Fransiya — Ukraina munosabatlari
 | |
 Fransiya |
 Ukraina |
| Diplomatik vakolatxona | |
| Fransiya elchixonasi Kiyevda. 01901 Kiyev, Reitarska ko'chasi 39 | 75007 Parij |
| Elchixona | |
| Elchi Etyen de Poncins | Elchi Oleg Shamshur |
Fransiya va Ukraina oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1992-yilda oʻrnatilgan. 2006-yildan beri Ukraina Frankofoniyada kuzatuvchi hisoblanadi. 2021-yilda Fransiyadagi ukrain diasporasi 80 000 dan 100 000 gacha kishini tashkil qilgan. Shulardan 18 000 ukrainaliklar yashash uchun ruxsatnomaga ega.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ikki davlat oʻrtasidagi haqiqiy aloqaning dastlabki belgilarini XI asrning oʻrtalarida, aniqrogʻi 1048-yilda, Yaroslav Donishmandning qizi Annaning qoʻlini soʻrash uchun Fransiya diplomatik delegatsiyasi Kiyevga yuborilganiga toʻgʻri kelishi mumkin. Kelajakda Anna Fransiya qiroli Genrix I (1031-1060 taxtni egallagan) turmush quradi. Nikohdan boʻlajak qrol Filip I dunyoga kelgan. Ushbu 1051-yil 19-maydagi nikoh ittifoqidan jami toʻrt farzand tugʻilgan. Keyinchalik, ikki mintaqa oʻrtasida bir nechta munosabatlar kuzatilgan. Biroq, 1645-yil aprel oyida harbiy boshliq Bogdan Xmelnitskiyning Fontenbleoga kelishi va kazak askarlarini fransuz armiyasiga jalb qilish imkoniyatini muhokama qilish uchun Varshavada Polshadagi oʻsha paytdagi elchi graf de Breji bilan uchrashganini taʼkidlash mumkin. 1646-yilda Buyuk Konde armiyasi bilan Dyunkerk qamalida Ukrainadan 2000 dan ortiq kazaklar qatnashgan. Oʻshanda Ukraina hududi (XVIII asrdan 1917-yilgacha, keyin 1920-yildan 1991-yilgacha) Avstriya va Rossiya hukmronligi ostida boʻlib, boshqa davlatlar bilan toʻgʻridan-toʻgʻri aloqa qilishning imkoni boʻlmagan. Biroq, 1918-yil dekabr oyida bolsheviklarga qarshi qarshilik koʻrsatishda podsho armiyasini qoʻllab-quvvatlash maqsadida fransuz qoʻshinlarining Odessa portiga kelib tushgan. 1991-yil dekabr, xususan, 1992-yil iyun oyida mamlakat mustaqillikka erishganidan keyin bir yil oʻtgach, oʻzaro kelishuv va hamkorlik shartnomasi imzolandi.
Mamlakatni taqqoslash
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Fransiya | Ukraina | |
|---|---|---|
| Bayroq | 
|
|
| Gerb | 
|
|
| Aholi | 68 035 000[1] | 42 418 235 |
| Hudud | 674 843 km 2 (260 558 kv milya) | 603 628 km 2 (233 062 kv mi) |
| Aholi zichligi | 105.4627 /km 2 | 118,0/km 2 (191,1/kv mi) |
| Poytaxt | Parij | Kiyev |
| Eng katta shahar | Parij – 13 064 617[2] | Kiyev - 3 475 000[3] |
| Eksklyuziv iqtisodiy zona | 11,691,000 km2 (4,514,000 kv mi) | 147,318 km2 (56,880 kv mi) |
| Vaqt zonalari | 12 | 1 |
| Hukumat | Unitar yarim prezidentlik konstitutsiyaviy respublika | Unitar yarim prezidentlik konstitutsiyaviy respublika |
| Hozirgi rahbar | Prezident Emmanuel Makron Bosh vazir Elizabet Born | Prezident Vladimir Zelenskiy Bosh vazir Denis Shmixal |
| Rasmiy tillar | fransuz | ukrain |
| Asosiy dinlar | 47% xristianlik | 62,5% dinsizlar, 33,6% nasroniylik, 0,6% islom, 3,3% boshqalar |
