Ukrtatnafta
| Turi | Xususiy mulk |
|---|---|
| Tarmogʻi | rafinalash |
| Qachon asos solingan | 1995 |
| Joylashuvi | Kremenchug, Ukraina |
| Rahbariyat | Sergiy Glushko (CEO) |
| Aylanma daromadi | ▲ $1.3 mlrd |
| Ishchilar soni | 4,000 |
| Vebsayti | http://www.ukrtatnafta.com/ |
Ukrtatnafta — Ukrainaning neftni qayta ishlash kompaniyasi boʻlib, 1994-yilda tashkil etilgan. Mamlakatdagi eng yirik neft mahsulotlari ishlab chiqaruvchilardan biridir[1]. Kompaniya Kremenchugda joylashgan, 368,500 bbl/d (58,590 m3/d) neftni qayta ishlash quvvatiga ega mamlakatdagi eng yirik neftni qayta ishlash zavodi va bir nechta yoqilgʻi quyish shoxobchalarini boshqaradi. Ukrtatnaftaning 43,1% ulushi Ukrainaning „Naftogaz Ukraina“ davlat energetika kompaniyasiga, 8,6% ulushi Rossiyaning „Tatneft“ kompaniyasiga va 28,8% ulushi Tatariston hukumatiga tegishli edi[2].
Munozaralar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Rossiyaning „Tatneft“ neft kompaniyasi va Ukraina hukumati oʻrtasida Ukrtatnaftani nazorat qilish borasida bahslar davom etmoqda[3]. Ukrtatnaftaning 18% aksiyalari Tatneft bilan ittifoqdosh boʻlgan ikkita offshor kompaniyaga oʻtkazildi, biroq bu bitim Ukraina hukumati tomonidan tan olinmadi. Sud qaroriga koʻra, ushbu ulush Naftogazga topshirildi va 2007-yil oktyabr oyida „Tatneft“ tomonidan tan olinmagan boshqaruv oʻzgarishi yuz berdi. Mart oyida Tatneft Ukrainaga qarshi xalqaro arbitraj sudiga murojaat qildi[3].
2022-yilning kuzida, Igor Kolomoyskiy nazorati ostidagi Ukrtatnafta ₴3,2 mlrd soliq toʻlashdan bosh tortdi[4].
2022-yilgi milliylashtirilishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2022-yil 6-noyabrda prezident Volodimir Zelenskiy boshchiligidagi hukumat kompaniya nazoratini qoʻlga olish uchun harbiy holat toʻgʻrisidagi qonundan foydalandi. „Urush sharoitida mamlakatimiz uchun zarur boʻlgan bunday qadamlar amaldagi qonunlar asosida amalga oshirilib, mudofaa sohamizning dolzarb ehtiyojlarini qondirishga xizmat qiladi“, – dedi Zelenskiy. Ukraina hukumati dvigatel ishlab chiqaruvchi Motor Sich, energetika kompaniyasi Ukrnafta, avtomobil ishlab chiqaruvchi KrAZ va transformator ishlab chiqaruvchi Zaporojtransformator kompaniyalarini ham bir vaqtda oʻz nazoratiga oʻtkazdi[5].
Ukrainalik milliarderlar Igor Kolomoyskiy va Gennadiy Bogolyubov Ukrtatnafta aksiyalarining 60 foiziga egalik qilishgan. Ushbu aksiyalar Ukraina Mudofaa vazirligi tomonidan boshqariladigan maxsus depozitar hisob raqamiga oʻtkaziladi[6].
Jinoiy faoliyatda gumon qilinishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]2023-yil 1-fevralda Ukraina Iqtisodiy xavfsizlik byurosi Ukrtatnafta va Ukrnafta kompaniyalariga tegishli 1 milliard dollarlik oʻgʻirlash sxemasini fosh qilganini eʼlon qildi[7].
40 milliard grivna miqdoridagi nomaʼlum oʻzlashtirish Ukrnafta va Ukrtatnaftaning sobiq rahbariyatiga aloqadorligi daʼvo qilinadi. Noqonuniy sxemalar soliq toʻlashdan boʻyin tovlash va pul yuvishni oʻz ichiga oladi[8].
Yoqilgʻi sotishdan aksiz soligʻini toʻlamaganlik uchun yuqori rahbariyat va bosh buxgalterga nisbatan qoʻshimcha ayblovlar qoʻyildi, bu 605 million grivnani tashkil qiladi[9].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Ukrtatnafta, Joint-Stock Company“. rada.com.ua. Qaraldi: 2009-yil 8-sentyabr.
- ↑ „Ukraine deputy PM says Kremenchug head illegal“. Reuters (2007-yil 24-oktyabr). 2013-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-yanvar.
- ↑ 3,0 3,1 „O.A.O. Tatneft - Arbitration against Ukraine“. Reuters (2008-yil 17-mart). 2013-yil 1-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 11-yanvar.
- ↑ „Ukrtatnafta Not Paid UAH 3.2 Billion Of Taxes When It Was Under Kolomoiskyi's Control - Source“. Qaraldi: 2023-yil 2-fevral.
- ↑ Hunder, Max; Balmforth, Tom. „Ukraine seizes stakes in strategic companies under wartime laws“ (en). Reuters (2022-yil 7-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 7-noyabr.
- ↑ „In Ukrnafta and Ukrtatnafta forced deoligarhization is being carried out“. Qaraldi: 2023-yil 2-fevral.
- ↑ „Investigators expose 9 billion embezzlement scheme at Ukrnafta, Ukrtatnafta.“ (2023-yil fevral). Qaraldi: 2023-yil 1-fevral.
- ↑ „Ukraine's Security Service finds embezzlement of 10 bln at Ukrnafta, Ukrtatnafta“. Qaraldi: 2023-yil 2-fevral.
- ↑ „UAH40B embezzlement case: Ukrtatnafta's chief accountant charged“ (2023-yil 3-fevral). Qaraldi: 2023-yil 3-fevral.