Uchdan keyin kech
Bu maqola vikilashtirilishi kerak. |
Bu maqolada manbalar <ref></ref> teglariga olinmagan yoki umuman koʻrsatilmagan. |
Yaponiyalik muhandis va tadbirkor Masaru Ibukaning "Uchdan keyin kech" kitobi koʻplab tillarga tarjima qilingan va bolalarni beshikdanoq tom maʼnoda rivojlantirishga intilayotgan ota-onalat uchun haqiqiy vositaga aylandi. U erta rivojlanishning asosiy tamoyillarini belgilab beradi va bolalarning intellektual merosiga ular tugʻilgan paytidan boshlab va hatto undan oldin ham gʻamxoʻrlik qilishga chaqiradi. Kitob nashr etilganidan beri ota-onalar dunyosi 3 ta boʻlimga boʻlingan: baʼzilari Masaru Ibuka hech qanday aqlli narsa yozmagan deb hisoblasa, boshqalari „Uchdan keyin kech“ – bu uning faqat kitobi va qolganlari esa bu kitobni umuman oʻqimaganlar toifasiga kira boshlaydi. Agar siz bolani tarbiyalash boʻyicha dunyoga mashhur qoʻllanma bilan tanish boʻlmasangiz – ehtimol ushbu maqola siz uchun foydalidir.
Bola tarbiyasining 25ta eng muhim tamoyillari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Koʻpchilik chaqaloqni qoʻllariga oladi. Uning intellektual rivojlanishida uni ushlash katta rol oʻynaydi.
- Bolaning oʻz toʻshagida uxlashiga ruxsat bering. Birgalikda uyqu uning rivojlanishiga taʼsir qiladi.
- Bola bilan bolalardek gaplashmang. Tugʻilgandan boshlab u bilan kattalar tilida gaplashing.
- Har kuni chaqalogʻingizga gʻamxoʻrlik qiling. Hatto kuniga 1ta dars sezilarli natijalarga olib keladi.
- Bola bilan janjallashmang. Aks holda u oʻzini juda salbiy va bezovtali sezadi.
- Uning boshqa bolalar bilan muloqot qilish istagini qoʻllab-quvvatlang. Bu ongini mukammal darajada ochirishiga yordam beradi.
- Bolaga nafaqat ona, balki ota ham kerak. Bundan tashqari, ota va bola oʻrtasidagi muloqotda hech qanday cheklovlar boʻlmasligi kerak.
- Bolani oʻz qiziqish va manfaatlarini himoya qilish uchun janjallashishiga yoʻl bering. Oʻz manfaati uchun kurash muloqot qobiliyatlarini rivojlantiradi.
- Bolalar maqtash va jazoga ham muhtoj. Ayniqsa oʻgʻil bolalarni maqtash orqali jazolang.
- Farzandingizga nima yaxshi, nima yomon ekanligini soʻray bermang. Uni hayot tajribasi (sizning yordamingiz bilan) yozsin va oxir-oqibat u buni ajrata boshlaydi.
- Bolangizning qanday da bir narsaga qiziqishlarini qoʻllab-quvvatlang. Ular uchun zarur sharoitlarni yarating.
- Doim qoplangan materiallarni takrorlab boring. Bu bola miyasida toʻgʻri zanjir hosil qiladi.
- Bolalarning fantaziyasini ahmoqona deb oʻylamang. Orzu qilish va xayol surish qobiliyati ijodkorligini rivojlantiradi.
- Sheʼtlar yod oldiring. U xotirasini tarbiyalaydi.
- Chaqoloqni insoniyatning eng yaxshi koʻrinishlarini oʻrab olishiga harakat qiling. Birgalikda klassik musiqalar tinglang, badiiy asarlarni diqqat bilan oʻqing.
- Bolani cheklash shart emas. U oʻzining qoʻlidan keladiganini qiladi, aql-zakovati va ijodiy moyilligini rivojlantiradi.