Uran Botobekov
Uran Toktonazarovich Botobekov | |
---|---|
Tavalludi |
1-may 1967-yil |
Fuqaroligi | Kyrgyzstan |
Kasbi | Journalist |
Uran Toktonazarovich Botobekov (qirgʻizcha: Uran Toktonazarovich Botobekov) (1967-yil 1-mayda tugʻilgan, Malkaldi qishlogʻi (sobiq Qirgʻiziston SSR, Jalolobod viloyati, Aqsi tumani, Jangi-Jol qishlogʻi, Sovet Ittifoqi) — qirgʻiz olimi, jurnalisti, diplomat va publitsist, shuningdek, siyosiy fanlar doktori. U 2016-yilgacha muhojirlikga ketgunga qadar muxolifat faoli boʻlgan[1]. U, shuningdek, Markaziy Osiyodagi postsovet davlatlarining siyosati, dini va iqtisodiyotiga oid 60 dan ortiq ilmiy-tahliliy maqolalar muallifi. Ilmiy ishlari Rossiya, Turkiya, Ukraina, Qozogʻiston, Yaponiya, AQSH, Hindiston, Xitoy, Vetnam, Germaniya, Qirgʻiziston va boshqa jurnallarda chop etilgan.
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Botobekov 1967-yil 1-mayda Oʻsh viloyati (hozirgi Jalolobod) Oqsi tumanidagi Jangi-Jol (hozirgi Malkaldi) qishlogʻida tugʻilgan. Otasi Toʻxtanazar Botobekov (1938-yil 15-fevralda tugʻilgan – 2006-yil 14-sentyabrda vafot etgan) dehqon boʻlgan. Onasi Tojikan Botobekova (1947-yil 2-fevralda tugʻilgan) pensioner, Jalolobodning Oqsi tumani, Malkaldi qishlogʻida yashaydi. Oʻrta maktabni oʻz qishlogʻida tamomlagan. 1984-yilda Qirgʻiziston Davlat universiteti (keyinchalik Qirgʻiziston Milliy universiteti)ning jurnalistika fakultetiga oʻqishga kirgan va uni 1992-yilda tamomlagan.
U bir nechta tillarda qirgʻiz (mahalliy), rus (mahalliy), qozoq, oʻzbek, uygʻur, ingliz, nemis va turk tillarida soʻzlashadi va ijod qiladi.
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
1990—1993-yillarda “Qirgʻiziston madaniyati” haftalik gazetasida muxbir, ijtimoiy-siyosiy masalalar boʻlimi mudiri, soʻng “Qut bilim” oʻquv gazetasi muharriri oʻrinbosari, Bishkekda. 1994-yilda Qirgʻiziston parlamenti matbuot xizmati rahbari boʻlib ishlagan.
1994-yil noyabr oyida u diplomatik xizmatga kirdi. 1994—1996-yillarda Qirgʻiziston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi axborot-tahlil boshqarmasi boshligʻi lavozimida ishlagan. 1996—1998-yillarda Qirgʻizistonning Ukrainadagi elchixonasida birinchi kotib boʻlib ishlagan. 1999—2000-yillarda Qirgʻiziston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Xalqaro Strategik tadqiqotlar institutining bosh eksperti boʻlib ishlagan.
2000-yildan 2001-yilgacha u Bishkekda mustaqil tahlilchi boʻlib ishlagan, “Internyus” xalqaro tashkiloti (AQSh), Moskvadagi Karnegi markazi (AQSh) va Urush va tinchlikni yoritish institutida (Buyuk Britaniya) oʻz hissasini qoʻshgan. 2001-yilda Qirgʻiziston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga ishga taklif qilindi.2003-yilgacha prezidentning matbuot xizmati Asqar Akayevni boshqargan. 2003—2005-yillarda Qirgʻizistonning Turkiyadagi elchisi maslahatchisi boʻlib ishlagan. 2006—2008-yillarda Qirgʻiziston Respublikasi Davlat xizmati ishlari agentligida Davlat siyosati boshqarmasi boshligʻi lavozimida ishlagan.2008—2010-yillarda Qirgʻiziston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasining ishni tashkil etish va nazorat qilish boʻyicha direktor oʻrinbosari lavozimida ishlagan.
