Kontent qismiga oʻtish

Temur tasmaqanoti

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Temur tasmaqanoti
Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: Hayvonlar
Tip: Boʻgʻimoyoqlilar
Sinf: Hasharotlar
Oila: Erebidae
Urugʻ: Catocala
Turlari: Temur tasmaqanoti
Xalqaro ilmiy nomi
Catocala timur A. Bang-Haas 1907

Temur tasmaqanoti[1] (lat. Catocala timur) — Erebidae oilasiga mansub tungi kapalak. Qanot kengligi taxminan 40 mm.

Tur quyidagi mamlakatlarda yashaydi: Oʻzbekiston (Zarafshon daryosining quyi oqimi), Tojikiston, Turkmaniston, Xitoy (Sinszyan). Temur tasmaqanoti (Catocala timur richteri) kichik turi Eronda yashaydi.

Toʻrangʻi toʻqay oʻrmonlarida, pasttekislik daryolari boʻyidagi toʻqaylarda yashaydi[1].

Yilda 1 marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi– iyun-iyulda, kechasi va tunlari faol. Kapalakda juftlashish sodir boʻlgach,urgʻochisi tunda tuxum qoʻyadi. Qurtlari aprelda toʻrangʻida (Populus pruinosa) rivojlanadi, katta yoshdagilari qishlaydi va kelgusi yilning aprelida qoʻshimcha oziqlanadi. Toʻrangʻining koʻchgan poʻstlogʻi ostida yumshoq pilla ichida gʻumbakka aylanadi[1].

Kichik turlari

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Katokala timur timur (Kaspiy orti hududi)
  • Catocala timur richteri (Janubiy Eron)

Hamma joyda kam va muntazam ravishda kamayib bormoqda. Oʻzbekistonda kam topilmalar orqali ma’lum.

Muhofaza etish

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tur Oʻzbekiston Qizil kitobiga zaif, kamayib borayotgan, mahalliy sharoitda tarqalgan tur sifatida kiritilgan.

Cheklovchi omillar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xoʻjalik faoliyati oqibatida toʻqaylarning kesib tashlanishi.

Muhofaza choralari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yashash joylari va sonini mukammal oʻrganish, yashash joylarida muhofazasini tashkil qilish lozim.

  1. 1,0 1,1 1,2 Никитский Н. Б., Свиридов А. В.. Насекомые Красной книги СССР, Береги природу. Москва: Педагогика, 1987 — 9-bet.