Sobira Abdurazoqova
Sobira Xoʻjayevna Abdurazoqova (1928-yilda tugʻilgan, Urganch) — sovet va oʻzbek olimi, vinoshunos, texnika fanlari doktori, professor.
Tarjimai holi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sobira Abdurazoqova 1928-yilda Ugranch shahrida qandolatchi Xoʻja Abdurazoqov oilasida tugʻilgan. 1951-yilda Oʻrta Osiyo politexnika institutining oziq-ovqat fakultetini tamomlagan.
1951-yildan Yangiyoʻl shakar zavodida kimyogar-analitik boʻlib ishlagan. 1953-yilda aspiranturaga oʻqishga kirib, „Rafinad shakarni quritish“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan, texnika fanlari nomzodi ilmiy darajasini olgan (1957). Doktorlik dissertatsiyasini himoya qilib, Toshkent kimyo-texnologiya institutida ish boshlagan. 1960-yildan 1995-yilgacha vinochilik texnologiyasi va fermentatsiya ishlab chiqarish kafedrasini boshqargan. 1990-yilda texnika fanlari doktori ilmiy darajasini olgan, Rossiya Fanlar akademiyasining „Magarach“ Umumrossiya uzumchilik va vinochilik milliy tadqiqot institutida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan, mavzu nomi: „Biokatalitik asosda vino ishlab chiqarish texnologiyasini takomillashtirish“[1].
Ilmiy faoliyatning asosiy yoʻnalishi fermentatsiya va vinochilik texnologiyasini takomillashtirishdir. Uzum sharbatini ikki bosqichli fermentatsiya qilish usuli mualliflaridan biridir. Bu usul vino moddalarining yetilishini tezlashtiradi, vino moddalarini uzoq vaqt davomida saqlashga imkon beradi. 1974-yilda shogirdlari bilan birinchi marta gʻoʻza, olma va uzum turpidan pektin olgan. 2015-yil boshida diabetga chalinganlar uchun shifobaxsh xususiyatlarga ega fermentlangan sutli parhezli ichimlik tayyorlash usulini patentladi[2]. Uning ilmiy ishlanmalari non pishirish, qandolatchilik, alkogol, pivo va alkogolsiz hamda vino sanoatida qoʻllanadi[3].
Abdurazoqova uzoq yillar „Vinochilik va uzumchilik“ jurnali tahririyati a’zosi boʻlgan. Uning ishtirokida institutda vinochilik, pivo, alkogolsiz va konserva sanoatida 1500 dan ortiq mutaxassislar tayyorlangan. 14 nafar fan nomzodlarini tayyorlagan, doktorlik dissertatsiyalari uchun maslahatchi hisoblanadi. 300 dan ortiq maqolalar, monografiyalar, roʻyxatga olingan 13 ta patent va mualliflik guvohnomalari muallifi.
Uch marta Toshkent shahar Kengashiga deputat etib saylangan. Lenin ordeni, Mehnat Qizil Bayrogʻi ordeni, „Mehnatdagi jasorati uchun“ medali, Oʻzbekiston Oliy Kengashi Prezidiumining diplomi bilan taqdirlangan.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Научно-педагогическая, воспитательная и общественная деятельность доктора технических наук, профессора Абдуразаковой Собиры Ходжаевны“. 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-sentyabr.
- ↑ „Узбекские ученые изобрели способ приготовления лечебного напитка для диабетиков“. 2020-yil 9-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-iyun.
- ↑ . Известные виноделы СНГ. Таврида, 2008. (Wayback Machine saytida 2022-03-15 sanasida arxivlangan)