2016-yil boshidan boshlab u The Diplomat nashrida yozuvchi, Markaziy Osiyo va Yaqin Sharqdagi siyosiy islom boʻyicha ekspert boʻldi.
Uran Botobekov 2007-yildan 2009-yilgacha Milliy fanlar akademiyasining Falsafa va siyosiy-huquqiy tadqiqotlar instituti ilmiy xodimi boʻlgan.2010—2012-yillarda Milliy fanlar akademiyasi prezidenti ilmiy kotibi lavozimida ishlagan.2011-yilda “ Markaziy Osiyoda islom radikalizmining siyosiy jihatlari” mavzusida siyosiy fanlar boʻyicha nomzodlik dissertatsiyasini muvaffaqiyatli himoya qilgan.
2016-yildan Uran Botobekov radikal islom boʻyicha ekspert, mustaqil tahlilchi muallif va ilmiy tadqiqotchi, zamonaviy diplomatiyaga hissa qoʻshuvchi yozuvchi lavozimlarida ishlagan.2017-yil dekabr oyida u The Modern Diplomacy tahliliy platformasi maslahat kengashi aʼzosi etib saylandi.
Uning ilmiy izlanishlari Markaziy Osiyo va Yaqin Sharqdagi sunniy vahhobiylikning radikal mafkurasi, shuningdek, Al-Qoida va Islomiy davlat kabi guruhlarni asos qilib olgan salafiy-jihodiy oqimlarga qaratilgan. Uran Botobekovning “Think like Jihodist: Anatomy of Central Asian Salafi Groups” nomli kitobi 2019-yilning may oyida Zamonaviy Diplomatiya Platformasi tomonidan chop etilgan[2].
Qirgʻiz muxolifati orasida[tahrir | manbasini tahrirlash]
2011-yildan 2015-yil oxirigacha Botobekov Qirgʻizistonda muxolif siyosiy faoliyat bilan shugʻullangan.2013-yilda muxolifatdagi “Uluttar birimdigi” siyosiy partiyasining qurultoyida partiya raisi oʻrinbosari etib saylangan.2012—2016-yillarda muxolifat partiyalari va siyosatchilardan iborat “Qirgʻiziston Milliy Muxolifat Harakati” aʼzosi boʻlgan. Botobekov Qirgʻiziston hukumati va Qirgʻiziston prezidentini 2012—2016-yillarda soʻz erkinligiga bosim oʻtkazgani, muxolifat jurnalistlari va siyosatchilarni taʼqib qilgani uchun tanqid qildi.U rus tilidagi mashhur The Evening Bishkek (Vecherniy Bishkek) gazetasini hukumat amaldorlari bilan yaqin aloqada boʻlgan shaxslarning tortib olishga urinishlariga keskin qarshi chiqdi[3]. 2015-yilda muxolifatning soʻz erkinligi va inson huquqlari boʻyicha yigʻilishlarida faol ishtirok etgani uchun u qisqa vaqt ichida Qirgʻiziston huquq-tartibot idoralari tomonidan hibsga olingan.
Freedom House hisobotida 2015-yil iyun – 2016-yil may oylarida:[4] shunday deyilgan:
2015-yil iyun oyida Kabarordo.kg axborot portali jurnalisti Uran Botobekov prezident devoni rahbari sobiq oʻrinbosarini korrupsiyada ayblab, 1,8 million soʻm (28 ming AQSh dollari) miqdorida jarimaga tortilgan edi. Botobekov 2016-yil yanvarida Qirgʻizistondan Turkiyaga joʻnab ketgan, shundan soʻng u Rossiya davlat televideniyesi tashabbusi bilan jurnalistni Qirgʻizistonning sobiq prezidenti Bakiyev bilan aloqada boʻlganlikda ayblab, tuhmat kampaniyasiga duchor boʻlgan.
