Sipandi Samarqandiy
| Sipandi Samarqandiy | |
|---|---|
| Asl ismi |
forscha: سپندی سمرقندی tojikcha: Сипандии Самарқандӣ oʻzbekcha: Sipandiy Samarqandiy |
| Tavalludi |
Mulla Abdulkarim Sipandi Samarqandiy 1823-yil |
| Vafoti |
1909-yil Rossiya imperiyasi |
| Ijod qilgan tillari | Tojik tili, Fors tili va Oʻzbek tili |
| Fuqaroligi | Buxoro amirligi → Rossiya imperiyasi |
Mulla Abdulkarim Sipandi Samarqandiy – samarqandlik tojik shoiri.
Tarjimai holi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Abdukarim Sipandi Samarqandiy Mullo Abdukarim Sipandi 1829-yilda Samarqand shahrining Maxdum Xorazmiy dovonida mixchi oilasida tugʻilgan. Otasi mahalla guzari oqsoqoli boʻlgan. Yoshlik yillaridan diniy oilaviy muhitda katta boʻlgan. Sipandi boshlangʻich taʼlimni ona shahrida boshlagan, soʻngra Buxoro madrasasida davom ettirgan, Buxoroda bir qancha adiblar, jumladan, Mirsiddiq Hashmat, Osim Buxoroi, Zaki Buxoroiy, Kori Rahmatullohi Vozeh va boshqalar bilan uchrashgan. Madrasani tugatgach, Samarqandga qaytib, bir necha yil Mirzo Ulugʻbek madrasasida dars berdi. U Eron, Iroq va Arabistonning bir qancha shahar va qishloqlarini kezib, bir muddat oʻsha yerda istiqomat qilgan. Arab tilini toʻliq oʻrganib, bir qancha ustozlardan ijozalar olib, 76 yoshida Makka va Madinani ziyorat qilishga boradi. U yerda Shayx Mansurning ilm halqalarida qatnashgan va boshqa bir qancha islom olamining katta ulamolari bilan tanishgan. Keyinchalik Samarqandga kelib, Xoja Zuldmurod masjidida imom bilan birga ishlagan. Sipandi 1919-yilda vafot etgan. Samarqandlik Sipandi „Tojik ovozi“ gazetasi va bugungi kunda Markaziy Osiyo tojiklari oʻzaro foydalanayotgan kirillcha xurofotlardan iborat yangi tojik adabiyoti asoschilaridan biri. Bu asarga 1918-yil oktabr oyida Samarqand shahrida tojiklarning 37 nafar farzandi imzo chekkan, 1933-1937-yillarda ularning koʻpchiligi Stalin qatagʻoniga tushib, sobiq Ittifoq hududida halok boʻlgan[1].
Ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]U, asosan, g'azal, muxammas, kitob, ruboiy, devon, asosan, oʻz ona fors tilida yozgan . Ayrim asarlarini oʻzbek tilida ham yozgan . Uning mashhur asarlaridan biri “Hajvi kali Ibrohim” („Taqir Ibrohimning sarguzashtlari“) hisoblanadi[2].