Temuko

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Temuco - Chili davlatining janubiy qismidagi Kautin viloyati va Araucanía viloyati poytaxti boʻlgan shahar va kommunasidir. ispancha talaffuzi: [teˈmuko] Ushbu shahar Santiago shahridan 670 kilometr (416 milya) janubda joylashgan. Shahar 1881-yilda Chili Araucaníaga bostirib kirganida tashkil etilgan temuko nomli qalʼadan paydo boʻlgan.[1] Temuco tarixiy Araucania hududining oʻrtasida joylashgan.

Temuco Araucania shahridagi markazida joylashganligi va And vodiylari, koʻllari va qirgʻoq hududlariga osonlikcha kirish imkoniyatiga ega boʻlganligi uchun turizm, shuningdek, qishloq xoʻjaligi, chorvachilik va oʻrmonchilik faoliyati uchun markaz hisoblanadi. Undan tashqari, Araucaniasning koʻplab kichik shaharlari uchun aloqa va savdo markazi sifatida xizmat qiladi. Temuco yaqinda ikkita yirik universitetga ega boʻlgani uchun shahar universiteti sifatida tan olingan. Ular: Frontier universiteti va Temuco katolik universitetidir. Nobel mukofoti sovrindorlari hisoblangan Gabriela Mistral va Pablo Neruda ham bir qancha vaqt Temuco shahrida yashaganlar.

Etimologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temu soʻzi Mapudungun tilida "temu suvi" degan maʼnoni bildiradi; "temu" - bu Murtakaye oilasining ikkita mahalliy daraxtining umumiy nomidir, ular: Luma apiculata (ispan tilida arrayán deb ham tanilgan) va Blepharocalyx cruckshanksiidir. Ikkala daraxt turi ham oʻzlarining qizil qovoqlari bilan va Mapuche tomonidan odatda dori-darmon maqsadlarida foydalaniladigan aromatli mevalar va barglari bilan tanilgan. Blepharocalyx cruckschankii hozirgi kunda yoʻq boʻlishi xavfi ostida turgan boʻlsa-da, Luma apiculata nisbatan keng tarqalgan va Temuko shahrida uni Cerro Nielol tabiiy yodgorligida (tabiiy holatda) hamda shahar bogʻlari va yoʻlaklarida koʻrish mumkin. "Temu" va "co" (suv)temu aralashmasi, ehtimol, bu daraxtlar ko'pincha suvning atrofida oʻsishini aks ettiradi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Temuko atrofidagi hudud 1870-yillarning oʻrtalarida mahalliy boʻlmagan shileyliklar tomonidan joylashtirilishni boshladi, misol uchun, Labranza joylashtirilishni boshlagan.[2][3]

Shahar 1881-yil 24-fevral kuni Araukania okkupasiyasi vaqtida Chili armiyasi tomonidan tashkil etilgan. Ushbu okkupatsiyani olib boruvchi shaxs Manuel Rekabarren bu joyga Fuerte (Qavm) Rekabarreni deya nom berdi.

Yazuvchilar Alejandro Anabalón Gamboa, Patricio Gutiérrez Morales Javier Aguirre Ortiz Temucodagi uchinchi kitob yarmarkasida.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Bengoa, José. Historia del pueblo mapuche: Siglos XIX y XX, Seventh, LOM Ediciones, 2000 — 280–281 bet. ISBN 956-282-232-X. 
  2. Gobierno Regional de la Araucanía (GORE).
  3. Núñez, Amapola; Riquelme Maulén, Wladimir; Salazar, Gonzalo; Maturana, Francisco; Morales, Mauricio (2022). „Urban Dynamics in an Indigenous Territory: Transformation of Mapuche Ways of Living in lof Rengalil, Labranza (Araucanía Region, Chile)“. Revista de Estudios Sociales (Spanish). 80-jild. 75–96-bet. doi:10.7440/res80.2022.05. {{cite magazine}}: Unknown parameter |trans_title= ignored (|trans-title= suggested) (yordam)CS1 maint: unrecognized language ()

Tashqi linklar[tahrir | manbasini tahrirlash]