Tudovlyanlar
Tudovlyanlar (belaruscha: тудаўляне) — Tver viloyatining sobiq Rjevskiy tumani gʻarbidagi ruslarning etnografik guruhi[1], ular XVIII-asrning birinchi yarmida taxminan 10% ni tashkil etgan[2].
Kelib chiqishi boʻyicha ular assimilyatsiya qilingan belaruslar[3][1], yoki proto-slavyan avtoxton populyatsiyasining avlodlari[4]. Hatto XX-asrning boshlarida ham Tudov xalqi ularni belaruslarga yaqinlashtirgan bir qator kundalik va lingvistik xususiyatlarni saqlab qoldi.
Tor maʼnoda — Volganing oʻng irmogʻi boʻlgan Tud daryosining ikkala tomonidagi qadimgi volostlar Stariy Tud, Molodoy Tud va Tud-Skovorotin aholisi. Keng maʼnoda Tudovlyanlar nomi XIX-asr etnograflari tomonidan Yuqori Volganing oʻng qirgʻogʻining barcha aholisiga belarus va polyak[5] tillariga yaqin murojaat qilish uchun ishlatilgan.
Tudov xalqining oʻz nomi yoʻq edi. 1903-yilda belaruslik etnograf Yefim Karskiy ularning sonini 45 ming kishi deb hisoblagan. XX-asrda Tudoviyaliklar va uning atrofidagi aholi oʻrtasidagi farqlar deyarli yoʻq qilindi.
Ammo hozir ham Tudovlar yoʻqolgan emas. Mahalliy aholi orasida lahjaning oʻziga xos xususiyatlari va tudovlar millatini tushunish ham saqlanib qolgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 Русские 1999.
- ↑ „Белорусы в регионах России“ (ru). Электронная коллекция «Россия и Беларусь: этнокультурный диалог». Qaraldi: 2008-yil 4-avgust.
- ↑ Чеснов Я. В. „Лекция 7. Локально-этнографические группы“,. Лекции по исторической этнологии: Учебное пособие. Москва: Гардарика, 1998.
- ↑ Юрий Смирнов. „Откуда мы — славяне?“ (ru) (deadlink). Вече Твери. 2008-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 4-avgust. (Wayback Machine saytida 2008-05-05 sanasida arxivlangan)
- ↑ „Пешком по удивительной стране Тверь“ (ru). Караван+Я. 2001-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 4-avgust.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Власова И. В. „Группы русских северной зоны“,. Русские. Москва: Наука, 1999 — 108—111 bet.
- Смирнов Ю. М. В стране тудовлян. — Тверь: Издательство ГЕРС, 2004. — 162 с. с ил. (Библиотека краеведа).