VPN bloklash

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Vikipediyadan skrinshot: VPN IP -ning baʼzi Wikimedia Foundation loyihalari tomonidan bloklangan

VPN blokirovkasi virtual xususiy tarmoq (VPN) tizimlari tomonidan qoʻllaniladigan shifrlangan aloqa usullarini bloklash uchun ishlatiladi. Koʻpincha milliy hukumatlar yoki korporatsiyalar kabi yirik tashkilotlar tomonidan qoʻllaniladi. U tarmoq xavfsizlik devori tizimlarini chetlab oʻtish uchun VPN-lardan foydalanishni oldini olish orqali kompyuter xavfsizligi yoki Internet tsenzurasi uchun vosita sifatida harakat qilishi mumkin.

Tavsifi[tahrir | manbasini tahrirlash]

VPN-ga kirishni bloklash bir necha usul bilan amalga oshirilishi mumkin. PPTP yoki L2TP kabi umumiy VPN tunnel protokollari tomonidan oʻz ulanishlarini oʻrnatish va maʼlumotlarni uzatish uchun ishlatiladigan portlar maʼlum tarmoqlarda foydalanishni oldini olish uchun tizim maʼmurlari tomonidan yopilishi mumkin. Xuddi shunday, xizmat VPN provayderlariga tegishli boʻlgan IP manzillari va IP manzil diapazonlaridan kirishni bloklash orqali kirishni taqiqlashi mumkin.[1][2] Baʼzi hukumatlar chet eldagi IP-manzillarga barcha kirishlarni bloklashi maʼlum, chunki VPN-dan foydalanish hukumat yurisdiktsiyasi ostida ishlamaydigan masofaviy xostlarga ulanishni oʻz ichiga olishi mumkin.[3]

Tashkilotlar oʻzlarining xavfsizlik devorlarini chetlab oʻtuvchi VPN-ga kirishni bloklash boʻyicha saʼy-harakatlarni kuchaytirganligi sababli, VPN provayderlari oʻzlarining ulanishlarini kamroq koʻrinadigan qilish uchun yanada murakkab usullardan foydalangan holda javob berishdi. Misol uchun, Xitoy hukumati VPN protokollarini aniqlash uchun chuqur tekshiruvdan foydalanishni boshlaganida, Golden Frog firmasi aniqlanmaslik uchun oʻzining mashhur VyprVPN xizmati uchun OpenVPN paket metamaʼlumotlarini shifrlashni boshladi.[4]

Hukumat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xitoy[tahrir | manbasini tahrirlash]

Xitoylik internet foydalanuvchilari 2011-yil may oyida Apple App Store kabi chet el veb-saytlari va xizmatlariga ulanish uchun VPN’lardan foydalanganda beqaror ulanishlar haqida xabar berishni boshladilar.[5] Universitetlar va korxonalar xavfsizlik devorini chetlab oʻtish uchun vositalardan foydalanishni toʻxtatish uchun ogohlantirishlar berishni boshladilar.

2017-yilda Xitoydagi telekommunikatsiya operatorlariga hukumat tomonidan 2018-yilning fevraligacha jismoniy shaxslarning VPN-lardan foydalanishini bloklash boʻyicha koʻrsatma berildi.[6]

Hindiston[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yilda Hindiston hukumati VPN provayderlari kamida 5 yil davomida turli xil foydalanuvchi maʼlumotlarini qayd etishlari kerakligini aytdi. Yangi qaror tufayli koʻplab VPN xizmat koʻrsatuvchi provayderlar oʻzlarining jismoniy serverlarini Hindistondan olib tashlashdi va buning oʻrniga virtual serverlarni ishlatishdi. Bu esa foydalanuvchilarga Hindiston qonunchiligining yurisdiktsiyasiga kirmasdan hamon Hindiston manzillariga ulanish imkonini beradi.[7]

