Kontent qismiga oʻtish

Stockfish

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Stockfish

Stockfish eng yaxshi yurishlarni turli xil variantlarini namoyish etadi
MuallifTord Romstad, Marko Kostalba, Joona Kiyski, Gari Linskott
tashkil topdi:2-noyabr 2008-yil
Operatsion tizimWindows, Mac OS, Linux, iOS, Android
LitsenziyaGNU GPLv3
Vebsayt:https://stockfishchess.org/
Dasturlash tili:C++

Stockfish (ruscha: вяленая рыба) – turli ish stoli va mobil platformalar uchun mavjud boʻlgan bepul, ochiq manbali, UCI bilan ishlaydigan shaxmat dasturidir[1]. U Marko Kostalba, Jonah Kiyski, Gari Linskott va Tord Romstadlar tomonidan ishlab chiqilgan boʻlib, shuningdek ochiq manbalar jamiyatining ham katta hissasi bor.

Stockfish kompyuter shaxmat dasturlari oʻrtasidagi koʻpgina reyting roʻyxatlari va musobaqalarida birinchi oʻrinni egallaydi va GPU boʻlmagan eng kuchli shaxmat dasturi sifatida tan olingan[2][3]. U 6-mavsumda (2014), 9-mavsumda (2016), 11-mavsumda (2018), 12-mavsumda (2018), 13-mavsumda (2018), 14-mavsumda (2019), 16-mavsumda (2019), 18-mavsumda (2020), 19-mavsumda (2018) kompyuter shaxmati boʻyicha norasmiy jahon chempionatida gʻolib chiqdi.20-mavsum (2021), 21-mavsum (2021) va 22-mavsum (2022), shuningdek, 5-mavsum (2013), 7-mavsum (2014), 8-mavsum (2015), 15-mavsum (2019) va 17-mavsum (2020) da ikkinchi oʻrinni egalladi.

Stockfish 2004-yilda chiqarilgan Tord Romstadning ochiq manbali dasturi Glaurungdan kelib chiqqan.

Xususiyatlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Stockfish koʻp protsessorli tizimlarda 1024[4] tagacha protsessor oqimlaridan foydalanishi mumkin. Transkripsiya jadvalining maksimal hajmi 128 GB. Stockfish ilgʻor alfa-beta qidiruvni amalga oshiradi va bitboardlardan foydalanadi. Boshqa dasturlar bilan taqqoslaganda, u koʻproq qidiruv qamrovi bilan ajralib turadi, qisman agressiv alfa-beta kesimi va kech harakatlanishning qisqarishi tufayli[5][6].

Stockfish shaxmat-960ni qoʻllab-quvvatlaydi, bu Glaurungdan meros boʻlib qolgan xususiyatlardan biridir.

Ilgari Ronald de Man tomonidan boshqariladigan dasturda mavjud boʻlgan Syzygy shaxmat yakunlari boʻyicha maʼlumotlar bazalarini qoʻllab-quvvatlash 2014-yilda Stockfishga kiritilgan[7]. 2018-yilda Syzygy 7 qismli maʼlumotlar bazalarni qoʻllab-quvvatlash ham koʻp oʻtmay qoʻshildi.

2020-yil avgust oyida AIga asoslangan dasturlarning jadal rivojlanishi taʼsirida Stockfish arxitekturasidada sezilarli oʻzgarishlar yuz berdi va anʼanaviy baholash funksiyasi bilan birga CPU va Stockfish qidiruv algoritmi uchun optimallashtirilgan NNUE neyron tarmoqlaridan[8] foydalanishni boshladi. Stockfish neyron tarmoqlarga asoslangan baholash funksiyasidan (sozlamalarda neyron tarmoqlardan foydalanishni oʻchirib qoʻyish mumkin) moddiy jihatdan muvozanatli pozitsiyalarda, qolganlarida esa anʼanaviy dasturlardan foydalangan holda klassik dastur birlashmasiga oʻzgardi. Ushbu oʻzgarish oʻyinni sezilarli darajada kuchaytirdi[9].

Stockfishning oʻyin uslubi, boshqa kuchli dasturlardagi kabi, oʻziga xosdir, lekin taktikaga urgʻu beradi.

