Venera Sharipova
Venera Gareevna Sharipova | |
|---|---|
| Tavalludi |
23-fevral 1932-yil |
| Vafoti |
8-sentyabr 1989-yil (57 yosh) Qozon, RSFSR, SSSR |
| Kasbi | ashulachi |
| Fuqaroligi |
 SSSR |
Venera Gareevna Sharipova (tatarcha: Венера Шәрипова; 1932-yil 23-fevral — 1989-yil 8-sentyabr) — opera xonandasi (lirik-koloratura soprano). Tatar ASSRda xizmat koʻrsatgan artist (1956)[1]. Tatar ASSR xalq artisti (1976)[1]. RSFSR xalq artisti (1988)[1]. M. Jalil nomidagi Tatar opera va balet teatri yakkaxon ijrochisi[2].
Tarjimai holi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sharipova Venera Gareevna 1932-yil 23-fevralda Oʻzbekiston SSR Sherobod tumanida dunyoga kelgan. 1952-yilda P. I. Chaykovskiy nomidagi Moskva konservatoriyasini tamomlagan. 1952—1977-yillarda M.Jalil nomidagi Tatar opera va balet teatrining yakkaxon ijrochisi boʻlgan.
1977—1989-yillarda esa G. Toʻqay nomidagi Tatar filarmoniyasining yakkaxon ijrochisi boʻlgan[1][3].
1981—1989-yillarda u oʻz brigadasi bilan SSSR shaharlarida (Moskva, Leningrad, Riga, Sember, Sverdlovsk, Gorkiy, Naberejnye Chelni va boshqalar) gastrollarda boʻldi. Venera Sharipova ko‘p yillar davomida M. Jalil nomidagi Tatar opera teatrining yetakchi ijrochilaridan biri bo‘lgan. Teatrdagi faoliyati davomida u rus, xorijiy, shuningdek, sovet va tatar kompozitorlarining operalarida lirik-koloratura sopranoning ko‘plab qismlarini ijro etgan. Klassik opera sanʼatining yuksak talablarini egallash Venera Sharipova ijodiga katta taʼsir koʻrsatdi. U o‘zlashtirgan mutanosiblik hissi, yuksak professional opera anʼanalari unga milliy to‘xtamlarni(intonatsiya) klassik opera uslubiga moslashtirish imkonini berdi. Xonandaning repertuaridan tatar xalq qo‘shiqlari, rus, xorijiy va tatar bastakorlarining kamerali vokal asarlari ham bor.
Asosiy guruhlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Tatyana, Masha („Dubrovskiy“, E. F. Napravnik)
- Snegurochka, Marta („Tsarskaya nevesta“, N. A. Rimskiy-Korsakov)
- Margarita („Faust“ , Sh. Guno)
- Leonora („Trubadur“ , G. Verdi)
- Violetta („Traviata“, G. Verdi)
- Chio-chio-san („Madam Batterflay“, G. Puchchini)
- Sarvar („Bashmachki“, J. Fayzi)
- Iolanta („Iolanta“ P. I. Chaykovskiy)
- Oltinchech („Oltinchech“ N. G. Jiganova)
- Gulyuzum („Nayemshik“, S. Saydasheva) va boshqalar.
Qiziqarli faktlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Qozon shahrida opera va balet teatri binosi ochilganda binoning ovozi birinchi marta Venera Sharipova va Faxri Nasretdinovalarning chiqishlarida o‘rganilgan. Venera Sharipova Qozondagi organ musiqasining birinchi solisti edi. Venera Sharipova birinchi bo‘lib Oleg Lundstryom orkestrida tatar qo‘shiqlarini kuyladi.
Unvoni va mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Tatar ASSRda xizmat koʻrsatgan artist (1956)
- Tatar ASSR xalq artisti (1976)
- RSFSR xalq artisti (1988)
- „Shon-sharaf belgisi“ ordeni kavalyeri (1957-yil 7-may)[2].
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999 — C. 662.
- Егорова О[4]. Шарипова Венера Гарипова //Народные артисты: Очерки.— Казань, 1980. С. 438—443
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Егорова О. Шарипова Венера Гарипова //Народные артисты: Очерки.— Казань, 1980. С. 438—443
- ↑ 2,0 2,1 Татарский энциклопедический словарь. — Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999 — С. 662.
- ↑ Татарская государственная филармония им. Г. Тукая
- ↑ „Егорова Ольга Константиновна (1927—2010)“. 2014-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-avgust.