Shunday qilib, 2016-yil yanvar oyida unga nisbatan davom etayotgan siyosiy bosim tufayli va qotillik ehtimoli haqida baʼzi ogohlantirishlar olgach, AQShga koʻchib oʻtishdan oldin vaqtincha Turkiyada yashagan.
Tan olinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 2003-yil 28-avgustda Qirgʻiziston Respublikasi Prezidentining (284-son) qarori bilan Uran Botobekovga “Qirgʻiziston Respublikasining Favqulodda va Muxtor Elchisi ” diplomatik unvoni berildi.
- 2003-yil 17-fevralda Qirgʻiziston Respublikasi Prezidentining Farmoni (53-son) bilan unga “Qirgʻiziston Respublikasining uchinchi darajali davlat maslahatchisi” darajali unvoni berilgan.
Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Uran Botobekov Aytbu Botobekova bilan turmush qurgan; Ularning qizi Aruuke va ikki oʻgʻli - Oyturan va Elturanlardir.
Doktor Uran Botobekovning ilmiy-ommabop maqolalari roʻyxati[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Uran Botobekov - Academia.edu
- Top Uzbek Jihadist Leader Suffers for Loyalty to Al Qaeda. Modern Diplomacy, 10 July 2020
- Russian-Speaking Foreign Fighters In Iraq And Syria. TNTSITREP. Dec 2017. (Wayback Machine saytida 20-noyabr 2018-yil sanasida arxivlangan)
- Central Asian Jihadi Groups Joined Taliban’s “Al-Fath Jihadi Operations”; Modern Diplomacy; May 18, 2019.
- The book "Think like Jihadist: Anatomy of Central Asian Salafi groups"; Modern Diplomacy; May 15, 2019.
- Uzbek’s Katibat al Tawhid wal Jihad changed its leader; Modern Diplomacy; April 19, 2019.
- Did Central Asia’s Jihadists Challenge Al Qaeda?; Modern Diplomacy; March 31, 2019.
- Al Qaeda and Central Asian Salafi-Jihadi Groups: From Bayat to Global Jihad; BBC World Service; January 28, 2019.
- Central Asian Jihadists Renew its Oath of Allegiance to Al Qaeda Leader; Modern Diplomacy; January 22, 2019.
- What is the Future of Malhama Tactical? Modern Diplomacy; December 29, 2018.
- How Al Qaeda and ISIS Teach Central Asian Children: Different Methods, Common Goals; Modern Diplomacy; December 11, 2018.
- Central Asian Jihadists between Turkey and Hayat Tahrir al-Sham; Modern Diplomacy; November 17, 2018.
- What will happen to the Central Asian jihadists in Idlib after the Sochi Memorandum?; Modern Diplomacy; September 20, 2018;
- Central Asian Jihadists under Al Qaeda’s & Taliban’s Strategic Ties; Modern Diplomacy; August 23, 2018;
- The armed conflict between ISIS and al Qaeda has reached its climax; Modern Diplomacy; August 1, 2018;
- Iran’s military activity strengthens al Qaeda in Syria; Modern Diplomacy; Jul 2, 2018;
- Al Nusrah Front returns to the embrace of Al Qaeda; Modern Diplomacy; June 11, 2018;
- China`s repression policy against Islam; Modern Diplomacy; May 29, 2018;
- Preventive Measures Against Lone Wolf Attacks During Ramadan; Modern Diplomacy; May 17, 2018;
- Who is a successor of al Qaeda in Central Asia?; BBC World Service; April 30, 2018.
