Tesha Zohidov

Tesha Zohidov
Tavalludi	23-may 1906-yil Qoʻqon, Qoʻqon uyezdi
Vafoti	21-avgust 1981-yil Toshkent, OʻzSSR, SSSR
Fuqaroligi	SSSR
Sohasi	Zoologiya, ekologiya
Ish joylari	Oʻzbekiston Milliy universiteti, Botanika va zoologiya instituti, Zoologiya va parazitologiya instituti
Taʼlimi	Oʻzbekiston Milliy universiteti
Mukofotlari	„Shon-sharaf belgisi“ ordeni, Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi davlat mukofoti, Mehnat Qizil Bayrogʻi Ordeni

Tesha Zohidovich Zohidov (1906.10.5, Qoʻqon — 1981.22.8, Toshkent) — Oʻzbekistonda zoologiya fani tashkilotchilaridan biri, Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi akademik (1952), Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan va texnika arbobi (1947), biologiya fanlari doktori (1948), professor (1949). Oʻrta Osiyo universitetini tugatgan (1931). Shu universitet rektori (1932, 1941, 1950-51). Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Zoologiya va parazitologiya instituti direktori (1946-50), Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi prezidenti (1952—56). Asosiy ishlari umurtqali hayvonlarni oʻrganishga, zoologiya fanini targʻibot qilishga bagʻishlangan. Qizil-qum umurtqali hayvonlarining fau-nistik tarkibi va ekologiyasini oʻrgangan. „Zoologiya ensiklopediyasi“ (1—4-jildlar, T., 1957—79) asari uchun Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Davlat mukofoti laureati unvoniga sazovor boʻlgan (1971).

Biografiyasi

1906 yil 10 mayda Qoʻqonda (boshqa maʼlumotlarga koʻra Toshkentda) tugʻilgan. Tugʻilganidan koʻp oʻtmay, u Toshkentga koʻchib oʻtadi va 1926 yilda Oʻrta Osiyo universitetiga oʻqishga kiradi, uni 1931 yilda tugatadi va maʼmuriyat bitiruvchini saqlab qoladi — 1931 yildan 1949 yilgacha u ilmiy xodim boʻlib ishlagan, 1949 yilda professor etib saylangan. , bilan bir vaqtda 1941-1945 yillarda Oʻzbekiston Kompartiyasi Markaziy Qoʻmitasining universitetlar va fan sektoriga rahbarlik qilgan. 1946—1952-yillarda Oʻzbekiston SSR FA Botanika va zoologiya instituti direktori oʻrinbosari, 1952—1981 yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Zoologiya va parazitologiya instituti direktori lavozimlarida ishlagan. SSR.

Ulug 'Vatan urushi avjida, 1943 yil boshida Oʻzbekiston SSR Xalq Komissarligi SAGUga Janubi-Sharqiy Qizilqum yaylovlarini har tomonlama oʻrganishni topshirdi. „Janubiy Qizilqum kompleks ekspeditsiyasi“ tuzildi. Umumiy rahbarlikni E. P. Korovin (botanika) va T. Z. Zohidov (zoologiya) olib borgan. T.Zohidovning ixtiyorida to‘qqiz nafar yordamchisi bor edi[1]. Qizilqum janubidagi dala ishlari 15 martdan 10 dekabrgacha 9 oy davomida uzluksiz davom etdi[2]. Hozirgi zamon mualliflari yozganidek: „Torqada qolgan olimlar T. N. Qori-Niyozov, V. I. Romanovskiy, T. Z. old va orqada“ [3]. Ekspeditsiya materiallari birinchi marta 1945 yilda tezislar [4] shaklida nashr etilgan va oʻn yildan soʻng (qoʻshimcha ishlov berilgandan soʻng) ular „Janubiy Qizilqum — rivojlanish hududi“ jamlanma asari shaklida nashr etilgan. qorakoʻlchilik"[5][1].

Asosiy ilmiy ishlar Oʻzbekiston SSR umurtqali choʻllari, xususan, Qoraqum choʻllari faunasini oʻrganishga bagʻishlangan. Uning ish natijalari O‘zbekiston SSR cho‘llarini zoogeografik rayonlashtirishda foydalanilgan.

1981-yil 21-avgustda Toshkent shahrida vafot etgan.

Manbalar

• Zoologiya ensiklopediyasi (Qushlar, T., 1957, Sut emizuvchilar, T., 1960; Amfi-biyalar va reptiliyalar, T., 1969; Baliklar va tuban xordalilar, T., 1979); Biotsenozi pustini Kizilkum, T., 1971.

Havolalar

• Tesha Zohidovga taʼziyanoma, „Sovet Oʻzbekistoni“ gazetasi