Veronika Marchenko
| Veronika Marchenko | |
|---|---|
(cropped).png) | |
| Tavalludi |
27-noyabr 1969-yil |
| Fuqaroligi | Rossiya |
| Taʼlimi | Moskva davlat universitetining jurnalistika fakulteti |
| Kasbi | jurnalist, huquq himoyachisi |
Veronika Aleksandrovna Marchenko (ruscha: Верони́ка Алекса́ндровна Ма́рченко) — rossiyalik huquq himoyachisi va jurnalist. 2009-yilda inson huquqlari sohasidagi xizmatlari uchun AQSh Davlat departamenti tomonidan „Jasoratli ayollar“ xalqaro mukofoti bilan taqdirlangan. Mukofotni unga Oq uyda Michelle Obama va Hillary Clinton topshirgan.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]_with_Secretary_of_State_Hillary_Rodham_Clinton_and_First_Lady_Michelle_Obama.png)
Veronika Marchenko 1969-yil 27-noyabrda Moskvada tugʻilgan. Boshlangʻich taʼlimni ona shahrida olgan. M. V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat universitetining jurnalistika fakultetini tamomlagan[1]. Talabalik yillaridanoq faol ijtimoiy faoliyat bilan shugʻullanadi. SSSR Markaziy televideniyesining „12-y etaj“ (1986) yoshlar telekoʻrsatuvi ishtirokchisi boʻlgan. Marchenko „Next Stop Sovjet“ xalqaro yoshlar harakati ishtirokchilaridan biri (1987—1990)[2]. Qayta qurish yillarida „Yunost“ jurnalida ishlagan.
1989-yildan Veronika Marchenko halok boʻlgan askarlarning ota-onalari huquqlarini himoya qiluvchi mintaqaviy „Pravo Materi“ xayriya jamoat fondi boshqaruvi raisi[3]. Marchenko tashabbusi bilan jamgʻarma koʻplab shov-shuvli ishlarga qo'l urgan. Shunday qilib, mamlakatda oʻtkazilgan sud ishlarida halok boʻlgan harbiy xizmatchilarning huquqlarini himoya qilishdan tashqari, Yevropa sudiga bir nechta murojaatlar qilingan. 2012-yilda jamgʻarma apellyatsiyasiga koʻra Strasburg sudi birinchi marta chaqiriluvchining oʻlimida Rossiya aybdor degan qarorga kelgan[4]. Jamgʻarma xayriya marafonlari ham tashkil qiladi. 2000-yil dekabr oyining oxirida Moskvaning „Metelitsa“ klubida oʻtkazilgan marafonda yigʻilgan jami 500 000 rubldan ortiq mablagʻ „Pravo materi“ jamgʻarmasi hisobiga oʻtkazilgan[5]. Pul jamgʻarmadan yordam soʻrab murojaat qilgan Chechenistonda halok boʻlganlarning ota-onalari oʻrtasida teng taqsimlangan. 2006-yilda fond 127 249 rubl yiqqan. Marchenko ishtirokida mablagʻlar armiya zoʻravonligi qurboni boʻlgan Andrey Sichevning onasiga berilgan[6][7].
Shuningdek, Rossiya inson huquqlari tadqiqot markazi direktorlar kengashi aʼzosi. Marchenko — Rossiya Federatsiyasi Bosh prokuraturasi huzuridagi Ilmiy maslahat kengashi aʼzolaridan biri[8].
Gʻarb matbuoti va tashkilotlari Marchenkoning inson huquqlari sohasidagi faoliyatini yuqori baholaydi. „Times“ jurnali 2009-yil 3-iyun sonida u haqida shunday yozgan edi:
Uni mashhur qiladigan hech qanday shov-shuvli janjallar, dahshatli xabarlar va harakatlar yoʻq. Taxmin qilish mumkinki, agar jurnalist Veronika Marchenko 1989-yilda, yumshoq qilib aytganda, Sovet jamiyati uchun odatiy boʻlmagan armiyadagi vahshiyliklar haqidagi maqola eʼlon qilib, imkoniyatdan foydalanganida, u yuqori haq toʻlanadigan OAV kapitaniga aylangan boʻlardi. Ammo u buning oʻrniga boshqa yoʻl tanladi.
