Tuberkulin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tuberkulin, shuningdek, tozalangan oqsil sifatida ham tanilgan, sil kasalligini tashxislashda ishlatiladigan oqsillarning birikmasidir.Ushbu foydalanish tuberkulin teri testi deb ataladi va faqat yuqori xavf ostida boʻlganlar uchun tavsiya etiladi[1].Teri testini ishonchli boshqarish katta hajmdagi mashgʻulotlar, nazorat va amaliyotni talab qiladi. Inʼektsiya teriga amalga oshiriladi. name="CDC2017">„Tuberculin Skin Testing“. www.cdc.gov. 2017-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 8-yanvar. </ref>.

Umumiy nojoʻya taʼsirlar orasida qizarish, qichishish va inyektsiya joyida ogʻriq mavjud„Tuberculin“. The American Society of Health-System Pharmacists. 2017-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 8-yanvar. „Tuberculin“. The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 9 January 2017. Retrieved 8 January 2017.</ref>.Baʼzida allergik reaktsiyalar paydo boʻlishi mumkin[2]. Ilgari BCG bilan emlangan yoki boshqa turdagi mikobakteriyalar bilan kasallanganlar uchun test notoʻgʻri ijobiy boʻlishi mumkin[1].Infektsiyadan keyin oʻn hafta ichida, olti oydan kichik boʻlganlarda va koʻp yillar davomida infektsiyalanganlarda test notoʻgʻri salbiy boʻlishi mumkin[1].Homiladorlik paytida foydalanish xavfsizdir[1].

Tuberkulin 1890 yilda Robert Koch tomonidan kashf etilgan [3]. Sil kasalligi (TB) etiologiyasi boʻyicha oʻzining ishi bilan mashhur boʻlgan Kox patogen va keyinchalik Koch postulatlari deb nomlangan oʻziga xos kasallik oʻrtasida oʻrnatilishiga yordam beradigan turli xil qatʼiy koʻrsatmalarni ishlab chiqdi[4][3]. Tuberkulin Mycobacterium tuberculosis ekstraktidan tayyorlanadi[2].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ixtiro[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuberkulin oqsili 1890-yilda nemis olimi va shifokori Robert Kox tomonidan ixtiro qilingan. Tuberkulin tuberkulyoz tayoqchasining glitserin ekstrakti boʻlib, sil kasalligini davolash vositasi sifatida ishlab chiqilgan. Bu dastlab sil kasalligini davolovchi vosita hisoblanib, bemorlarga teri ostiga kulturli filtratlar orqali toʻplangan jigarrang, shaffof suyuqlik dozasida berilgan[5].Biroq, davolanish oʻlimning koʻrsatkichlarini kamayishiga olib kelmadi. </link>

1890-yilda bemorlarga tuberkulin bilan davolash birinchi marta berilganda, koʻpchilik bemorlarda 4-5 soat davom etgan febril reaktsiya qayd etilgan. Ushbu reaktsiyalarning alomatlari qusish, konstitutsiyaviy alomatlarning boshqa shakllari bilan birga kelgan isitmani oʻz ichiga oladiHuebner, Robin E.; Schein, Maybelle F.; Bass, John B., Jr. (1993). "The Tuberculin Skin Test". Clinical Infectious Diseases 17 (6): 968–975. doi:10.1093/clinids/17.6.968. ISSN 1058-4838. PMID 8110954. https://www.jstor.org/stable/4457498. Huebner, Robin E.; Schein, Maybelle F.; Bass, John B., Jr. (1993). „The Tuberculin Skin Test“. Clinical Infectious Diseases. 17 (6): 968–975. doi:10.1093/clinids/17.6.968. ISSN 1058-4838. JSTOR 4457498. PMID 8110954.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)</ref>.Bemorlarda bu alomatlar takrorlangandan soʻng, Kox vaqt oʻtishi bilan davolash dozalarini oshirib yuborish silning yengil holatlarida tezroq va samaraliroq davolanishga olib kelishini, shuningdek, rivojlanishi sekinroq, ammo progressiv boʻlgan jiddiyroq holatlarni qayd etdi />.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „Tuberculin Skin Testing“. www.cdc.gov. 2017-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 8-yanvar. „Tuberculin Skin Testing“. www.cdc.gov. Archived from the original on 9 January 2017. Retrieved 8 January 2017.
  2. 2,0 2,1 „Tuberculin“. The American Society of Health-System Pharmacists. 2017-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 8-yanvar. „Tuberculin“. The American Society of Health-System Pharmacists. Archived from the original on 9 January 2017. Retrieved 8 January 2017.
  3. 3,0 3,1 Evans, Alfred S.. Bacterial Infections of Humans: Epidemiology and Control (en). Springer, 2013 — 605 bet. ISBN 9781475711400. 
  4. Tyagi, Jaya S. (2006-09-01). "The timeless legacy of Robert Koch" (en). Resonance 11 (9): 20–28. doi:10.1007/BF02834330. ISSN 0973-712X. https://doi.org/10.1007/BF02834330. 
  5. Huebner, Robin E.; Schein, Maybelle F.; Bass, John B., Jr. (1993). "The Tuberculin Skin Test". Clinical Infectious Diseases 17 (6): 968–975. doi:10.1093/clinids/17.6.968. ISSN 1058-4838. PMID 8110954. https://www.jstor.org/stable/4457498. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]