W. H. Davies
William Henry Davies | |
---|---|
Asl ismi | William Henry Davies |
Tavalludi | 3-iyul 1871-yil |
Vafoti |
26-sentyabr 1940-yil (69 yoshda) |
Kasbi | 1905-1940 |
Ijod qilgan tillari | Ingliz tili |
Fuqaroligi | Birlashgan Qirollik va United Kingdom of Great Britain and Ireland |
Janr | Lirik adabiyotshunosik, avtobiografiya |
William Henry Davies (talaffuzi: Uilyam Henri Devis; 3-iyul 1871-yil — 26-sentyabr 1940-yil) — uelslik shoir va yozuvchi.
Hayoti
[tahrir | manbasini tahrirlash]Umrining muhim qismini uysiz oʻtkazganiga qaramay, William Henry Devies oʻz davrining eng mashhur shoirlaridan biri edi. 1871-yilda Uelsning Nyuport shahrida temir ishchining oʻgʻli boʻlib tugʻilgan. Davies uch yoshida otasidan ayrilgan va keyinchalik bobosi va buvisi bilan yashashga ketgan. U mashaqqatli bola edi, Maʼbad maktabida oʻqiydi, lekin oʻzini sinfdoshlari bilan qoʻl sumkalarini oʻgʻirlagani uchun hibsga olishdi — bu xatti-harakati unga obroʻ va 12 marta qayin urishini olib keldi. U 14 yoshigacha maktabda oʻqigan, soʻngra tungi maktabda oʻqiyotganda rasm chizuvchi bilan shogird boʻlgan. 22 yoshida, kichik meros bilan, u Nyu-Yorkka kemaga chiqdi va keyingi olti yil davomida poezdda AQSh va Kanada boʻylab sayohat qildi, oʻzini oddiy mehnat va ogʻir mehnat bilan taʼminladi[1]. Davies oʻzining birinchi sheʼrini „Oʻlim“ ni 14 yoshida yozgan va u oʻsha paytda oʻlayotgan bobosi bilan oʻtirishni soʻragan paytda paydo boʻlgan. U erta yoshida temirchiga, soʻngra uzoq muddatli shogirdlikka oʻtishi kerak boʻlgan ramka ishlab chiqaruvchisi sifatida ishga bordi. Yoshlikdagi qiyinchilik uni ishga ergashtirgan boʻlsa-da, u buvisi xohlagan hayotga moslashishning iloji yoʻq edi. Amerikaga borishga qaror qilib, u shogirdlikni tashlab, keyingi besh yil ichida bir necha marta Atlantika okeanini kesib oʻtib, oddiy ishlar bilan shugʻullana boshladi. U asosan sershovqin yoki xobo boʻlib yashagan, imkoni boʻlganda tasodifiy ishlar bilan shugʻullangan, lekin umuman yolvorgan va hatto sovuq qishdan qochish uchun Michigandagi qamoqxonada biroz vaqt oʻtkazishni afzal koʻrgan. Realizmga asoslangan sheʼrlarida Davies koʻpincha qiyinchiliklar, tabiiy dunyo va shahar hayoti mavzularini oʻz ichiga oladi[2]. Oltin Rush paytida Klondaykga borib, boyligini orttirish niyatida, Davies poyezdga sakrashga urinib koʻrdi, oyogʻini yoʻqotdi va yiqildi. Oqibatda sodir boʻlgan baxtsiz hodisa uning oyogʻini kesib tashlash kerakligini anglatardi va bir necha jihatdan uning hayotida muhim burilish nuqtasi boʻldi. Koʻpchilik kuzatuvchilarning fikricha, aynan shu voqea uni mehnatkash shoir boʻlishiga sabab boʻlgan.
When I had money· , money· O ! (Pulim bo'lganida , pulim O !)I knew no joy· till I wentpoor (Men kaambag`al bo`lgunimcha hech qanday quvonchni bilmas edim)For many a false· man· as a friend· (Ko`pchilik uchun soxta odam do`st) Came knockinga all day at my door (kun bo`yi eshigimni taqillatib keldi) Then felt I like a child· that holds (Keyin o`zimni ushlab turgan bola kabi his qildim) A trumpet that he must not blow· (U chalmasligi kerak bo`lgan karnay)Because a man· is dead; I dared (Chunki odam o`lgan; jur`at qildim) Not speak· to let· this false· world know· (Bu yolg`on dunyo bilsin deb· gapirma)
Buyuk Britaniyaga qaytib kelganida, Davies koʻchalarda qiyinchilik bilan yashadi va u yerda bir nechta sheʼrlarni yozib olishdan oldin xayolida yozardi. Uning birinchi toʻplami mustaqil ravishda nashr etilgan. Ruhni yoʻq qiluvchi oʻz taqdiridagi oʻzgarishlarni koʻrsatdi va u koʻpincha kitobning nusxalarini „Kim kim“ dan tanlagan odamlariga alohida joylashtirdi. Oʻsha odamlardan biri Daily Mail gazetasining jurnalisti Artur Adkok edi, u Davies bilan uchrashishni tashkil qildi va toʻplamning birinchi toʻgʻri nashri 1907-yilda chiqdi va bir nechta nashrlardan oʻtadi. Daviesning karyerasi uchun boshqa yordam adabiyotshunos Edvard Tomas edi, u uni Kentdagi turar-joylarga joylashtirdi va bu unga oʻz yozuvlariga vaqt ajratishga imkon berdi. 1907-yilda Davies Jorj Bernard Shou tomonidan hujumchi boʻlgan „Super-trampning avtobiografiyasi“ ni yozdi va nashr etdi. Davies Londonning adabiy doiralarida mashhur boʻlib, Yeats va Ezra Paund kabi taniqli buyuklar bilan birga muntazam ravishda sheʼrlarini ommaviy oʻqib turardi. Koʻpchilik uning 1911-yilda „Quvonch va boshqalar qoʻshiqlari“ toʻplamida nashr etilgan eng mashhur „Boʻsh vaqt“ sheʼrining birinchi bandini biladi.
