Tanzaniya davlat madhiyasi
 | |
 Tanzaniya davlat madhiyasi | |
| Soʻz muallif(lar)i | Kollektiv, 1963 |
|---|---|
| Bastakor | Enoch Sontonga |
| Qabul qilindi | 1961-yil 61 yil oldin |
„Mungu ibariki Afrika“ (inglizcha: „God bless Africa“) — Tanzaniya davlat madhiyasi. Bu Enoch Sontonga mashhur „Nkosi Sikelel' iAfrika“ madhiyasining suahili tilidagi versiyasidir.[1]
Etimologiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Mungu soʻzi suahili tilida Xudo degan maʼnoni anglatadi va shuning uchun uning nomi „Xudo Afrikani saqlasin“ deb tarjima qilinadi.
Tarix
[tahrir | manbasini tahrirlash]"Mungu ibariki Afrika" dastlab Tanganikaning davlat madhiyasiga hisoblangan. 1905-yilda vafot etgan Enoch Sontonga uning bastakori edi. „Mungu ibariki Afrika“ soʻzlarning suahili tiliga tarjimasi bilan „Nkosi Sikelel' iAfrika“ kuyidan foydalangan. Matnni kim yozgani nomaʼlum, ammo Afrika Milliy Kongressi tomonidan qoʻllangan dastlabki versiyalarni yaratgan Samuel Mqhayi va Enoch Sontonga ekanligi maʼlum.[2] Garchi kuy Sontonga uchun tayinlangan boʻlsa-da, baʼzilar bu kuyni dastlab uelslik bastakor Joseph Parry yozgan deb oʻylashadi.[3]
Tanganika va keyinroq Tanzaniya mustaqillikka erishgandan keyin nasroniylar va musulmonlar oʻrtasidagi diniy tartibsizliklardan xavotirda edi. Bunga hukumat jarayonlarida va rasmiy qasamyodlardagi nasroniylarning murojaatlari sabab boʻlgan. „Mungu ibariki Afrika“ soʻzi turli diniy qarashlarni qamrab olgan holda buni bartaraf etishga yordam berish uchun moʻljallangan edi.
Tanzaniya maktablarida „Mungu ibariki Afrika“ har kuni kuylanadi. 1998-yilda mamlakat taʼlim komissari tomonidan chiqarilgan sirkulyarda Tanzaniya yoshlarida vatanparvarlikni targʻib qilish uchun davlat madhiyasini kuylash tavsiya etilgan.[4]
2007-yilda Mbeya viloyati, Mbozi tumanidagi boshlangʻich va oʻrta maktablarida Yahovaning Shohidlari aʼzolari boʻlgan oʻquvchilar qoʻshiqni kuylashdan bosh tortganlaridan soʻng, madhiya bilan bogʻliq huquqiy muammo yuzaga keldi. Besh nafar talaba maktabdan chetlashtirildi, qolgan 122 nafar talaba rad javobi uchun boshqa intizomiy jazoga tortildi. Ular madhiyani kuylashga eʼtiroz bildirishdi, chunki ular bu madhiya Tanzaniya bayrogʻiga Xudo huzurida sajda qilishni taklif qiladi, deb hisoblashgan.[5] 2010-yil 2-dekabrda Tanzaniya Oliy sudi maktablarning intizomiy jazo choralarini tegishli deb topdi. Tanzaniya Apellyatsiya sudi 2013-yil 12-iyulda maktab tomonidan koʻrilgan intizomiy jazo qonunga xilof ekanligini koʻrsatib, Tanzaniya qonunchiligida milliy madhiyani kuylash majburiyati yoʻqligini koʻrsatib, ushbu qarorni bekor qildi.
Matn
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Suahilit tilida[6][7] | IPA transkripsiyasi | Ingliz tilida[8] |
|---|---|---|
I |
1 |
I |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Lyimo, Karl „National symbols? What happened to the giraffe?“. The Citizen (1990-yil 21-mart). 2016-yil 28-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 18-iyun.
- ↑ „Tanzania: Mungu ibariki Afrika“. NationalAnthems.info. Qaraldi: 2014-yil 20-iyun.
- ↑ Joseph Parry’s Te Deum: Premiere for lost composition, James McLaren, "012, BBC News, retrieved 22 June 2014
- ↑ „Tanzania: Dons Fault Court Over Suspension of Students (Page 1 of 2)“. allAfrica.com (2013-yil 17-iyun). Qaraldi: 2014-yil 19-iyun.
- ↑ Kibakaya, Esther „How much of our religion must we bring to school?“. The Citizen (18-avgust 2013-yil). 2014-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 22-iyun.
- ↑ „Tovuti Kuu ya Serikali: Wimbo wa Taifa“. Government of the United Republic of Tanzania (2022-yil 1-mart). 2022-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.
- ↑ „The National symbols“. Embassy of the United Republic of Tanzania in Rome. 2022-yil 17-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.
- ↑ „Tanzania Government Portal: National Anthem“. Government of the United Republic of Tanzania (2020-yil 28-oktyabr). 2022-yil 1-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 21-avgust.