Tegirmon (gravyura)
"Tegirmon" (inglizcha: B233 The windmill 1641) — Rembrandtning eng mashhur ofortlaridan biri, yagona holatga ega.
Oforta Amsterdamning gʻarbiy tarafidagi shahar devorining janubiy qismida joylashgan "Kichik badboʻy tegirmon" deb ataladigan joyni tasvirlaydi. U koʻnchilar gildiyasiga tegishli boʻlib, terini baliq yogʻi bilan yumshatish uchun ishlatilgan, uning nomi shundan kelib chiqqan.
Bu minora koʻrinishidagi tegirmon boʻlib, uning tomi va qanotlari tanadan mustaqil ravishda aylana oladi va u anʼanaviy turdagi tegirmonlarga qaraganda ancha samaralidir. Rembrandt tegirmon tanasi atrofidagi yogʻoch taxtasupani va tomga biriktirilgan uchta tayoqni tasvirlagan. Ular gʻildirakda birlashadilar, bu tegirmonni shamol tomon burish imkonini beradi. Tomdagi gorizontal ustundan tushgan arqon tegirmonning holatini toʻgʻirlashga imkon beradi. Tegirmonning tanasi gʻishtdan yasalgan va yogʻoch bilan qoplangan, eshiklari ham bor. Ularga zinapoyalar orqali chiqish mumkin, zinapoyadan tushayotgan yoki ko‘tarilayotgan qop koʻtargan odamning tasvirini ko‘rish mumkin. Tegirmonning qanotlari bu hududda hukmron boʻlgan gʻarbiy shamollardan burilgan.
Tegirmon juda batafsil tasvirlangan. Tegirmon yonidagi kulba ham xuddi shunday ehtiyotkorlik bilan chizilgan. Rembrandt tomonidan chizilgan plener turidagi asarlari bunday tafsiloti va aniqliligi bilan ajralib turmaydi. Ushbu ofortdagi batafsil tasvirlar shuni koʻrsatadiki, birinchidan, Rembrandt tasvirda koʻrsatilgan joyda boʻlganligini, ikkinchidan, nozik ignalar bilan ishlaganligini koʻrsatadi.
Tegirmon atrofidagi kulrang dogʻlar va ofort markazidagi krakelyuralar Rembrandtga mutlaqo xos emas. Koʻrinishidan, bu kislotalar bilan muvaffaqiyatsi tajriba yoki baxtsiz hodisaning natijasidir.
Nima uchun 1641-yilda oʻzining shon-shuhrat choʻqqisidaligida, Amsterdam va uning atrofidagi koʻplab tegirmonlardan, Rembrandt asari uchun, aynan nomi unchalik yoqimli boʻlmagan va uyidan juda uzoqda joylashgan tegirmonni tanlaganligi, javobsiz qolmoqda.
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rembrandtning toʻliq oʻlchami asl oʻlchamda takrorlangan, Gari Shvarts (muharrir). Nyu-York: Dover. 1994 yil.
- E. Hinterding, G. Luijten va M. Royalton-Kisch. Rembrandt bosmachi. London, Rijksmuseum bilan hamkorlikda Britaniya muzeyi matbuoti, Amsterdam. 2000.