Hawking indeksi
Hawking indeksi (HI) kitobxonlarning qiziqishi soʻnib, oʻqishni toʻxtatishdan oldin kitobni oʻrtacha qanchalik uzoq oʻqishlari haqidagi soxta matematik oʻlchovdir. Birlikni amerikalik matematik Jordan Ellenberg oʻylab topgan boʻlib, birinchi marta uni 2014-yilda Wall Street Journal blogida yozib oʻtgan. Indeks ingliz fizigi Stephen Hawking sharafiga nomlangan boʻlib, Ellenberg uning „Barcha davrlarning eng oʻqilmagan kitobi“ deb topilgan „A Brief History of Time“ risolasidan ilhomlangan.
Hisoblash
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ellenbergning indeksni hisoblash usuli Amazon Kindle oʻquvchilari tomonidan har bir sarlavhada belgilangan beshta eng koʻp taʼkidlangan „mashhur diqqatga sazovor joylar“ ga asoslanadi. Asar davomida diqqatga sazovor joylarning keng tarqalishi koʻpchilik oʻquvchilar kitobni toʻliq oʻqib chiqishlarini anglatadi, natijada indeks yuqori boʻladi. Agar diqqatga sazovor joylarning tarqalishi faqat kitobning boshida sodir boʻlsa, demak, bu kitobni kamroq odamlar toʻliq oʻqigan boʻladi va bu indeksda past ball oladi.[1] Indeks yaratilganda, „mashhur diqqatga sazovor joylar“ hamma uchun mavjud boʻlgani sababli bu maʼlumotlarga kirish osonroq edi. Ammo, shundan beri bu maʼlumot faqatgina Kindleʼda kitoblarni sotib olgan odamlargagina mavjud boʻlib kelmoqda.
Hawking indeksi reytingi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ellenberg indeksni birinchi marta qoʻllaganida, u quyidagi kitoblarni misol sifatida ishlatgan.[2][3][4]
| Kitob nomi | Muallif | Hawking indeksi |
|---|---|---|
| Hard Choices | Hillary Clinton | 1.9% |
| Capital in the Twenty-First Century | Thomas Piketty | 2.4% |
| Infinite Jest | David Foster Wallace | 6.4% |
| A Brief History of Time | Stephen Hawking | 6.6% |
| Thinking, Fast and Slow | Daniel Kahneman | 6.8% |
| Lean In | Sheryl Sandberg | 12.3% |
| Flash Boys | Michael Lewis | 21.7% |
| Fifty Shades of Grey | E. L. James | 25.9% |
| Buyuk Getsbi | F. Scott Fitzgerald | 28.3% |
| Catching Fire | Suzanne Collins | 43.4% |
| The Goldfinch | Donna Tartt | 98.5% |
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ Sorokanich. „The Books Everyone Starts and No One Finishes, According to Amazon“. Gizmodo (2014-yil 6-iyul). Qaraldi: 2020-yil 1-yanvar.
- ↑ Ellenberg, Jordan. „The Summer's Most Unread Book Is…“. The Wall Street Journal (2014-yil 3-iyul). Qaraldi: 2020-yil 1-yanvar.
- ↑ Dearden, Lizzie. „The books many start but few finish: Top 'unread' bestsellers revealed“. The Independent (2014-yil 8-iyul). 2022-yil 9-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 1-yanvar.
- ↑ „Top ten most famous books we never finish“. Daily Telegraph. Qaraldi: 2020-yil 1-yanvar.