Viktor Buxshtaber
| Viktor Buchstaber | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
Viktor Matveyevich Buchstaber 1943-yil 1-aprel |
| Fuqaroligi | Rossiya |
| Kasbi | olim |
Viktor Matveyevich Buchstaber (ruscha: Виктор Матвеевич Бухштабер, 1943-yil 1-aprelda tugʻilgan, Toshkent, Sovet Ittifoqi) – sovet va rus matematigi, algebraik topologiya, gomotopiya nazariyasi va matematik fizika boʻyicha ishlari bilan mashhur.
Faoliyati
[tahrir | manbasini tahrirlash]Buchstaberning birinchi tadqiqot ishi kobordizm nazariyasiga bagʻishlangan. U K-nazariyasi va kompleks kobordizm nazariyasida Atiya-Hirzebrux spektral ketma-ketligidagi differentsialni hisoblab chiqqan. Chern-Dold belgilarini va kobordizmda universal Todd jinsini tuzib, Milnor-Hirzebrux muammosining alternativ samarali yechimini beradi. Ikki tomonlama qiymatli rasmiy guruhlar nazariyasini ishlab chiqadi.
Viktor guruhlarga xaritalash uchun deformatsiyalar nazariyasi ustida ishlagan. Bu esa Novikov muammosini operator juftlarida koʻpaytma kichik guruhlari boʻyicha hal qilishga va murakkab kobordizmlarning kvant guruhini qurishga olib keladi. Keyin algebraik geometriya va integral tizimlar bilan bogʻliq muammolarni hal qilishni davom ettiradi. Shuningdek, muhim integrallanuvchi tizimlarning samarali yechimlarini beruvchi algebraik egri chiziqlarning Yakobiy navlarining universal fazolarida sigma-funksiyalar ustida ishlagani bilan ham mashhur. Buchstaber boʻshliqlar simmetrik mahsulotining algebro-funksional nazariyasini yaratib, polisimmetrik polinomlarning algebraik turlarini taʼvsifladi.
1984-yilda Buchstaber Moskva davlat universitetida fan nomzodi ilmiy darajasini olgan[1] . Hozirda Moskva davlat universitetining matematika va mexanika fakulteti professori, Manchester universiteti matematika maktabining faxriy professori. 30 dan ortiq fan nomzodariga ilmiy rahbarlik qilgan. Ular ichida Serj Ochanin, Iosif Polterovich, Taras Panov va Aleksandr Gayfullinlar ham boʻlgan.
1974-yilda Vankuverdagi Xalqaro matematiklar kongressiga maʼruzachi sifatida taklif etilgan (lekin u yerda maʼruza oʻqimagan[2]). 2004-yilda Edinburg Qirollik jamiyatining tegishli aʼzosi etib saylangan. 2006-yilda Rossiya Fanlar akademiyasining muxbir aʼzosi boʻlgan.
Tadqiqot ishlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Solitons, Geometry, and Topology: On the Crossroad V. M. Buchstaber: . American Mathematical Soc., 1997. ISBN 978-0-8218-0666-1.
- Victor Buchstaber and Taras Panov, Toric Topology, American Mathematical Society, Providence, RI, 2015.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ "„Victor Matveevich Buchstaber“. 'Mathematics Genealogy Project. Qaraldi: 2015-yil 26-yanvar.
- ↑ „ICM Plenary and Invited Speakers since 1897“. Steklov Mathematical Institute.