- Katibat al Tawhid wal Jihad: A faithful follower of al-Qaeda from Central Asia; Modern Diplomacy; April 27, 2018;
- Jihadists of Katibat Imam al Bukhari are afraid of the US strike; Modern Diplomacy; April 5, 2018;
- New Ideological Tactics of al-Qaeda To Revive Its Power; Modern Diplomacy; March 13, 2018;
- Salafi-Jihadi group from Central Asia the Katibat Imam al Bukhari renewed its ideological doctrine of the Jihad; Modern Diplomacy; February 23, 2018;
- Central Asian Terrorist Groups Join Jihad Against U.S. After Declaration of Jerusalem as Israel's Capital. The Central Asia-Caucasus Analyst; February 16, 2018;
- Why Turkey is Amicable to Iraqi Kurds Yet Fights with Syrian Kurds; Modern Diplomacy; February 8, 2018;
- Islam Between Fatwa and Suicide Attack; Modern Diplomacy; Modern Diplomacy; January 22, 2018;
- Five Reasons Why Russia Fears Iranian Regime Fall; Modern Diplomacy; January 10, 2018;
- Central Asia’s Terrorist Groups Joined to the Jihad Against the US After Jerusalem Declared; Modern Diplomacy; December 24, 2017;
- China and the Turkestan Islamic Party: From Separatism to World Jihad; Modern Diplomacy; December 9, 2017;
- Silk diplomacy of the Celestial Empire against the Turkistan Islamic Party; Modern Diplomacy; December 2, 2017;
- How to Identify an Islamic Extremist Among the Crowd?; Modern Diplomacy; November 11, 2017;
- Member States of the Eurasian Economic Union Concerned Over Anti-Russian Sanctions of the USA; Modern Diplomacy, August 23, 2017.
- A reverse side of struggle against ISIS in Central Asia; Modern Diplomacy; July 21, 2017.
- „Russia Wants CSTO Allies to Deploy to Syria | Jamestown“ (inglizcha). jamestown.org (10-iyul 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- Kyrgyz Court sentenced three participants Chinese Embassy Attack; Modern Diplomacy; July 6, 2017.
- „Kyrgyz court sentenced three participants of Chinese Embassy attack“ (en-gb). The Politicon (5-iyul 2017-yil). 2017-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- Russia wants to use CSTO in Syria; Modern Diplomacy; June 27, 2017.
- „Russia wants to use the CSTO in Syria“. The Politicon (29-iyun 2017-yil). 2017-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Taliban: New Challenges for Central Asia“ (inglizcha). The Diplomat (11-aprel 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Al-Qaeda and Islamic State Take Aim at China“ (inglizcha). The Diplomat (8-mart 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „The Transformation of Central Asian Jihadists in Syria“ (inglizcha). The Diplomat (21-fevral 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „The Kyrgyz Baptists: A Case Study in Religious Persecution in Central Asia“ (inglizcha). The Diplomat (6-fevral 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „What's Are China's Stakes in Syria?“ (inglizcha). The Diplomat (27-yanvar 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „The Central Asian Women on the Frontline of Jihad“ (inglizcha). The Diplomat (10-yanvar 2017-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „ISIS Uses Central Asians for Suicide Missions“ (inglizcha). The Diplomat (1-dekabr 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Russia's Syria Policy Upsets Central Asian Muslims“ (inglizcha). The Diplomat (18-oktabr 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Al-Qaeda, the Turkestan Islamic Party, and the Bishkek Chinese Embassy Bombing“ (inglizcha). The Diplomat (29-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Central Asian Children Cast as ISIS Executioners“ (inglizcha). The Diplomat (20-sentabr 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „China's Nightmare: Xinjiang Jihadists Go Global“ (inglizcha). The Diplomat (17-avgust 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „After Istanbul Attacks, Not Much Clarity on Central Asian Involvement“ (inglizcha). The Diplomat (15-iyul 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Is Central Asia Ready to Face ISIS?“ (inglizcha). The Diplomat (8-iyul 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Kyrgyzstan's Self-Defeating Conflict With Moderate Islam“ (inglizcha). The Diplomat (22-iyun 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Kyrgyzstan's Self-Defeating Conflict With Moderate Islam - ViewsWeek“ (inglizcha). ViewsWeek (21-iyun 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „ISIS and Central Asia: A Shifting Recruiting Strategy“ (inglizcha). The Diplomat (17-may 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- „Lost childhood in the "Caliphate"“. Fergananews.Com (20-may 2016-yil). Qaraldi: 30-iyul 2017-yil.
