Qudrat Suyunov

Qudrat Suyunov
Tavalludi	6-fevral 1919-yil; Ingichka qishlogʻi, Narpay tumani, Samarqand viloyati
Vafoti	12-sentyabr 1943-yil ; (24 yoshda); Koropskiy tumani, Chernigov viloyati, Ukraina SSR, SSSR
Fuqaroligi	SSSR
Xizmatdagi yillari	1939-1943
Unvoni
Lavozimi	piyoda askar
Jang/urush	ikkinchi jahon urushi
Mukofotlari	;

Qudrat Suyunov (1919.6.2, Narpay tumanidagi Ingichka qishlogʻi – 1943.12.9, Chernigov viloyati Korop tumanidagi Obolonye qishlogʻi) – Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi. 1941-yildan frontda. 109oʻqchi polki (Markaziy front 13-armiya, 74-oʻqchi diviziyasi) boʻlinma komandiri. Chernigov viloyatining Korop tumanidagi Obolonye qishlogʻi yaqinida Desna daryosining oʻng sohilida platsdarmni kengaytirish uchun boʻlgan jangda dushman ambrazurasini koʻkragi bilan toʻsib, qahramonlarcha halok boʻlgan. 1943-yil 16-noyabrda Qahramon unvoni berilgan. Narpay tumanidagi 61-maktabga nomi berilgan. Samarqand viloyatining Oqtosh shahri va u halok boʻlgan qishloqda qahramonning byusti oʻrnatilgan^[1].

Biografiyasi

Qudrat Suyunov 1919-yil 6-fevralda Ingichka qishlogʻida (hozirgi Oʻzbekiston Samarqand viloyati Narpay tumani) tugʻilgan. Yoshligida otasi vafot etgan. Maktabning uch sinfini bitirgach, „Parij kommunasi“ jamoa xoʻjaligida ishlagan. 1939-yilda Suyunov Ishchilar va dehqonlar Qizil Armiyasi safiga chaqirildi^[2]. Ikkinchi jahon urushi janglarida qatnashgan.

1941-yili boʻlgan janglarning birida oldingi safda borib, chap oyogʻidan yaralangan. Jangovar xizmati tufayli unga harbiy taʼtil berilgan. Paxtakor tumaniga qaytib oʻz koʻrgan-kechirganlarini soʻzlab bergan. Taʼtilni tugatib, yana harbiy qismga qaytib ketgan. Serjant Qudrat Suyunov 1943-yil sentabriga kelib Markaziy frontning 13-armiyasiga qarashli 74-piyoda diviziyasining 109-oʻq polkiga qoʻmondonlik qildi.

1943 yilning kuzida 109-polk Berlin tomon jangga otlangan. 1943-yil 12-sentyabrda Suyunov otryadi Ukraina SSR, Chernigov viloyati, Koropskiy tumani, Obolonye qishlogʻi yaqinidagi Desnaning gʻarbiy qirgʻogʻida joylashgan koʻprigini kengaytirish boʻyicha janglarda qatnashgan^[3]. Jangning hal qiluvchi pallasida Suyunovning shaxsan oʻzi oldinga siljishga toʻsqinlik qilayotgan dushmanning oʻt ochish nuqtasini yoʻq qildi, biroq oʻzi bu jarayonda halok boʻldi. Obolonda dafn etilgan.

SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining 1943-yil 16-oktabrdagi farmoni bilan „Desna daryosidan oʻtishda koʻrsatgan jasorati va qahramonligi uchun“ serjant Qudrat Suyunov vafotidan keyin Sovet Ittifoqi Qahramoni unvoni yuksak unvon bilan taqdirlangan. Qudrat Suyunovga vafotidan keyin Lenin ordeni berilgan.

Paxtachi tumanidagi maktabga Qudrat Suyunov nomi berilgan. Oqtosh, Ziyovuddin, Obolon shaharlarida byustlar oʻrnatildi^[4].

Adib Zinnat Fatxullin Qudrat Suyunov toʻgʻrisida oʻzbek tilida „Soʻnmas hayot“, rus tilida „Bessmertie“ qissalarini yozgan^[5].

Ommaviy madaniyatda

1969-yilda „Oʻzbekfilm“ kinostudiyasida u haqida „Quyosh bilan qayt“ nomli badiiy film suratga olingan.

Manbalar

↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
↑ „КУДРАТ СУЮНОВ“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.
↑ „Суюнов Кудрат“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.
↑ „Кудрат Суюнов — Герой Советского Союза“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.
↑ „DOVRUG‘I DOSTON QAHRAMON“ (26/08/2023). Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.^{[sayt ishlamaydi]}

Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.

Shaxsiyat haqidagi ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[1] OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil

[2] „КУДРАТ СУЮНОВ“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.

[3] „Суюнов Кудрат“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.

[4] „Кудрат Суюнов — Герой Советского Союза“. Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.

[5] „DOVRUG‘I DOSTON QAHRAMON“ (26/08/2023). Qaraldi: 2023-yil 30-sentyabr.^{[sayt ishlamaydi]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]