Kontent qismiga oʻtish

Vyetnam oshxonasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Fo. Guruchli noodle va turli xil goʻshtli Vetnam shoʻrva

Vyetnam oshxonasi (vyetnamcha: Ẩm thực Việt Nam) baliq sousi, soya sousi, guruch yangi oʻtlar, meva va sabzavotlar bilan tasvirlash mumkin. Vyetnamning retseptlari orasida limon oʻti, yalpiz, Vyetnam yalpizi, sabzavot barglari va reyhan kabi juda ham koʻplab oʻtlarni topish mumkin Vyetnamning barcha mintaqalarida taomlar asosan anʼanaviy ravishda yangi sabzavot va souslar bilan tayyorlanadi. Vyetnamda goʻshtning choʻchqa goʻshti, tovuq, qisqichbaqalar va boshqa dengiz mahsulotlari eng koʻp tarqalganlari sanaladi .Mol goʻshti kamroq ishlatiladi, asosan pho shoʻrvalari va mashhur Bò 7 món (etti kursi mol goʻshti). Oʻrdak va echki bundan ham kam uchraydi. Ilonlar, toshbaqalar, kiyiklarning ekzotik goʻshti asosan alkogolli ichimliklar uchun gazak sifatida ishlatiladi va kundalik ovqat sifatida hisoblanmaydi.

Uchta mintaqaviy oshxonalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vyetnam oshxonasi 3 asosiy toifaga boʻlingan boʻlib ularning har biri boshqa mintaqaga tegishli ekanligini ifodalaydi. Vyetnam sivilizatsiyasining beshigi boʻlgan mamlakat shimoli, mintaqada paydo boʻlgan pho va banh cuon (bánh cuốn) kabi eng mashhur taomlar bilan ifodalanadi. Shimoliy Vyetnam oshxonasi ziravorlar va ingredientlarni tanlashda koʻproq anʼanaviy va qatʼiydir.

Janubiy Vyetnam oshxonasi azaldan janubiy Xitoydan kirib kelgan yaʼni muhojirlar va fransuz mustamlakachilarining anʼanalari taʼsiri ortida rivojlangan . Janubliklar koʻplab taomlarda shirin taʼmni afzal koʻradilar. Janub hududlari koʻproq xiilma-xil oʻsimliklar bilan ajralib turadi, shuning uchun bu mintaqaning oshxonasida oʻtlarning kengroq assortimenti qoʻllanadi.

Asosiy taomlar bilan birga tortiladigan koʻplab har xil ishtahalardan foydalanganligi bilan Markaziy Vyetnamning oshxonasi Shimoliy va Janubiy oshxonalardan ajralib turadi. Idishlari qoʻshnilarnikiga qaraganda achchiqroq.

Guruch Vyetnam oshxonasining asosi sifatida

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vyetnamda guruchning ahamiyati katta yaʼni u guruch Vyetnam oshxonasining asosi sanaladi. Guruchning vatani Tailandning shimoliy qismi va Vyetnam. Aynan shu davlatlar guruch eksporti bo‘yicha dunyoda birinchi va ikkinchi o‘rinlarda turadi. 2006 yilda Vyetnam va uning qoʻshnisi Tailand genetik jihatdan oʻzgartirilgan guruch ishlab chiqarishni bosqichma-bosqich toʻxtatish boʻyicha ikki tomonlama shartnoma imzoladi.

Vyetnam hududining konturi asosan 2 savat guruchli kavisli boʻyinturuq orqali taqqoslash mumkin.ularning biri shimolda Qizil daryo deltasida boʻlsa, ikkinchisi esa janubda Mekong deltasidadir. Bular nafaqat Vetnamning, balki jahon ahamiyatiga ega boʻlgan guruch omborlari sanaladi .Vyetnamdagi guruch ham dasturxondagi asosiy taom, ham koʻplab anʼanaviy taomlarni tayyorlash uchun asos va asosiy eksport mahsulotlaridan biridir. Ushbu mamlakatlarning har bir aholisi yiliga oʻrtacha ikki yuz kilogrammdan kam boʻlmagan sof guruch isteʼmol qiladi.

Guruch taxminan 6ming yil oldin paydo boʻlgan. Vyetnamliklarning ajdodlari yovvoyi guruchning namlikni yaxshi koʻradigan tabiatini koʻrganlaridan soʻng, uni suv toshqini dalalariga ekishni boshlaganlar . Taxminan toʻrt ming yil oldin guruch bir necha navlarga boʻlinishni boshladi.