Kontent qismiga oʻtish

Xorazm Sovet Sotsialistik Respublikasi bayrogʻi

Vikipediya, erkin ensiklopediya
Xorazm Xalq Sovet Respublikasi bayrogʻi

Bayroqning asosiy varianti
Foydalangan 1920-yil 27-aprel
Mamlakat Xorazm Xalq Sovet Respublikasi
Qabul qilindi 1924-yil 2-oktabr
Bayroq mualliflari „Umumxorazm qurultoyi“

Xorazm Sotsialistik Sovet Respublikasining bayrogʻi — 1920-1924-yillar mobaynida Xorazm Xalq Sovet Respublikasining gerbi bilan bir qatorda rasmiy ramzi boʻlgan.

XXSR Konstitutsiyasida tasvirlangan rasmiy bayroqdan tashqari, turli yillarda bayroqning turli xil oʻzgarishlari ishlatilgan. 1920-yil 27-aprelda birinchi Umumxorazm qurultoyi Xorazm Xalq Sotsialistik Respublikasi Konstitutsiyasini qabul qilgan va tasdiqlagan, uning 36-moddasida XXSR bayrogʻi tasvirlangan:[1][2][3][4] Bayroq — qizil rangda, toʻrtdan biri yashil rangda. Yashil qismi bayroq ustunida, tepada joylashgan. Yashil qismda oltin rangda oy va yulduz tasvirlangan.

1921-yilda boʻlib oʻtgan ikkinchi Umumxorazm qurultoyi davlat nomini Xorazm Sovet Xalq Respublikasi deb oʻzgartirgan va uning yangi Konstitutsiyasini qabul qilgan, uning 41-moddasida yangi bayroq quyidagi koʻrinishda tasvirlangan:[5][6][4][2]

Xorazm Sovet Xalq Respublikasining bayrogʻi quyidagi koʻrinishda tasdiqlangan: qizil maydon va bu maydonning toʻrtdan bir qismi, chap burchagi yashil rangda, bu yashil qismda esa yarim oy va yulduz tasviri joylashtirilgan. 1922-yilda XXSR Konstitutsiyasining yangi tahriri qabul qilingan, uning 87-bandida yangi bayroq quyidagicha tavsiflangan:[7][6][4][2] XXSRning davlat bayrogʻi quyidagicha: qizil rangli mato, bayroq ustunining tepa tomoni, chap burchagidagi bayroqning bir qismi yashil rangda. Yashil fonda yuqoridagi farqlovchi XXSR belgisi qoʻyilgan. Sovetlarning toʻrtinchi Umumxorazm qurultoyi XXSRni Xorazm Sotsialistik Sovet Respublikasiga aylantirdi, uning uchta avtonom viloyatiga (Oʻzbek, Turkman va Qirgʻiz-Qoraqalpoq) boʻlinishini taʼsis etdi va 1923-yil 23-oktabrda XSSR Konstitutsiyasini qabul qildi, 46-moddasida bayroq quyidagicha tavsiflangan[8]: "X.S.S.R." tijorat va harbiy bayrogʻi qizil rangli matodan iborat boʻlib, uning chap burchagi ustuni yaqinida oltin harflar bilan „X.S.S.R.“ yoki „Xorazm Sotsialistik Sovet Respublikasi“ yozuvi joylashgan, tepada esa Qizil Armiya yulduzi, uning ostida oltin harflarda „Barcha mamlakatlar proletarlari, birlashing“ degan yozuvi joylashtirilgan. 1924-yil 19-sentabrda Sovetlarning beshinchi Umumxorazm Qurultoyi XSSRni tarqatib yuborish toʻgʻrisida qaror qabul qilgan. 1924-yilda XSSRning tugatilishi va keyinchalik yangi tashkil etilgan uchta sovet respublikalari: RSFSR tarkibiga kirgan Oʻzbekiston SSR, Turkmaniston SSR va Qoraqalpogʻiston ASSR oʻrtasida boʻlinishi munosabati bilan bayroq bekor qilingan[9][2].

Variantlar va davomchilari

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana shuningdek

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. Konstitutsiya Xorezmskoy Narodnoy Sotsialisticheskoy Respubliki. Statya 36.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 W.Trembicky. Flags of Non-Russian peoples under Soviet Rule, The Flag Bulletin, Lexington, 1969 — 126-bet. 
  3. Сборник документов "Съезды Советов советских социалистических республик", Москва, 1960 — 508-bet. 
  4. 4,0 4,1 4,2 В.А.Соколов. Вексиллологический справочник по флагам Российской Империи и СССР, Москва, 2002 — 53-bet. 
  5. Konstitutsiya Xorezmskoy Narodnoy Sovetskoy Respubliki. Statya 41.
  6. 6,0 6,1 Сборник документов "Съезды Советов советских социалистических республик", Москва, 1960 — 521-bet. 
  7. Konstitutsiya Xorezmskoy Narodnoy Sovetskoy Respubliki. Statya 87.
  8. „Центральный государственный архив Республики Узбекистан, фонд Р-71, оп.1, д.64, л.29 об.“. 2021-yil 16-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  9. „Флаги Узбекистана: Хорезм“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 23-sentyabr.