Veb 1.0

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Web 1.0 davridagi veb-sayt dizayni

Veb 1.0 — bu Veb 2.0 atamasi paydo boʻlgunga qadar WWW holatiga va har qanday veb-sayt dizayni uslubiga ishora qiluvchi kontseptsiyaning retronomidir. Bu umumiy atama boʻlib, Internet uchun burilish nuqtasi sifatida koʻpchilik tomonidan qayd etilgan 2001-yildagi dot-com pufakchasidan oldin Internetni tasvirlash uchun yaratilgan.

Veb 1.0 ni ifodalashning eng oddiy shakli „ Veb 2.0 dan oldin boʻlgan Internet“ deb yuritish boʻlsa kerak. Veb-saytlarni ularda foydalanadigan texnologiya turiga qarab solishtirish odatiy hol.

Terri Flyu New Medianing 3-nashrida Veb 1.0 i Veb 2.0 ning orasidagi farqni quyidagicha ifodalagan:

rivojlanish shaxsiy sahifalardan bloglar va blog agregatorlarigacha, maʼlumotlarni oddiy eʼlon qilishdan qatnashish va muhokama qilishga qadar, katta sarmoya natijasida yaralgan sayt tuzilishidan interaktiv maʼlumot toʻplash jarayoniga va kontentni boshqarish tizimlaridan (CMS) havola teglariga asoslangan tizimlargacha (folksonomiya)

Fluening fikricha yuqorida aytib oʻtilgan omillar Veb 2.0ga boʻlgan yoppasiga qiziqish boshlanishiga olib keldi.[1].

Veb 1.0 dan Web 2.0 ga oʻtish, ayniqsa, keng polosali internet, takomillashtirilgan brauzerlar, Ajax kabi Internet texnologiyalarining rivojlanishi, Flash ilova platformalarining koʻpayishi va vidjetlarning (masalan, Flickr va YouTube piktogrammalari) rivojlanishi ortidan sezildi.

Internetning texnologik oʻzgarishlaridan tashqari, Veb 1.0 dan Veb 2.0 ga oʻtish internetdan foydalanuvchilarning xatti-harakatlaridagi oʻzgarishlarning bevosita natijasidir. Veb 1.0 ning asosiy tendentsiyalari faqat oʻqish uchun moʻljallangan materiallarni oʻz ichiga olgan veb-saytlar orqali bir tomonlama maʼlumotlar oqimidagi xavfsizlik va maxfiylik muammolari bilan bogʻliq muammolarni oʻz ichiga oladi.

Veb 1.0 ni tasvirlashda cheklanishlarga boy internetga qoʻshimcha juda koʻplab savodsiz foydalanuvchilar va internetga ulanishda juda sekin boʻlgan qurilmalarni keltirish mumkin. Endi Veb 2.0 vaqtida sayt maʼlumotlari tarqoq holda foydalanilishi mumkin. Har bir foydalanuvchi maʼlumot joylash, tahrir qilish va oʻchirish jarayonida qatnashishi mumkin.[2].

Veb 1.0 uchun xos boʻlgan sayt elementlari bazasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tipik atamasi bu erda umumiy maʼnoda qoʻllaniladi — har bir Veb 1.0 sahifasida barcha roʻyxat elementlari boʻlishi shart emas. Ammo, qoida tariqasida, umumiy tendentsiya va elementlarning aksariyati mavjud edi.

Ehtimol, Veb 1.0 ga xos boʻlgan elementlar bazasi roʻyxatini shakllantirishning eng yaxshi usuli Veb 2.0 izdoshlari nimalar bilan kurashganliklari roʻyxatiga shakllantirishdir, jumladan:

  • Texnologiya:
    • Server tarkibni maʼlumotlar bazasidan emas, balki fayl tizimidan, koʻpincha uni hech qanday tarzda ishlovsiz olinar edi. Shunday qilib, yangi menyu elementi paydo boʻlganda, butun sahifani tahrirlash kerak edi.
    • Gipermatnning yomon joylashishi (kontentning aksariyati de-fakto oddiy matn edi, koʻpincha HTML qoidalariga zid edi[3]).
    • Ramkalar[4] yoki jadvallar yordamida menyular, tarkib va qoʻshimcha materiallarning joylashishi. Dizaynni toʻgʻri qilish uchun GIF tartiblagichlardan foydalanish.
    • Muayyan HTML teglaridan foydalanish maʼlum bir brauzerga oʻrnatilgan WYSIWYG muharrirlarida sahifalarni tahrirlash yoki " brauzer urushlari " ning maʼlum bir brauzer ishtirokchisi tarafdorlari natijasidir.
    • CMS yordamida maʼlumotlarni yigʻish oʻrniga informatorlardan foydalanish (ob-havo, dollar kursi va boshqalar) d.).
    • Sayt dizayni toʻgʻri koʻrsatiladigan maʼlum bir monitor oʻlchamlarini belgilash (sahifadan tashqariga chiqmaydi, formatlanmaydi).
    • Veb-sayt sahifalarini CSS orqali loyihalash ommalashmagan va juda kam foydalanilgan.
    • Interaktivlik uchun Java ilovalari va ActiveX boshqaruv elementlaridan foydalanilgan.
  • Funktsionallik:
    • Bir kishi (sayt egasi) tomonidan tahrirlangan statik sahifalar[5].
    • Interaktivlik uchun Mehmon kitoblari, forumlar yoki suhbat xonalari.
    • Matnni kodlashni tanlash. Baʼzan turli xil kodlashdagi saytlar mos kelmadi yoki matn bir sahifada ikki xil kodlashda paydo boʻldi.
  • Dizayn yechimlari:
    • Qoʻllab-quvvatlanuvchi bravuzerlarni koʻrsatish uchun odatda 88x31 piksel boʻlgan GIF formatidagi tugmalardan (bannerlar) foydalanilgan
    • Yorqin ranglar va moddiy toʻqimalardan foydalanish (yogʻoch, marmar va boshqalar)[6]. Shu bilan birga, saytlar, masalan, Doom yoki Dyuk Nukem 3D, ushbu oʻyinlardan tortib olingan toʻqimalardan foydalangan.
    • Netscape xavfsiz ranglarini ishlatish.
    • Splash sahifalaridan foydalanish — hech qanday funksiyasiz yorqin rasmga ega sahifalar. Koʻpincha ushbu sahifada kodlash tanlovi mavjud edi.
    • Animatsion GIF dan keng foydalanish.

Shuningdek koʻring[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Flew, Terry. New Media: An Introduction, 3rd, Melbourne: Oxford University Press, 2008 — 19 bet. 
  2. „http://web2.socialcomputingmagazine.com/“. 2008-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-may.
  3. Caffeinate Your Hypertext
  4. Frames in HTML Documents
  5. Web 1.0 Defined
  6. Дмитрий Кирсанов. Веб-дизайн, Библиотека дизайнера. СПб: Символ-плюс, 1999 — 120 bet. ISBN 5-93286-003-0. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]