Eron[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eron hukumati “davlat qonunlarini buzgan foydalanuvchilarni jinoiy javobgarlikka tortish” va “huquqbuzarlarni sud hokimiyati nazorati ostida milliy sudlarga olib borish” uchun 2013-yilgi saylovlardan bir necha oy oldin, 2013-yil mart oyida[8] nodavlat sanksiyalangan VPN-larga kirishni bloklashni boshladi. Hukumat tomonidan tasdiqlangan VPN-lardan foydalanish shaxsiy maʼlumotlarni kuzatish va tekshirishga olib kelgan.[9]

Rossiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yil iyul oyida Davlat Dumasi internetda “ekstremistik materiallar” tarqalishining oldini olish maqsadida internet-provayderlardan VPN-larni taklif qiluvchi veb-saytlarni bloklashni talab qiluvchi qonun loyihasini qabul qilgan edi.[10][11] Rossiya yangi tartibga solishni qanday amalga oshirishni rejalashtirayotgani aniq emas; Garchi Federal Xavfsizlik Xizmati (FSB) ham, Internet-provayderlar ham VPN-larni aniqlash va buzish vazifasini bajaradiganga oʻxshaydi. 2017-yil noyabr oyida BBC Rossiya VPN-dan foydalanishni butunlay taqiqlamaganini aniq koʻrsatdi. VPN-dan foydalanish faqat Roskomnadzor yoki Rossiyaning telekommunikatsiya va ommaviy axborot vositalari uchun boshqaruv organi tomonidan bloklangan saytlarga kirishga urinishda taqiqlanadi.[12]

Rossiya 2021-yilda turli VPN xizmat koʻrsatuvchi provayderlarni taqiqladi.[13] va ruslar VPNʼlarni yuklab olishda davom etayotganda ham Googleni VPN veb-saytlari roʻyxatidan chiqarishga majbur qildi.[14]

Suriya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Suriya hukumati 2011-yildagi qoʻzgʻolondan keyin VPN ulanishlarini blokirovka qilish uchun chuqur paketli tekshiruvni faollashtirdi.[15]

Pokiston[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pokiston hukumati VPN provayderlariga oʻz IP-manzillarini roʻyxatdan oʻtkazish toʻgʻrisida bildirishnoma berdi, aks holda ularning VPN xizmati Xitoydagi kabi bloklanadi.

Turkiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turkiya hukumati oʻz fuqarosining ijtimoiy tarmoqlardan foydalanishini cheklash maqsadida VPN ilovalarini toʻliq taqiqlashni koʻrib chiqdi. Millatchi Harakat partiyasi 2020-yil iyul oyida bunday taqiqni oʻz ichiga olgan qonun loyihasini taklif qildi.[16][17][18]

Onlayn xizmatlar tomonidan VPN blokirovkasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hulu[tahrir | manbasini tahrirlash]

AQShdan tashqaridagi foydalanuvchilarning ruxsatsiz kirishini toʻxtatish uchun Hulu 2014-yil aprel oyida VPN xizmatlariga bogʻlangan IP manzillar orqali foydalanuvchilarning saytga kirishini bloklashni boshladi. Shu bilan birga, kompaniya xavfsizlik nuqtai nazaridan VPN-lardan foydalangan holda AQShda joylashgan qonuniy foydalanuvchilarning kirishini ham chekladi. VikingVPN, NordVPN va TorGuard kabi VPN provayderlari oʻz mijozlari uchun ushbu muammoni hal qilish yoʻllarini Hulu bilan toʻgʻridan-toʻgʻri qaror haqida gaplashish va mos ravishda koʻproq ajratilgan IP manzillarini tarqatish orqali izlashlarini aytishdi.[19]

Netflix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Netflix uchun VPN-ga kirish, boshqa oqim xizmatlari kabi, foydalanuvchilarga kontentni xavfsizroq yoki mamlakat tashqarisida koʻrish imkonini berdi. Netflix foydalanuvchilari, shuningdek, VPN-larni Verizon kabi xizmat koʻrsatuvchi provayderlar tomonidan amalga oshirilgan qisqartirish harakatlarini chetlab oʻtish vositasi sifatida ishlatishgan. Shuni ham taʼkidlash kerakki, barcha VPN-lar Netflix-ni translatsiya qilishga urinayotganda internetga ulanishni sekinlashtirishi mumkin. Biroq, agar foydalanuvchi provayderi Netflix trafigini toʻxtatgan boʻlsa, VPN dan foydalanish ulanishni yaxshilashi mumkin boʻlgan holatlar mavjud. 2018-yil iyun oyidan boshlab Netflix VPN va proksi-serverni taqiqlash hali ham faol.

