Sud ekspertiza

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Sud eksprtizasi - fuqarolik, iqtisodiy, jinoyat va ma'muriy sud ishlarini yuritishda ish holatlarini aniqlashga qaratilgan hamda sud eksperti tomonidan fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar asosida sud-ekspert tekshirishlarini o'tkazish va xulosa berishdan iborat bo'lgan protsessual harakatdir[1].

Sud ekspertizasining o'ziga xos xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

sud ekspertizasi qonunda nazarda tutilgan tartibda o'tkaziladigan protsessual harakat. Uni o'tkazish uchun aniqlanadigan holatning aniq shart-sharoiti, muhimligi va ahamiyatidan kelib chiqqan holda surishtiruvchi, tergovchi, prokuror qaror, sud esa ajrim chiqaradi. Ekspert ekspertiza tekshiruvini faqat qaror (ajrim) va tadqiqot obyektini olgandan so'nggina o'tkazadi.

Ikkinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

ekspertiza tayinlash, o'tkazish, natijalarini rasmiylashtirish tartibi qonun bilan belgilanadi.

Uchinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

ekspertiza fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar, amaliy tajriba va maxsus ko'nikmalarga ega shaxs tomonidan o'tkaziladi.

To'rtinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

ekspert tomonidan jinoyat ishining barcha holatlari emas, balki ayrim jihatlari tadqiq etiladi.

Beshinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

sud ekspertizasi natijalari ekspert xulosasi shaklida rasmiylashtiriladi hamda dalil ahamiyatiga ega bo'ladi.

Oltinchidan[tahrir | manbasini tahrirlash]

ekspertiza xulosasiga baho berish, undan dalil sifatida foydalanish surishtiruvchi, tergovchi prokuror yoki sud vakolatiga taalluqli.

Sud ekspertizasi predmeti va obyektlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ekspertiza predmeti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ekspertiza predmeti deganda, amaliy jihatdan muayyan turdagi ekspertiza tomonidan obyektni tadqiq etish yo'li bilan hal etiladigan aniq vazifalar tushuniladi.

Ekspertiza obyekti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ekspertiza obyekti ekspert tekshirishi uchun beriladigan aniq obyektlar.

Ekspert tekshiruvi obyektlari[2][tahrir | manbasini tahrirlash]

Ashyoviy dalillar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tekshirish uchun namunalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Murdalar va ularning qismlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tirik odam[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sud ekspertizasi o'tkazilayotgan ish materiallari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hujjatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Boshqa moddiy obyektlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sud ekspertizalar klassifikatsiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sud ekspertiza klassifikatsiyasi[3] (lotincha "classis" - "turkum", "facere" - "qilish" so'zlaridan olingan bo'lib, hajmni bo'lishning majmui tushuniladi) jinoyat ishini yuritish nazariyasi va amaliyoti uchun muhim ahamiyatga ega bo'lib, aniq ilmiy va amaliy maqsadlar hamda tashkiliy-boshqaruvdagi muammolarni hal etish uchun xizmat qiladi.

Sud ekspertiza quyidagi darajalar bo'yicha klassifikatsiya qilinadi[4]:

  • toifa
  • turkum
  • tur
  • xil

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

https://lex.uz/ru/docs/-1633666

https://advice.uz/oz/document/2651 Sud ekspertizasi

https://kun.uz/uz/news/2022/04/08/sud-ekspertizasi-togrisidagi-qonunning-yangi-tahriri-elon-qilindi «Sud ekspertizasi to‘g‘risida»gi qonunning yangi tahrirdagi loyihasi e’lon qilindi

Havola[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. https://lex.uz/acts/-1633102
  2. „Судебная экспертиза“.
  3. „klassifikatsiya“.
  4. „Экспертиза специальных химических веществ“.