Dastur kodi LAZY_SMP parallellashtirish algoritmida (2015-yilda kiritilgan) ishlaydi, u koʻp sonli yadrolar/oqimlarda mukammal parallellashtiriladi.

U assembler tilida oʻz portiga ega, shuningdek C tilida ham[10] (asosiy loyiha bilan deyarli parallel ravishda yangilangan).

TCECda ishtirok etish tarixi

[tahrir | manbasini tahrirlash]
TCECda Stockfishning ishtiroki[11]
Mavsum Sana Oʻrin Raqib Hisob Esalatma
6 May

2014

Gʻolib Komodo 35½-28½
7 Dekabre 2014 2-oʻrin Komodo 30½-33½
8 Noyabr 2015 2-oʻrin Komodo 46½-53½ Dasturlar 24-yadroli serverda oʻynaldi
9 Dekabr 2016 Gʻolib Houdini 54½-45½ 44-yadroli server
10 Noyabr 2017 3-oʻrin Houdini

Komodo

Stockfish super finalga chiqmadi1
11 Aprel 2018 Gʻolib Houdini 59-41
12 Iyul 2018 Gʻolib Komodo 60-40
13 Noyabre 2018 Gʻolib Komodo 55-45
14 Fevral 2019 Gʻolib Leela Chess Zero 50½-49½
15 May 2019 2-oʻrin Leela Chess Zero2
16 Oktyabr 2019 Gʻolib Alliestein
17 Aprel 2020 2-oʻrin Leela Chess Zero 47½-52½
18 Iyun

2020

Gʻolib Leela Chess Zero 53½-46½
19 Oktyabar 2020 Gʻolib Leela Chess Zero
20 Fevral 2021 Gʻolib Leela Chess Zero 53-47
21 Avgust 2021 Gʻolib Leela Chess Zero 56-44

1 10-mavsumda Stockfish birorta ham oʻyinda magʻlub boʻlmadi, lekin qoʻshimcha parametrlarga koʻra (jami gʻalabalar soni boʻyicha) super finalga chiqa olmadi.

2 2019-yilning may oyida Lila finalda Stockfishni 5,5-4,5 (+2 =7 −1) hisobida magʻlub etib, TCEC(inglizcha:Top Chess Engine Championship) kubogini qoʻlga kiritdi. Shuningdek, Lila shaxmat donalari boʻyicha 1 ta piyoda ustuvorlikni qoʻldan boy berishiga qaramay, TCEC 15 super finalida Stockfish(norasmiy chempion) ustidan gʻalaba qozondi.

Reyting

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2024-yil holatiga koʻra, Stockfish shaxmat dasturlar(shaxmatdagi yurishlarning variantlarini hisoblash uchun moʻljallangan kompyuter dasturi) reytingi boʻyicha yetakchi hisoblanadi[12][13].

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ Chabris, Christopher. „The Real Kings of Chess Are Computers“. Wall Street Journal (2015-yil 9-yanvar). 2015-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  2. ↑ „CEGT Best Versions 40/20 (AMD 4200+)“. archive.is (2012-yil 8-sentyabr). 2012-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  3. ↑ „CCRL 40/40 — Index“. web.archive.org (2011-yil 2-oktyabr). 2011-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  4. ↑ „Stockfish Development Versions“. abrok.eu. 2022-yil 7-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-sentyabr.
  5. ↑ „Stockfish depth vs. others; challenge — TalkChess.com“. www.talkchess.com. 2018-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  6. ↑ „Chess Daily News“ (en). Chess Daily News. 2019-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  7. ↑ „Stockfish Development Versions“. web.archive.org (2014-yil 11-noyabr). 2014-yil 11-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-avgust.
  8. ↑ „NNUE - Chessprogramming wiki“. www.chessprogramming.org. 2020-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-avgust.
  9. ↑ „Stockfish NNUE - Chessprogramming wiki“. www.chessprogramming.org. 2020-yil 9-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-avgust.
  10. ↑ „Cfish“. 2018-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 15-mart.
  11. ↑ „TCEC Season Archive“. tcec.chessdom.com. 2015-yil 3-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-dekabr.
  12. ↑ „IPON-Rating-List“. www.inwoba.de. 2011-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-aprel.
  13. ↑ „FastGMs Rating Lists (FGRL)“. www.fastgm.de. 2018-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-aprel. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Stockfish&oldid=4688728" dan olindi