| Etnik guruhlar | 84% fransuzlar, 7% boshqa yevropaliklar, 10% Shimoliy Afrika, 4-7% qora tanlilar, 5-10% arablar, 2% Osiyo, 1,2% Lotin Amerikasi va Tinch okeani orollaridan kelganlar[4][5]. | 77,8% ukrainlar, 17,3% ruslar, 0,6% beloruslar, 0,5% moldovanlar, 0,5% qrim tatarlari,
0,4% bolgarlar, 0,3% vengerlar, 0,3% ruminlar, 0,3% polyaklar, 1,7% boshqalar/aniqlanmagan (2001-yil aholini roʻyxatga olish maʼlumoti) |
| YaIM (nominal) | 3,154 trillion dollar[6] | 181,0 mlrd |
| Aholi jon boshiga YaIM (nominal). | 46 358 dollar | 4384 dollar |
| YaIM (PPP) | 3,231 trillion dollar | $576,1 mlrd |
| Aholi jon boshiga YaIM (PPP). | 49 492 dollar | 13 943 dollar |
| Chet ellik aholi | Ukrainada 5000 fransuz bor (2021-yil maʼlumotlari)[7][8] | Fransiyada 220 679 ukrainaliklar (2021-yil maʼlumoti) |
| Yadro kallaklari faol/jami | 290/300 | 0 / 0 |
Davlat tashriflari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Fransiya Prezidenti Jak Shirak 1998-yil sentyabr oyida Ukrainaga davlat tashrifi bilan kelgan[9].
Ukraina prezidenti Petro Poroshenko 2017-yil 26-iyun kuni Fransiyaga davlat tashrifi bilan borib, Fransiya prezidenti Emmanuel Makron bilan uchrashdi[10]. Poroshenko Fransiyadagi ukrain jamiyati bilan uchrashish va Fransiya qirolichasi Kiyevlik Anna xotirasini sharaflash uchun Senlisga ham tashrif buyurdi[11].
Iqtisodiy hamkorlik
[tahrir | manbasini tahrirlash]2017-yilning birinchi olti oyida mamlakatlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 15,2 foizga oʻsdi[12].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]-
Fransiyaning Kievdagi elchixonasi -
Ukrainaning Parijdagi elchixonasi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Titre | Insee“. www.insee.fr.
- ↑ Comparateur de territoire: Aire d'attraction des villes 2020 de Paris (001), 2018 population, INSEE
- ↑ „Major Agglomerations of the World“. Citypopulation.de (1-aprel 2015-yil). Qaraldi: 27-avgust 2013-yil.
- ↑ Yazid Sabeg et Laurence Méhaignerie, Les oubliés de l'égalité des chances, Institut Montaigne, January 2004
- ↑ Crumley, Bruce (24-mart 2009-yil), „Should France Count Its Minority Population?“, Time, qaraldi: 11-oktabr 2014-yil
{{citation}}: CS1 maint: date format () - ↑ „World Economic Outlook Database, October 2021“. IMF.org. International Monetary Fund. Qaraldi: 22-oktabr 2021-yil.
- ↑ „European countries“. Ministry of Foreign Affairs of Ukraine. Qaraldi: 20-noyabr 2021-yil.
- ↑ „Ukraine“. 2022-yil 25-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-oktyabr.
- ↑ „Jacques Chirac apporte son soutien à l'Ukraine“. La Croix (5-sentabr 1998-yil). 2022-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-oktyabr.
- ↑ „Differing with U.S., Macron stands by Minsk accords to resolve Ukraine crisis“. uk.reuters.com (26-iyun 2017-yil). 2018-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-oktyabr.
- ↑ „Poroshenko met with the Ukrainian community of France and honored the memory of Anne of Kyiv“. frontnews.eu (26-iyun 2017-yil). 2018-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 9-yanvar 2018-yil.
- ↑ „Trade turnover between Ukraine, France grows by over 15% in six months“. Ukrinform (11-sentabr 2017-yil).