Sud ekspertiza

Sud eksprtizasi - fuqarolik, iqtisodiy, jinoyat va ma'muriy sud ishlarini yuritishda ish holatlarini aniqlashga qaratilgan hamda sud eksperti tomonidan fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar asosida sud-ekspert tekshirishlarini o'tkazish va xulosa berishdan iborat bo'lgan protsessual harakatdir^[1].

Sud ekspertizasining o'ziga xos xususiyatlari

Birinchidan

sud ekspertizasi qonunda nazarda tutilgan tartibda o'tkaziladigan protsessual harakat. Uni o'tkazish uchun aniqlanadigan holatning aniq shart-sharoiti, muhimligi va ahamiyatidan kelib chiqqan holda surishtiruvchi, tergovchi, prokuror qaror, sud esa ajrim chiqaradi. Ekspert ekspertiza tekshiruvini faqat qaror (ajrim) va tadqiqot obyektini olgandan so'nggina o'tkazadi.

Ikkinchidan

ekspertiza tayinlash, o'tkazish, natijalarini rasmiylashtirish tartibi qonun bilan belgilanadi.

Uchinchidan

ekspertiza fan, texnika, san'at yoki hunar sohasidagi maxsus bilimlar, amaliy tajriba va maxsus ko'nikmalarga ega shaxs tomonidan o'tkaziladi.

To'rtinchidan

ekspert tomonidan jinoyat ishining barcha holatlari emas, balki ayrim jihatlari tadqiq etiladi.

Beshinchidan

sud ekspertizasi natijalari ekspert xulosasi shaklida rasmiylashtiriladi hamda dalil ahamiyatiga ega bo'ladi.

Oltinchidan

ekspertiza xulosasiga baho berish, undan dalil sifatida foydalanish surishtiruvchi, tergovchi prokuror yoki sud vakolatiga taalluqli.

Sud ekspertizasi predmeti va obyektlari

Ekspertiza predmeti

Ekspertiza predmeti deganda, amaliy jihatdan muayyan turdagi ekspertiza tomonidan obyektni tadqiq etish yo'li bilan hal etiladigan aniq vazifalar tushuniladi.

Ekspertiza obyekti

Ekspertiza obyekti ekspert tekshirishi uchun beriladigan aniq obyektlar.

Ekspert tekshiruvi obyektlari^[2]

Ashyoviy dalillar

Tekshirish uchun namunalar

Murdalar va ularning qismlari

Tirik odam

Sud ekspertizasi o'tkazilayotgan ish materiallari

Hujjatlar

Boshqa moddiy obyektlar

Sud ekspertizalar klassifikatsiyasi

Sud ekspertiza klassifikatsiyasi^[3] (lotincha "classis" - "turkum", "facere" - "qilish" so'zlaridan olingan bo'lib, hajmni bo'lishning majmui tushuniladi) jinoyat ishini yuritish nazariyasi va amaliyoti uchun muhim ahamiyatga ega bo'lib, aniq ilmiy va amaliy maqsadlar hamda tashkiliy-boshqaruvdagi muammolarni hal etish uchun xizmat qiladi.

Sud ekspertiza quyidagi darajalar bo'yicha klassifikatsiya qilinadi^[4]:

toifa
turkum
tur
xil

Manbalar

https://lex.uz/ru/docs/-1633666

https://advice.uz/oz/document/2651 Sud ekspertizasi

https://kun.uz/uz/news/2022/04/08/sud-ekspertizasi-togrisidagi-qonunning-yangi-tahriri-elon-qilindi «Sud ekspertizasi to‘g‘risida»gi qonunning yangi tahrirdagi loyihasi e’lon qilindi

Havola

[1] ttps://lex.uz/acts/-1633102

[2] „Судебная экспертиза“.

[3] „klassifikatsiya“.

[4] „Экспертиза специальных химических веществ“.

[1]

[2]

[3]

[4]