BBC iPlayer[tahrir | manbasini tahrirlash]

BBC 2015-yil oktabr oyida VPN orqali ulanishli foydalanuvchilarni bloklashni boshladi.[20] BBC har bir IP-manzildan keladigan bir vaqtda ulanishlar sonini kuzatib, VPN ulanishlarini aniqlay oladi. Agar bir xil IP dan ulanishlar soni anormal boʻlib qolsa, BBC keyingi IP-manzildan ulanishlarni bloklaydi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „VPN and Proxy Detection API“. www.focsec.com. 8-may 2022-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2022-yil.
  2. ↑ „IP2Proxy™ IP-ProxyType-Country Database [PX2“]. www.ip2location.com. Qaraldi: 12-iyun 2016-yil.
  3. ↑ Lam. „China: Cracking down circumvention tools“.
  4. ↑ Toombs. „China's Censors Take on Virtual Private Networks“. Qaraldi: 13-noyabr 2014-yil.
  5. ↑ Arthur. „China cracks down on VPN use“.
  6. ↑ China Tells Carries to Block Access to Personal VPNs by February. Bloomberg. 2017-07-10
  7. ↑ Singh, Manisha. „Explainer: New VPN rules, why companies are upset and what they mean for you“ (17-iyun 2022-yil). Qaraldi: 16-avgust 2022-yil.
  8. ↑ Torbati, Yeganeh. „Iran blocks use of tool to get around Internet filter“. Reuters (10-mart 2013-yil).
  9. ↑ Shwayder. „Cyber-Rebels See Way To Get Around Iran's VPN Internet Block“ (2013-yil 11-mart).
  10. ↑ Russian parliament bans use of proxy Internet services, VPNs. ABC.
  11. ↑ „Russia: New Legislation Attacks Internet Anonymity“ (inglizcha). Human Rights Watch (1-avgust 2017-yil). Qaraldi: 1-avgust 2017-yil.
  12. ↑ „Explainer: What is Russia's new VPN law all about?“ (inglizcha). BBC News (1-noyabr 2017-yil). Qaraldi: 6-dekabr 2020-yil.
  13. ↑ Reuters. „Russians' demand for VPNs skyrockets after Meta block“ (inglizcha). Reuters (14-mart 2022-yil). Qaraldi: 7-aprel 2022-yil.
  14. ↑ Forbes. „Russia Forcing Google To Delist VPN Websites, But 400,000+ Russians Are Downloading VPNs Daily“ (inglizcha). Forbes (21-mart 2022-yil). Qaraldi: 10-aprel 2022-yil.
  15. ↑ Kim, Kuinam J.. IT Convergence and Security 2012. Springer Science & Business Media, 12-dekabr 2012-yil. ISBN 9789400758605. 
  16. ↑ „Turkey plans to restrict social media and block VPN services“ (inglizcha). VanillaPlus (30-iyul 2020-yil). Qaraldi: 19-oktabr 2020-yil.
  17. ↑ „Turkey's ruling coalition partner calls for block on VPN services ahead of vote on social media bill“ (inglizcha). Ahval. 23-oktabr 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 25-avgust 2022-yil.
  18. ↑ „Turkey plans to restrict social media and block VPN services“ (inglizcha). The EE (30-iyul 2020-yil). 2022-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-avgust.
  19. ↑ Van Der Sar. „Hulu Blocks VPN Users Over Piracy Concerns“.
  20. ↑ Thomson. „BBC shuts off iPlayer to UK VPNs, cutting access to overseas fans“ (inglizcha). www.theregister.co.uk (19-oktabr 2015-yil). Qaraldi: 13-may 2019-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=VPN_bloklash&oldid=4182229" dan olindi