Takasaki
== Adabiyotlar ==
Takasaki 高崎市 | |
---|---|
Shahar | |
36°19′23.2″N 139°0′8.5″E / 36.323111°N 139.002361°E | |
Mamlakat | Yaponiya |
Viloyat | Kantō |
Prefektura | Gunma |
Hukumat | |
• Shahar hokimi | Kenji Tomioka (May 2011) |
Maydon | 459.16 km2 (177.28 kv mi) |
Aholisi (31-avgust, 2020) |
372,369 |
|
Takasaki (yaponcha: 高崎市 Takasaki-shi ) – Yaponiyaning Gunma prefekturasida joylashgan shahar. 1-sentyabr, 2020-yil holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 372,369 kishini tashkil qiladi va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 810 kishi toʻgʻri keladi. Umumiy maydoni 459.16 km² (177.28 mi²)[1].
Geografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Takasaki Gunma prefekturasining janubi-gʻarbiy qismida, Kanto tekisligining shimoli-gʻarbiy qismida joylashgan. Shahar Tokio markazidan taxminan 90-100 kilometr uzoqlikda joylashgan. Shahardan Akagi, Haruna va Myogi togʻini koʻrish mumkin. Haruna togʻining janubiy yon bagʻirlari shahar chegaralarida joylashgan Shahardan Ton, Karasu va Usui daryolari oqib oʻtadi. Takasaki qirgʻoqdan 100 kilometr uzoqlikda joylashgan boʻlsa-da, shaharning koʻp qismi dengiz sathidan pastda, shahar hokimiyati va markaziy shahar hududi dengiz sathidan atigi 97 metr balandlikda joylashgan. Yerning dengiz sathidan balandligi shaharning shimoliy va gʻarbiy qismlarida maksimal 1690 metr balandlikkacha koʻtariladi.
Chegaradosh munitsipalitetlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gunma prefekturasida:
- Maebashi
- Annaka
- Fujioka
- Kanra
- Shibukava
- Shinto
- Tamura
- Naganohara
- Higashiagatsuma
Nagano prefekturasida:
- Karuizava
- Kamisato
Iqlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Takasaki nam subtropik iqlimga ega (Köppen Cfa), yozi issiq va qishi salqin va qor yogʻmaydi. Takasakida oʻrtacha yillik harorat 14,0 °C. Yillik oʻrtacha yogʻingarchilik miqdori 1354mm, sentyabr eng nam oy hisoblanadi. Eng yuqori harorat avgust oyida 25.8 °C atrofida, eng pasti esa yanvarda, 2,6 °C atrofida boʻladi[2].
Demografiyasi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra Takasaki aholisi uzoq davom etgan oʻsishdan soʻng yaqinda platoga tushgan[3].
Yil | Aholi | ±% |
---|---|---|
1960 | 244,376 | — |
1970 | 280,625 | +14.8% |
1980 | 323,403 | +15.2% |
1990 | 346,933 | +7.3% |
2000 | 358,465 | +3.3% |
2010 | 371,302 | +3.6% |
2020 | 372,973 | +0.5% |
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Edo davrida hozirgi Takasaki hududi Kozuke provinsiyasidagi Tokugava hukumati nazoratidagi Matsudaira urugʻining boʻlimiga tegishli Takasaki domenining markazi boʻlgan. Bu hudud, shuningdek, Edoni Kioto bilan bogʻlaydigan Nakasendo shossesida joylashganligi sababli gullab-yashnagan. Zamonaviy Takasaki chegaralarida joylashgan pochta stantsiyalari: Shinmachi-shuku, Kuragano-shuku va Takasaki-shuku. Meiji islohotidan soʻng, Takasaki 1881-yilda poytaxt Maebashiga koʻchirilgunga qadar qisqa vaqt Gunma prefekturasining poytaxti boʻldi.
Takasaki shaharchasi 1889-yil 1-aprelda Gunma okrugi hududida zamonaviy munitsipalitetlar tizimini yaratish paytida yaratilgan. 1900-yil 1-aprelda u shahar maqomiga koʻtarildi. 1927-yil 1-aprelda Takasaki qoʻshni Tsukasava va Kataoka qishloqlarini, keyin esa 1937-yil 1-oktyabrda Sanoni qoʻshib oldi. Shahar asosan Ikkinchi Jahon urushida zarar koʻrgan. Urushdan keyin u 1951-yil 1-aprelda Rokugo qishlogʻini, Shintakao va Nakamurani, shuningdek, 1955-yil 20-yanvarda Ushi tumanidan Yawata va Toyookani qoʻshib olish orqali oʻz chegaralarini kengaytirishda davom etdi. 1956-yil 30-sentyabrda Tano tumanidagi Orui qishlogʻi va Sano qishlogʻi ham shahar hududiga qoʻshildi. 1963-yilda shahar oʻzining 360 yilligini nishonladi va oʻsha yilning 31-martida Kuragano shahrini qoʻshib oldi. 1965-yil 1-sentyabrda Gunnan qishlogʻi qoʻshib olindi.
Takasaki 2011-yil 1-aprelda yanada katta avtonomiyaga ega boʻlgan asosiy shaharga koʻtarildi.
Hukumati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Takasaki toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 38 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shaklidagi shahar. Takasaki Gunma prefekturasi assambleyasiga 9 ta aʼzo qoʻsha oladi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Parlamenti quyi palatasining Gunma 4-okrugiga kiradi.
Iqtisodiyoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Takasaki mintaqaviy savdo va transport markazi boʻlib, Gunma prefekturasidagi yirik sanoat markazi hisoblanadi. Bosh qarorgohi Takasakida joylashgan kompaniyalar qatoriga avtomobil qismlari ishlab chiqaruvchi CUSCO Japan va chakana maishiy texnika savdosi bilan shugʻullanuvchi Yamada Denki kiradi.
Taʼlimi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Takasakida shahar hukumati tomonidan boshqariladigan 60 dan ortiq davlat boshlangʻich maktablari, 25 ta davlat oʻrta maktablari va Gunma prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan 8 ta davlat oʻrta maktablari mavjud. Bundan tashqari, shaharda bitta davlat oʻrta maktabi va 5 ta xususiy oʻrta maktab mavjud. Prefekturada nogironlar uchun 5 ta maxsus taʼlim maktabi ham mavjud.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Takasaki City official statistics“ (ja).
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値(年・月ごとの値)“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 26-mart.
- ↑ Takasaki population statistics
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rasmiy veb-sayt (yaponcha)