- The ideology of „Wahhabi dzhaamats“ in Kyrgyzstan: stereotypes and adaptation to local conditions. // International scientific Journal „Science of Kazakhstan world.“ – Astana, 2010. – ed. № 4 (32). – P. 127-13.
- Salafism in Central Asia. Where does caravan go? // Journal of the Institute of Philosophy and Political-Legal Studies, National Academy of Sciences „The human problems of our time.“ – Bishkek, 2010. – ed. № 11. – P. 18-25.
- The causes and roots of Islamic radicalism. // Journal of the Institute of Philosophy and Political and Legal Studies National Academy of Sciences Kyrgyz Republic, “Humanitarian Challenges of our Time”., – Bishkek, 2010, edit. – № 11. – P. 248-259.
- Religious-extremist party „Hizb ut-Tahrir al-Islami“ in Kyrgyzstan. // The Republican scientific-theoretical journal „Science and New Technologies“. – Bishkek, 2009. – № 7 – P. 205-208.
- Interaction of religious in Kyrgyzstan. // Republican scientific-theoretical journal „Science and New Technologies“. – Bishkek, 2009. – № 7. – P. 222-223.
- Religious-extremist parties in Kyrgyzstan. // Scientific journal of KNU named after Jusup Balasagyn, „Social and human sciences.“ – Bishkek, 2009. – № 5–6. – P. 121-123.
- Islamic radicalism: practical recommendations and solutions of problems. // Journal of BHU K.Karasaeva „Bulletin of the BHU.“ – Bishkek, 2010. – № 2 (17). – P. 46-48.
- “Potential for Conflict in the Fergana Valley: Religious Extremism and Drug Trafficking”. // Multi-Dimensional Borders of Central Asia., Ed. by Martha Brill Olcott and Alexey Malashenko, Carnegie Moscow Center. – Moscow, Gandalf, 2000. – ed. No 2. – P. 44-55.
- Omelicheva, Mariya Y. (1–mart 2010–yil). „The Ethnic Dimension of Religious Extremism and Terrorism in Central Asia“ (PDF). International Political Science Review (inglizcha). 31-jild, № 2. 167–186-bet. doi:10.1177/0192512110364738. ISSN 0192-5121.
{{cite magazine}}
: CS1 maint: date format () - How to unite western and Islamic values. // Journal «Dialog of EuroAsia» – Bishkek, publishing house «Basma», 2007. – P. 5-7.
- Kyrgyzstan is under influence of world religions. // Journal «Zamandash», – Bishkek, 2008 – № 3 (56) March. – P. 6-8.
- What nationality Zaruhuddin Muhammad belongs to? // Journal «Dialog Avrasya». – Bishkek, publishing house «Basma», 2009. – P. 24-25.
- Mevlana that made a famous German poet Goethe Muslim. // Journal «Dialog Avrasya». – Bishkek, publishing house «Basma», 2008. – P. 20-22.
- Islamists Challenge Kyrgyz Authorities[sayt ishlamaydi]. // Magazine IWPR (Institute for War and Pease Reporting). – London, RCA No.44, March 14, 2001,
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Uran Botobekov left Kyrgyzstan. An article in Russian language. - URL: http://zanoza.kg/doc/332296_jyrnalist_yran_botobekov_pokinyl_kyrgyzstan.html
- ↑ „Anatomy of Central Asian Salafi groups“. Qaraldi: 7-oktabr 2020-yil.
- ↑ „Kyrgyz Committee for Human Rights (KCHR) – Ulugbek Babakulov: There is a systematic shooting“. kchr.org. 31-iyul 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-sentabr 2022-yil.
- ↑ „Kyrgyzstan | Country report | Freedom on the Net | 2016“. freedomhouse.org. 6-yanvar 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 13-sentabr 2022-yil.