1981) |
1972-yil 22-may | 1978-yil
4-fevral |
Mustaqil | |
| 2 | Junius Richard Jayawardene(1906-1996) | 1978-yil 4-fevral | 1978-yil 7-sentabr[1] | Birlashgan millat partiyasi | Mudofaa vaziri Iqtisodiyot va rejalashtirish vaziri Rejani amalga oshirish vaziri Oliy taʼlim vaziri |
Shri-Lanka prezidentlari (1978-yildan keyin)
[tahrir | manbasini tahrirlash]1978-yil 7-sentabrda Shri-Lankaning yangi Konstitutsiyasi kuchga kirdi, unga koʻra mamlakat Shri-Lanka Demokratik Sotsialistik Respublikasi deb nomlandi.
| № | ism va familya
Hayot yillari |
Muddatlar | |
|---|---|---|---|
| Boshlash | Oxiri | ||
| 1 | Junius Richard Jayawardene (1906-1996) |
1978-yil 7-sentabr[1] | 1989-yil 2-yanvar |
| 2 | Ranasinghe Premadasa (1924-1993) |
1989-yil
2-yanvar |
1993-yil
1-may[2] |
| 3 | Dingiri Banda Wijetunge (1922-2008) |
1993-yil
1-may[3] |
1993-yil
7-may |
| 4 | 1993-yil
7-may[4] |
1994-yil 12-noyabr | |
| 5 | Chandrika Bandaranaike Kumaratunga (1945—) |
1994-yil
12-noyabr |
2005-yil 19-noyabr |
| 6 | Persi Mahendra Rajapaksa (1945—) |
2005-yil
19-noyabr |
2015-yil
9-yanvar |
| 7 | Palleuatte Gamaralage Maithripala Yapa Sirisena (1951—) |
2015-yil
9-yanvar |
2019-yil 18-noyabr |
| 8 | Nandasena Gotabaya Rajapaksa (1949—) |
2019-yil
18-noyabr |
Hozirda ham |
Shuningdek
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Shri-Lanka bosh vazirlari roʻyxati
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 Prinyatie novoy Konstitutsii i provozglashenie Demokraticheskoy Sotsialisticheskoy Respubliki Shri-Lanka.
- ↑ 1-maya 1993 goda vo vremya pervomayskoy demonstratsii ubit v rezultate vzriva bombi, osuщestvlyonnogo terroristom-smertnikom, prinadlejavshim k gruppirovke Тигры освобождения Тамил-Илама.
- ↑ Vstupil v doljnost, zamestiv ubitogo 1-maya 1993 goda prezidenta Ranasingxe Premadasa, do 7-maya ostavalsya ispolnyayuщim obyazannosti.
- ↑ Izbran parlamentom na post prezidenta v sootvetstvii so statyoy 40 Konstitutsii.