Turkmanistondagi ruslar

Turkmanistondagi ruslar ozchilik etnik guruh boʻlib, 2000-yilgi aholini roʻyxatga olish^[1] maʼlumotlariga koʻra 297 913 kishini tashkil etadi, bu oʻz navbatida aholining 4 foizini tashkil qiladi. Aksariyat etnik ruslar Turkmanistonga 20-asrda koʻchib kelgan. Mamlakat shimolida koʻplab aholi punktlariga asos solingan. Rossiya aholisi Sovet Ittifoqi parchalanishidan oldin eng yuqori choʻqqiga chiqdi.^[2] Aksariyat etnik ruslar Turkmaniston poytaxti Ashxobodda yashaydi. Muhim aholi boshqa yirik shaharlarda joylashgan. Turkmanistondagi ruslarning asosiy dini rus pravoslav dinidir.^[3]

Diskriminatsiya

Turkmaniston hukumatining 2003-yilda Rossiya bilan qoʻsh fuqarolik toʻgʻrisidagi kelishuvni bekor qilish haqidagi qarori minglab etnik ruslarning mulklaridan ayrilgani sababli Turkmanistonni tark etishga majbur qildi.^[4] Xabarlarga koʻra, „vahima ichida“ qochganlarning koʻpchiligi inson huquqlari buzilgani uchun tanqid qilingan va oʻz fuqarolari uchun xorijiy sayohatlarga qattiq cheklovlar qoʻygan shaharda tuzoqqa tushib qolishdan qoʻrqishgan. Rossiya pasporti ega boʻlmaganlar Turkmaniston fuqarosi boʻlishga majbur boʻlishidan va ular hech qachon Rossiyaga qaytib kela olmasligidan qoʻrqishardi.^[5]

Taxminan 100 000 ga yaqin qolganlar uchun Sovet davridagi barcha diplomlar, sertifikatlar va Turkmaniston SSRdan tashqarida berilgan boshqa rasmiy hujjatlar bekor qilindi va bu odamlarning ishlash imkoniyatini keskin cheklab qoʻydi. Shu bilan birga, universitetlar turkman boʻlmagan familiyali abituriyentlarni, ayniqsa etnik ruslarni rad etishga daʼvat etilgan. Turkmanistonda rus televideniyesini qabul qilish qiyin, rus tilidagi „Mayak“ radiostansiyasi efirdan olib tashlandi^[6] va avvalroq rus gazetalari ham taqiqlangan edi.^[7]

Manbalar

↑ "CIA — The World Factbook". Cia.gov. Retrieved 2012-07-22
↑ „Домен cjes.ru продается“. www.library.cjes.ru. 2012-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-iyul 2018-yil.
↑ „Опубликована подробная сравнительная статистика религиозности в России и Польше | RYeLIGARYe“. www.religare.ru. Qaraldi: 31-iyul 2018-yil.
↑ „Focus on ethnic minorities“ (inglizcha). The New Humanitarian (18-avgust 2005-yil). Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.
↑ „Russians 'flee' Turkmenistan“ (inglizcha) (20-iyun 2003-yil). Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.
↑ „OSCE Visit Highlights Plight Of Minorities“ (inglizcha). RadioFreeEurope/RadioLiberty. Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.
↑ „MAR | Data | Assessment for Russians in Turkmenistan“ (20-noyabr 2006-yil). 2006-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.

[1] "CIA — The World Factbook". Cia.gov. Retrieved 2012-07-22

[2] „Домен cjes.ru продается“. www.library.cjes.ru. 2012-yil 3-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-iyul 2018-yil.

[3] „Опубликована подробная сравнительная статистика религиозности в России и Польше | RYeLIGARYe“. www.religare.ru. Qaraldi: 31-iyul 2018-yil.

[4] „Focus on ethnic minorities“ (inglizcha). The New Humanitarian (18-avgust 2005-yil). Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.

[5] „Russians 'flee' Turkmenistan“ (inglizcha) (20-iyun 2003-yil). Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.

[6] „OSCE Visit Highlights Plight Of Minorities“ (inglizcha). RadioFreeEurope/RadioLiberty. Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.

[7] „MAR | Data | Assessment for Russians in Turkmenistan“ (20-noyabr 2006-yil). 2006-yil 20-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-fevral 2022-yil.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]