What is this life· if , full· of care· (Bu hayot nima bo`lsa g`amxo`rlik bilan to`la) We have· no time· to stand· and stare· (Turib qarashga vaqtimiz yo`q) No time· to stand· beneath and the boughs (Shoxlar va shoxlar ostida turishga vaqt yo`q) And stare· as long· as sheep· or cows· (Va qo`y yoki sigir kabi uzoq tikilib turing) No time· to see· , when woods we pass· , (Ko`rishga vaqt yo`q , biz o`rmondan o`tsak) Where squirrels hide· their nuts in the grass(Olmaxonlar yong`oqlarini o`t ichiga yashirayotgan vaqt).
Davies 1923-yilda Xelen Peynga turmushga chiqdi, u oʻzidan qariyb oʻttiz yosh kichik edi. Xelen u bilan uchrashganida homilador edi va homilador boʻlib, uning hayotiga zomin boʻldi, garchi er-xotin Davies olamdan oʻtmaguncha juda baxtli yashagan. Davies sogʻligʻidan aziyat chekdi va bu uning soʻnggi yillarida azob chekdi. Nihoyat u 1940-yilda 69 yoshida vafot etdi[3].
Glendouver
[tahrir | manbasini tahrirlash]1949-yildan Glendouer shoirning jiyani Norman Fillipsning uyi edi. 2003-yilda Fillips yurak xurujiga duchor boʻldi va kengash uyiga koʻchib oʻtishga majbur boʻldi. Keyinchalik u uyga qaytishga umid qilib, 34 000 funt sterling sarfladi. Entoni Burton va biograf Barbara Xuper kabi mahalliy aholi mulkni saqlab qolish va shoir ijodini targʻib qilish maqsadida Glendowerning doʻstlari jurnalini tuzdilar[4]. 2012 -yil dekabr oyida Daviesning yozgi uyini restavratsiya qilish chogʻida uning beshta kitobining imzolangan nusxalari va oila aʼzolariga yozgan xatlari topildi . Restavratorlar kitoblar Nailsvortda qoladi va yozgi uy Devies tadqiqot markaziga aylanadi deb· umid qilishgan . Rejalarga Davies oilasining soʻnggi · toʻgʻridan-toʻgʻri urugʻlaridan biri boʻlgan Fillips tomonidan uy sifatida foydalanish kiritilgan .
Super-trampning avtobiografiyasi (1908) Yosh Emma (1924-yilda yozilgan, 1980-yilda nashr etilgan)[5].
Haqiqiy sayohatchi (1912) Jonni Uoker, Trampning sarguzashtlari[6].
Unvoni
[tahrir | manbasini tahrirlash]Davies Uels universitetining faxriy doktori unvoniga sazovor boʻldi va Uelsning Nyuport shahridagi Church House Inn mehmonxonasida lavha bilan taqdirlandi[7].
Tashqi koʻrinish va xarakteri
[tahrir | manbasini tahrirlash]Osbert Sitvel , yaqin doʻsti , Davies oʻzining uzoqdagi aktyor amakivachchasi Genri Irvingga „aniq oʻxshash“ deb· oʻyladi . Sitwell uni „uzun va oʻtkir“ yuzli va „keng yelkali va baquvvat“ deb· taʼriflagan . https://hort[sayt ishlamaydi] 330 -deshields . weebly . com/poem . html/ taʼrif .
Brayan Uoters oʻzining 1951-yilda chop etilgan „The Essential W. H. Davies“ asariga kirish soʻzida Daviesning „koʻrinishidan koʻra feʼl-atvori va feʼl-atvori uning ifodali yuzining asosiy belgisi boʻlgan“ dedi[8].
Ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]- A great· time(Ajoyib vaqt)
- A Greeting (Salomlashish)
- A May Morning (May tongida)
- A Plain Life (Oddiy hayot)
- A Strange City (Gʻalati shahar)
- A Womanʼs Charms (Ayolning jozibasi)
- Ale (Ale)
- All in June (Hammasi iyun oyida)
- An Early Love (Ilk muhabbat)
- April’s Charms (Aprel afsunlari)
- April’s Lambs (Aprel qoʻzilari)
- Bird And Brook(Qush va Bruk)
- Charms (Jozibalar)
- Children At Play (• Bolalar oʻyinda)
- Christmas (Rojdestvo)
- Come, Let Us Find (Kel, topamiz)
- Days Too Short (Kunlar juda qisqa)
- Dream Tragedies (Tushdagi fojialar)
- Dreams Of The Sea (Dengiz orzulari)
- Francis Thompson (Frensis Tompson)
- Heigh Ho, The Rain (Xey Xo, Yomgʻir)
- Hidden Love(Yashirin sevgi)
- In May (May oyida)
- In the Country (Mamlakatda)
- Joy and Pleasure (Quvonch va zavq)
- Joy Supreme (Joy Supreme)
- Laughing Rose (Kulgili atirgul)
- Leisure (Dam olish)
- Life Is Jolly (Hayot quvnoq)
- Love And The Muse (Sevgi va ilhom)
- Loveʼs Inspiration (Sevgi ilhomi)
- Mad Poll(Majburiy soʻrov)
- Money, O! (Pul, ey!)
- My Youth (Mening yoshligim)
- Nell Barnes (Nell Barns)
- Night Wanderers (Tungi sayohatchilar)
- No Master (Magistr yoʻq)
- Passionʼs Hounds (Passionʼs Hounds)
- Poor Kings (Bechora shohlar)
- Return To Nature (Tabiatga qaytish)
- Rich Days (Boy kunlar)
- Rich or Poor (Boy yoki kambagʻal)
- Sadness and Joy (Qaygʻu va quvonch)
- Seeking Beauty (Goʻzallik izlash)
- Seeking Joy (Quvonch izlash)
- Shooting Stars (Otayotgan yulduzlar)
- Smiles (Tabassum)
- Songs of Joy (Shodlik qoʻshiqlari)
- Strong Moments (Kuchli daqiqalar)
- Sweet Birds , I Come (Shirin qushlar, men· kelaman)
- Sweet Stay-at-Home (Shirin uyda qoling)
- The Best Friend (Eng yaxshi doʻst)
- The Bird of Paradise (Jannat qushi)
- The Bird-Man (Qush odam)
- The Boy (Bola)
- The Child and the Mariner (Bola va dengizchi)
- The Church Organ (Cherkov organi)
- The Dark Hour (Qorongʻu soat)
- The Example (Misol)
- The Flood (Toʻfon)
- The Fog (Tuman)
- The Force Of Love (Sevgi kuchi)
- The Happy Child (Baxtli bola)
- The Hawk (Lochin)
- The Heap of Rags (Lattalar uyumi)
- The Helpless (Nochor)
- The Hermit (Hermit)
- The Kingfisher (Qirol baliqchi)
- The Likeness (Oʻxshashlik)
- The Lonely Dreamer (Yolgʻiz xayolparast)
- The Mind’s Liberty (Aql erkinligi)
- The Moon (Oy)
- The Old Oak Tree (Eski eman daraxti)
- The Rain (Yomgʻir)
- The Sleepers (Uxlayotganlar)
- The Sluggard (Dangasa)
- The Starved (Och qolgan)
- The Truth (Haqiqat)
- The Two Lives (Ikki hayot)
- The Villain (Yovuz odam)
- The Wonder Maker· (Ajoyib yaratuvchi)
- This Night (Bu kecha)
- Thunderstorms (Momaqaldiroq)
- Truly Great (Haqiqatan ham ajoyib)
- When on a Summer’s Morn (Yozgi tongda)
- When The Cuckoo Sings (Kukuk kuylaganda)
- Where She Is Now (U hozir qayerda)
- Where We Differ (Biz qayerdan farq qilamiz)
- Who I Know (Men kimni bilaman)
- Winter’s Beauty (Qishki goʻzallik)
- Young Beauty (Yosh chiroy)
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ https://www.poetryfoundation.org/poets/william-h-davies/ Devies hayot yoʻli
- ↑ https://www.poetryfoundation.org/poets/william-h-davies/ Sheʼriyati haqida
- ↑ https://mypoeticside.com/poets/william-henry-davies-poems/ Uiliyam Genri Davies biografiyasi
- ↑ http://news.bbc.co.uk/local/southeastwales/hi/people_and_places/history/newsid_8957000/8957266.stm/ (Wayback Machine saytida 2022-10-17 sanasida arxivlangan) Uiliyam kulbasi
- ↑ https://www.poetryfoundation.org/poets/william-h-davies/ Memuarlari
- ↑ https://www.poetryfoundation.org/poets/william-h-davies/ Romanlari
- ↑ https://www.poetryfoundation.org/poets/william-h-davies/ Unvoni
- ↑ https://www.wikiwand.com/en/The_Autobiography_of_a_Super-Tramp/ Taʼrif