Te Arava
Te Arava — Yangi Zelandiyadagi maorilarning ivi va hapu (qabilalar va urugʻlar) konfederatsiyasi boʻlib, ular oʻzlarining ajdodlarini Arava kanoesiga borib taqashadi. Qabilalar Rotorua va Bey-of-Plentida jamlanib, 40 000 ga yaqin aholiga[1] ega.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Te Arava xalqining tarixi Arava[2] kanoesi bilan uzviy bogʻliq.
Te Arava qabilalari Rotorua atrofidagi koʻllarga tarixdan katta qiziqish bilidirishadi.
Koʻpgina Te Arava erkaklari 19-asrning oʻrtalarida Yangi Zelandiyaning Shimoliy orolida boʻlib oʻtgan Yangi Zelandiya urushlarida ingliz mustamlakachi hukumati uchun kurashgan. Ehtimol, qisman shu sababli, qabila Vaytangi tribunalini chetlab oʻtib, oʻzlarining tarixiy daʼvolari boʻyicha Yangi Zelandiya hukumati bilan toʻgʻridan-toʻgʻri muzokaralar olib borishni tanladi. Bir qator muzokaralar natijasida ularning turli daʼvolari boʻyicha bir nechta hisob-kitoblar boʻlib oʻtdi, ularning eng kattasi 2004-yil[3] dekabr oyida imzolangan 14 koʻl qarorgohi va 2006-yil 30-sentabrda imzolangan barcha tarixiy Te Arava ivi va hapu daʼvolari boʻyicha kelishuv hisoblanadi. Hukumat Te Aravadan Shartnomani buzgani uchun uzr soʻradi va 36 million dollar miqdorida tovon toʻladi, jumladan 500 km2 gacha Crown Forest yerlari, shuningdek, alohida ahamiyatga ega boʻlgan 19 ta hudud, jumladan, Vakarevarev[4] issiq buloqlari qoʻriqxonasini topshirdi.
2015 -yil 18-dekabrda Te Arava Konfederatsiyasiga ivi Te Tatau o Te Arava[5] hamkorlik kengashi orqali Rotorua koʻllari kengashining qoʻmita yigʻilishlarida ovoz berish huquqi berildi.
Te Arawa FM — Te Arava qabilalarining radiostansiyasi, jumladan Ngati Pikiao, Tūhourangi va Ngati Whakaueni oʻz ichiga oladi. U 1980-yillarning boshida tashkil etilgan va 1990-yil[6] noyabr oyida xayriya tashkilotiga aylangan. Stansiya 1993-yilda Whanau FM ga aylantirilgan. Stansiyaning 99,1 chastotalaridan biri 1998-yilda Mai FM tomonidan qabul qilingan; ikkinchisi esa Te Arawa FM[7] ga qaytishdan oldin Pumanawa 89FM boʻldi. U Rotoruada 88.7 FM da mavjud va 99.1 chastotali esa hozirda 2015 -yil[8] 15-aprelda efirga uzatila boshlagan The Heat 991 FM tijorat stantsiyasini translyatsiya qiladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „2013 Census iwi grouping profiles: Te Arawa“. www.stats.govt.nz. Stats NZ. Qaraldi: 13-iyun 2017-yil. [sayt ishlamaydi]
- ↑ „Te Arawa“. Te Ara — the Encyclopedia of New Zealand.
- ↑ Stokes, Jon.. „$200m treaty deal makes tribe 'a force'“. The New Zealand Herald (30-sentabr 2006-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2011-yil.
- ↑ Stokes, Jon.. „$200m treaty deal makes tribe 'a force'“. The New Zealand Herald (30-sentabr 2006-yil). Qaraldi: 19-noyabr 2011-yil.
- ↑ McLachlan, Leigh Marama. „Rotorua iwi and council in new partnership“. Radio New Zealand (2015-yil 18-dekabr). Qaraldi: 2016-yil 28-iyul. „Local iwi are being given the right to vote in committee meetings at the Rotorua Lakes Council. [...] The council has entered into a new partnership with Te Arawa which will see iwi more involved in decision making. [...] Today, it launched a new iwi partnership board, Te Tatau o Te Arawa.“.
- ↑ „About Te Arawa“. Te Arawa Online. Te Arawa Communications. 2015-yil 14-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 27-aprel 2015-yil.
- ↑ „Rotorua“. Welcome to the Radio Vault. New Zealand: The Radio Vault (18-yanvar 2009-yil). 15-aprel 2009-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 12-iyun 2015-yil.
- ↑ „Iwi Radio Coverage“. maorimedia.co.nz. Māori Media Network (2007). Qaraldi: 14-iyun 2015-yil.