Utba ibn Abu Lahab
Utba ibn Abu Lahab (arabcha: عتبة بن أبي لهب) – Islom paygʻambari Muhammadning birinchi amakivachchasi.
Biografiya
[tahrir | manbasini tahrirlash]Makkada tugʻilgan Utba Abu Lahab ibn Abdul-Muttalib va Ummu Jamil bint Harbning toʻngʻich oʻgʻli edi.[1] Bir necha yil uning oilasi Muhammad(s.a.v) va Xadicha bilan qoʻshni yashagan.[2]
Utba oʻzining sakkiz yoshli amakivachchasi, Muhammadning toʻrtinchi farzandi va ikkinchi qizi Ruqayyaga eramizning 610-yil avgustidan oldin qonuniy ravishda uylangan edi.[3][4]
Muhammad " Abu Lahabning qoʻllari halok boʻlsin "[5] degan 111- surani oʻqiganidan keyin Abu Lahab u bilan aloqani uzmoqchi boʻldi. Muhammad „Qurayshga ochiqchasiga vaʼz qilib, ularga dushmanlik koʻrsatganida“, boshqa qurayshliklar Abu Lahabning Muhammadning qizlarini oʻz hisobidan ushlab qolmaslik istagiga hamfikr boʻlishdi. Ular Utba roziyallohu anhuga, agar u Ruqayyani taloq qilsa, unga xohlagan ayolni berishlarini aytishdi.[6] va otasi ham agar u bilan ajrashmasa, u bilan boshqa hech qachon gaplashmasligini aytdi.[7][8] Quraysh roziyallohu anhu Ruqayyani taloq qildi. Oʻshanda u oʻn ikki yoshda edi va nikoh hali tugamagan edi.[9]
Islomga kirishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]630-yil yanvar oyida Makka fath qilingandan keyin Utba va uning ukasi Muattib boshqa mushriklar bilan Makka chekkasiga chekindilar. Muhammad amakisi Abbosdan ularni oldiga olib kelishni iltimos qildi. Ularni olib kelishdi va Muhammadning taklifi bilan islomni qabul qilib, bay’at qilishdi. Al-Abbosning taʼkidlashicha, Muhammadning yuzi ularning dinini qabul qilganidan „hursandchilikni aks ettiradi“. Utba islom qoʻshiniga qoʻshildi va Hunaynda jang qildi. U jangda Muhammadni tashlab ketmaganlardan edi.[10] Ammo qolgan Hoshimlar Madinaga hijrat qilganlarida, Utba va uning ukasi Muattib Makkada qolishdi.[11]
Utbaning Rofiya ismli oʻgʻli bor edi. Uning Abdul Vohid ibn Ayman ismli quli bor edi, oʻgʻillari vafotidan keyin uni sotishdi.[12]
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir. Translated by Haq, S. M. (1967). Ibn Saʼd’s Kitab al-Tabaqat al-Kabir Volume I Parts I & II, p. 100. Delhi: Kitab Bhavan.
- ↑ Ibn Saad/Haq vol. 1 p. 232.
- ↑ Alla, Ibn Ishaq. The Life of Muhammad or Sirat Rasul Allah. Oxford University Press, 1955 — 314-bet. ISBN 0196360331.
- ↑ Muhammad ibn Saad. Kitab al-Tabaqat al-Kabir vol. 8. Translated by Bewley, A. (1995). The Women of Madina, p. 24. London: Ta-Ha Publishers.
- ↑ Ibn Saad/Bewley vol. 8 p. 24.
- ↑ Ibn Ishaq/Guillaume p. 314.
- ↑ Ibn Saad/Bewley vol. 8 p. 25.
- ↑ Ibn Ishaq/Guillaume p. 314.
- ↑ Ibn Saad/Bewley vol. 8 p. 25.
- ↑ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh al-Rasul waʼl-Muluk. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998). Volume 39: Biographies of the Prophetʼs Companions and Their Successors, p. 64. Albany: State University of New York Press.
- ↑ Tabari/Landau-Tasseron p. 64.
- ↑ Bukhari 3:46:739.