Shu tumani
Shu | |
|---|---|
| tuman | |
 | |
 Gerb | |
| 43°43′53″N 72°13′26″E / 43.73139°N 72.22389°E | |
| Mamlakat | Qozogʻiston |
| viloyat | Jambul viloyati |
| Hukumat | |
| • Akim | Janibekov Bakitjan Orazalievich[1] |
| Asos solingan | 1928 |
| Aholisi (2023) |
106 325[2] |
| Milliy tarkib |
qozoqlar (72,57%) va boshqalar (4,45%)[3] |
| Vaqt mintaqasi | UTC+6 |
| Avtomobil kodi | 08 |
| [[]] | 316600000[4] |
|
| |
Shu tumani (qozoqcha: Шу ауданы) — Qozogʻiston Respublikasining janubidagi Jambul viloyatiga qarashli maʼmuriy birlik. Maʼmuriy markazi — Toʻle bi qishlogʻi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Butunrossiya Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining 1930-yil 23-iyuldagi qarori asosida okruglar tugatilib, ularning oʻrniga tuman maʼmuriy-hududiy boshqarmalari tashkil etilgan. Ushbu farmon bilan boshqa 121 tuman qatorida Chu tumani ham tashkil etiladi. Shu qishlog‘i tuman markaziga aylanadi. 1993-yil 4-mayda Qozogʻiston Respublikasi Oliy Kengashi Prezidiumining qarori bilan u Shu tumani deb oʻzgartirilgan[5].
Aholisi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1999-yilda tuman aholisi 95176 kishini (46765 erkak va 48411 ayol) tashkil qilgan[6]. 2009-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, tumanda 94,452 kishi (46,881 erkak va 47,571 ayol) yashagan[6]. Milliy tarkibi (2019-yil boshida):
- Qozoqlar — 73 802 kishi (72,57%)
- Ruslar — 9 678 kishi (9,52%)
- Turklar — 5 916 kishi (5,82%)
- Ozarbayjonlar — 3464 kishi (3,41%)
- Kurdlar — 3191 kishi (3,14%)
- Uygʻurlar — 1117 kishi (1,10%)
- tatarlar — 799 kishi (0,79%)
- Oʻzbeklar — 712 kishi (0,70%)
- Chechenlar — 527 kishi (0,52%)
- Nemislar — 491 kishi (0,48%)
- koreyslar — 463 kishi (0,46%)
- Dunganlar — 451 kishi (0,44%)
- Qirgʻizlar — 401 kishi (0,39%)
- ukrainaliklar — 125 kishi (0,12%)
- boshqalar — 556 kishi (0,55%)
- Jami — 101 693 kishi (100,00%)
Maʼmuriy birligi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Aqsu qishloq okrugi
- Aqtoʻbe qishloq okrugi
- Algʻa qishloq okrugi
- Baluan Sholaq qishloq okrugi
- Birlik qishloq okrugi
- Birlikustem qishloq okrugi
- Dalaqaynar qishloq okrugi
- Dinmuhamed Qoʻnaev qishloq okrugi
- Dulat qishloq okrugi
- Eskishu qishloq okrugi
- Janajol qishloq okrugi
- Janaqoʻgʻam qishloq okrugi
- Ko‘kqaynar qishloq okrugi
- Qaragʻatin qishloq okrugi
- Ondiris qishloq okrugi
- Tasotkel qishloq okrugi
- To‘lebi qishloq okrugi
- Shoqpar qishloq okrugi
- Shu shahar hokimligi
Diqqatga sazovor joylari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tuman hududida Qozogʻistonda UNESKOning Butunjahon merosi roʻyxatiga kiritilgan Aqtoʻbe aholi punkti joylashgan.
Akimlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rismendiev Boʻlat Kanatbaevich (fevral 1998 — noyabr 2004);
- Karasholakov, Baglan Jienalievich (2005—2010);
- Jabagiev, Kojaxan Kokrekbaevich (fevral 2010 — yanvar 2012)
- Tortaev, Ilyos Alimovich (yanvar 2012 — iyun 2013)
- Nurkenov, Baxitjan Baltabekovich (28-iyun 2013—04-iyun 2015);
- Daulet Rustem Risbayuli (2015—2017)
- Dosaev, Qayrat Askerbekuli (2017—2019)
- Jarilqosin Abdigaparovich Aytakov (aprel 2019)
- Aruboev, Saken Kalanovich (17.02.2022)
Mahalliy aholi orasidan chiqqan taniqli shaxslar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Musabek, Erboʻlat Nigʻmanovich
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Акимат Шуского района“. www.gov.kz.
- ↑ „Qazaqstan Respublikasi xalqiniң jinisi jәne jergіlіktі jerdің tipіne qaray sani (2023 jilgʻi 1 qaңtargʻa)“. 2023-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 7-aprel.
- ↑ „Численность населения Республики Казахстан по отдельным этносам на начало 2019 года“. Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2020-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 8-oktyabr.
- ↑ „Классификатор административно-территориальных объектов“. Комитет по статистике Министерства национальной экономики Республики Казахстан. 2017-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-noyabr.
- ↑ „Об упоpядочении тpанскрибиpования на pусском языке казахских топонимов, наименовании и пеpеименовании отдельных администpативно-теppитоpиальных единиц Республики Казахстан“. 2018-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 4-sentyabr.
- ↑ 6,0 6,1 „Итоги Национальной переписи населения Республики Казахстан 2009 года“. Агентство Республики Казахстан по статистике. 2013-yil 13-mayda asl nusxadan arxivlangan.
 |