William Bradford

Uilyam Bredford
Asl ismi	William Bradford
Tavalludi	1590-yil 19-mart Osterfild, Yorkshirning G'arbiy Riding
Vafoti	1657-yil (67 yoshda) Plimut koloniyasi
Taxallusi	William Bradford
Kasbi	Hokim, sudya
Ijod qilgan tillari	Ingliz tili
Fuqaroligi	Kingdom of England
Yoʻnalish	Nasr
Janr	Hikoyanavislik
Shoh asari	„Of Plymouth PLantation“

William Bradford (Uilliam Bradford) — Amerikalik yozuvchi.

Hayoti

Uilyam Bredford (taxminan 1590-yil 19-mart — 1657-yil 9-may) asli Shimoliy Angliyadagi Yorkshirning West Riding shahridan boʻlgan ingliz puritanlar jamoasi aʼzosi edi. U Angliya qiroli Jeyms I taʼqibidan qutulish uchun Gollandiyaning Leyden shahriga koʻchib oʻtdi va keyin 1620-yilda Mayflowerdagi Plimut koloniyasiga yetib kelgach Mayflower kelishuvini imzolagan va 1621-1657-yillar oraligʻida taxminan 30 yil davomida vaqti-vaqti bilan Plimut koloniyasi gubernatori boʻlib xizmat qilgan. U bir necha marta Yangi Angliya Birlashgan Koloniyalari komissari boʻlib ishlagan va ikki marta prezident boʻlgan. Uning „Plimut plantatsiyasi“ asari 1620-yildan 1646-yilgacha Plimutdagi yillarni qamrab olgan.

Ijodi

Uilyam Bredfordning hozirgacha eng mashhur asari bu „Plimut plantatsiyasi“dir. Bu Plimut koloniyasining tashkil etilishi va mustamlakachilarning 1621—1646 yillardagi hayoti haqida jurnal shaklida tarixi, uning tajribalari va kuzatishlari haqida batafsil maʼlumot beradi. Asarning birinchi qismi 1630-yilda yozilgan; umrining oxiriga kelib, u 1646-yil davomida mustamlaka kurashlari va gʻalabalari haqida maʼlumot berish uchun uni yangiladi . Bredford kundalik hayot va Injil kitobida keltirilgan voqealar o‘rtasida chuqur o‘xshashliklarni anglab yetdi. Filip Gould yozganidek, „Bredford kelajak avlodlarni tarbiyalash uchun ilohiy kuch va bilim taʼsir ko‘rsatishiga umid qilgan“. 1888-yilda Charlz F. Richardson Bredfordni „adabiyotning peshvosi“ va „katta kuchga ega hikoyachi“ deb atagan. Moses Koit Tayler uni „Amerika tarixining otasi“ deb atagan. Koʻpgina amerikalik mualliflar oʻz asarlarida uning asarlaridan iqtibos keltirgan; masalan, Cotton Mather, Magnalia Christi Americana va Tomas Prins bu haqda „A Chronological History of New-England in the Form of Annals“ kitobida ishora qilgan. Hatto bugungi kunda ham u Amerika adabiyotining qimmatli asari hisoblanib, antologiyalarga kiritilgan va adabiyot,tarix darslarida oʻrganilmoqda. U Amerika klassikasi va XVII asrda Yangi Angliyada eng yaxshi sanʼat asari deb nomlangan. „Of Plymouth Plantation“ qoʻlyozmasi 1780-yilga kelib gʻoyib boʻldi, taxminan, Britaniyaning Bostonni bosib olish paytida ingliz askari tomonidan oʻgʻirlangan. U Londonda Fulxem saroyidagi London episkopi kutubxonasida qayta paydo boʻldi. Qoʻlyozma uchun qonuniy saqlash joyi haqida uzoq munozaralar boʻlib oʻtadi. Amerika Qoʻshma Shtatlari senatori Jorj Frisbi Xoar va boshqalar uni qaytarishga bir necha bor urinib koʻrdilar va inglizlar nihoyat uni 1897-yil 26-mayda Massachusetsga qaytarib berishdi. Bredfordning bu asari qisman Edvard Uinslou tomonidan yozilgan va 1622-yilda Angliyada nashr etilgan „Mourtʼs Relation“  kitobiga ham hissa qoʻshgan. U Yevropaliklarni Plimut koloniyasidagi amerikalik mustamlakachilar bilan bogʻliq sharoitlar haqida xabardor qilish uchun moʻljallangan edi. Bredfordning dialoglari bu „avlodlar“ va „ajdodlar“ o‘rtasidagi xayoliy suhbatlar toʻplamidir.