2009-yil 5-martda Vashingtonda joylashgan tashkilot matbuot kotibi veb-saytida eʼlon qilingan maqolada Veronika Marchenkoning inson huquqlarini himoya qilish uchun kurashi quyidagicha tasvirlangan:
Veronika Marchenko „Pravo Materi“ nodavlat tashkiloti rahbari boʻlib, Rossiya qurolli kuchlarida tinchlik payti yuz bergan oʻlimlar haqidagi haqiqatni fosh qilishda ajoyib jasorat va yetakchilik qobiliyatini namoyon etdi. Marchenko xonim shafqatsiz va gʻayriinsoniy sharoitlarda halok boʻlgan harbiy xizmatchilarning marhum oilalari nomidan adolat izlamoqda.
Mukofotlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]1998-yil noyabr oyida Marchenko „Oshestvenniy priznaniye“ milliy jamgʻarmasi, Fuqarolik jamiyatini qoʻllab-quvvatlash mustaqil assotsiatsiyasi va Moskva ingliz klubi tomonidan taʼsis etilgan „Jamoatchilik eʼtirofi“ faxriy koʻkrak nishonini olgan.
2002-yil dekabr oyida Veronika Marchenko Ochiq jamiyat institutining (Soros-Rossiya jamgʻarmasi) „Asketizm uchun“ mukofoti bilan taqdirlangan[9].
2009-yil mart oyida Veronika Marchenko Hillary Clinton va Michelle Obama tomonidan taqdim etilgan „Jasoratli ayol“ xalqaro mukofoti bilan taqdirlangan[10].
2020-yilda Moskva Xelsinki guruhining inson huquqlarini himoya qilish boʻyicha mukofoti laureati boʻlgan[11].
Nashrlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Вероника Марченко. „Миллионеры из трущоб?“. Радиостанция "Эхо Москвы" /Блоги/. 2012-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- Вероника Марченко. „Объявленная ценность 000 рублей“. журнал "ru:Индекс/Досье на цензуру" №19/2003. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- Вероника Марченко. „Человек, его права и наши представления об их защите.“. ru:Правозащитник (журнал) №29 (2001/3). Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- Вероника Марченко. „Такая армия...“ (книга). Благотворит. фонд "Право матери", СПб. Норма, М. Фридом Хаус. 2016-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- Вероника Марченко. „День Прав Человека“. Радиостанция "Эхо Москвы"/Блоги/. 2012-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 10-dekabr.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Ольна Кравец. „Если не она, то кто же...“. Новые Известия (2004-yil 2-iyun). 2012-yil 16-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ „Вероника Марченко“ (deadlink). Аргументы и Факты (2007). — Гостиная АиФ. 2010-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ „Вероника Марченко“ (deadlink). Новая Газета (2010-yil 17-mart). — Онлайн конференции. 2010-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ Новости NEWSru.com. „"Страсбургский суд впервые признал вину России в гибели призывника: матери выплатят 45 тыс. евро"“. NEWSru.com (2012-yil 14-may). 2012-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 8-avgust.
- ↑ Лариса Ларина. „Спасибо за поддержку!“ (ru). «Труд» (2001-yil 17-fevral). — В Госдуме прошла пресс-конференция организаторов благотворительного аукциона. 2012-yil 1-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-iyul.
- ↑ „Фонд "Право Матери" организовал сбор средств для помощи семье Андрея Сычева“ (ru). ru:ИА REGNUM (2006-yil 21-fevral). 2012-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-dekabr.
- ↑ „Целевые пожертвования от частных лиц и организаций в Фонд "Право Матери" в 2006 г. (материальная помощь Галине Павловне СЫЧЕВОЙ)“ (ru). Фонд «Право Матери» (2006-yil 31-dekabr). 2013-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 7-iyul.
- ↑ „Генпрокуратура предложила поправить УПК“ (ru). ru:Lenta.ru (2007-yil 27-fevral). — В России. 2012-yil 19-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ „Премия "За подвижничество". Церемония награждения лауреатов“. Музеи России (2002-yil 17-dekabr). — Новости музеев. 2015-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ Мария Табак. „Лауреат премии госсекретаря призвала РФ сделать армию профессиональной“. РИА "Новости" 14:44 12/03/2009 (2009-yil 12-mart). — сделать российскую армию профессиональной призвала Вероника Марченко, глава фонда "Право матери" - первая россиянка, удостоившаяся премии госсекретаря США. 2012-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.
- ↑ „Лауреаты Премии МХГ – 2020 | Moskovskaya Xelsinkskaya gruppa“. www.mhg.ru. 2021-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-yanvar.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Rossiyalik inson huquqlari himoyachisiga mukofot
- „Вероника Александровна Марченко“. Яндекс.Новости. 2012-yil 2-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 9-iyul.